Oftaj Demandoj pri Projekto Gemini

Bazita sur la angla versio ĝisdatigita: 2023-09-02

1. Enkonduko kaj Superrigardo

1.1 Kio estas Gemini?

Jen du respondoj al ĉi tiu demando. Unu por komputilemuloj, kiuj volas tuj scii kiel Gemini funkcias sub la kapuĉo kaj feliĉas eksterpoli de tie, kaj unu por ĉiuj aliaj, kiuj malpli interesiĝas pri kiel Gemini funkcias ol kio ĝi estas kaj kial iu ajn volus uzi ĝin. Sentu libere legi nur unu el ili!

1.1.1 La densa, ĵargonema respondo por "geek"-oj haste

Gemini estas aplikaĵo-nivela kliento-servila interreta protokolo por distribui arbitrajn dosierojn, kun iu speciala konsidero servi malpezan hipertekstan formaton kiu faciligas ligadon inter gastigitaj dosieroj. Kaj la protokolo kaj la formato estas intence limigitaj en kapabloj kaj amplekso, kaj la protokolo estas teknike konservativa, konstruita sur matura, normigita, familiara, el-la-breta teknologioj kiel URI-oj, MIME-komunikiltipoj, kaj TLS. Simpleco kaj finhava amplekso estas tre intencaj projektaj decidoj instigitaj metante altan prioritaton al uzantaŭtonomio, uzantprivateco, facileco de efektivigo en diversaj komputilmedioj, kaj defenda neetendebleco. Mallonge, ĝi estas io kiel radikale nudigita TTT-stako. Vidu sekcion 4 de ĉi tiuj Oftaj Demandoj por demandoj pri la desegno de Gemini.

1.1.2 La pli milda respondo por ĉiuj aliaj

Gemini estas teknologiaro simile al tiu, kiu kuŝas malantaŭ via konata TTT-legilo. Per Gemini, vi povas esplori interretan kolkton de skribaj dokumentoj, kiuj povas ligi al skribaj dokumentoj. La ĉefa malsameco estas ke Gemini aliras tiun taskon kun forta filozofio de "tenu ĝin simpla" kaj "malpli sufiĉas". Ĉi tio permesas Gemini flankenpaŝi, anstataŭ ol provi kaj verŝajne maltrafi solvi, multajn problemojn plagantaj la nuna reto, kiuj ŝajnas pli kaj pli malboniĝi negrave kiom da retumilo-aldonaĵoj aŭ bonintencaj regularoj estas ĵetitaj al ĝi.

Gemini eble interesigas vin se vi:

Se pluraj punktoj supre validas por vi kaj vi trovis la retejon ĉiam pli malagrabla loko dum pluraj jaroj, Gemini eble sentus kiel veran enspiron de freŝaero, oazon eĉ - sed ĝi ne estas necese por ĉiuj. Por certigi, ke Gemini restas simpla, malpeza teknologio, kiu respektas la privatecon kaj aŭtonomion de siaj uzantoj ne nur nun sed estonte, la trajtaro restis intence sufiĉe minimuma. Ĝi nedube ne estas tro minimuma por esti utila, sed ĝi certe ne povas fari ĉion, al kio vi eble kutimis, kaj eble mankas al ĝi io, kio estas deal-rompanto por vi. Tenu malferman menson, provu ĝin, kaj vidu kiel vi sentas. Multe da homoj surpriziĝis pri kiom rapide ili ĉesas sopiri aferojn, sen kiuj ili pensis, ke ili ne povus vivi.

1.2 Ĉu ĝi venas kun mojosa nova vortoj?

Certe, sed ĉion vi bezonas scii por legi kaj kompreni la ceterajn Oftajn Demandojn estas la jenaj:

"Gemlog" estas la ekvivalenta termino de Gemini por tiu nomita "blog" en la TTT, aŭ "phlog" en Gopher-spaco.

Multe da la terminoj en Gemini-spaco, kiel "kapsulo" kaj "Geminaŭto", rilatas al spacesplorado; vidu demandon 3.9 sube por kial.

1.3 Kio estas kun la tuta babilado de ronĝuloj?

"Gopher" estad interreta protokolo de la fruaj 90-aj. Longtempe, ĝi "elperdis" al la TTT, kiu kaj pli belaspektis ol Gopher kaj povas fari pliajn aferojn. Plej multaj personoj hodiaŭ neniam aŭdis pri ĝi, des malpli uzis ĝin. Sed tion, kion ĝi povas fari, Gopher faras perfekte bone kaj ĝi neniam tute malaperis. Fakte, en la lastaj jaroj, Gopher estis trairanta malgrandan sed realan reaperiĝon popularece dum ĉiam pli homoj serĉas rifuĝon de ĉiam pli uzanto-malamika TTT.

Projekto Gemini estis komencita de Gopher-uzantoj kaj plejparto da fruadoptantoj estis ankaŭ Gopher-uzantoj. La protokolo-dezajno mem estas inspirita de Gopher kaj informita de jaroj da sperto uzante Gopher en la 21-a jarcento. Dum longa tempo, Gopher-spaco estis la sola loko, krom Gemini-spaco mem, kie homoj povis ekscii pri Gemini. Pro ĉi tiu historio, multaj homoj scivolemaj pri Gemini venas de Gopher-punkto kaj volas scii kiel ĝi komparas kun Gopher, do iuj partoj de ĉi tiuj Oftaj Demandoj servi tiun aŭdiencon. Se vi ne scias kio estas Gopher kaj ne zorgas, tio bonas, simple ignoru tiujn partojn.

1.4 Ho, do ĉi tio estas ia 90-aj nostalgia "retro" hipstera afero?

Nu, ne vere. Veras, ke multe da inspiro venas de tridek-jaraĝa protokolo kaj multaj homoj ĝuas Gemini-on ĉar ili ne ĝuas la direkton, kiun la reto prenis la pasintajn dek jarojn aŭ pli, sed ne vere temas provi turni malantaŭen la horloĝon. Post ĉio, Gopher estas ĝuste tie, viva kaj piedbatanta (kaj ankaŭ NNTP kaj "finger"!) por ĉiu, kiu volas tute aŭtentikan, periodĝustan, malfruan 20-an jarcentan Interretan sperton. Necesas neniuj novaj protokoloj por tio! Kaj el vidpunkto de Gopher-ŝatanto, Gemini klare estas provo de hodiaŭigo, ne historia reagado.

Anstataŭ ol provi decidi ĉu Gemini temas pri turni la horloĝon antaŭen aŭ malantaŭen, plibonas pensi pri ĝi kiel provanta provizi klaran interretan uzantosperton, kiun ĝiaj ŝatantoj ne opinias kiel malmoderna, eksmoda, aŭ malnoviĝinta, sed nek moderna, avangarda, aŭ noviga. Ĝi estas simple sentempa ne malpli utila aŭ valora hodiaŭ ol estis antaŭ 30 jaroj aŭ ol estos post 30 jaroj. Ĝi estas sperto, kiu devus esti facile havebla al ĉiu, kiu volas ĝin, sen perdi ĉiun evoluon faritan ekde la 90-aj aŭ senti eksterloke sur modernaj aparatoj.

1.5 Kia sentempa uzantsperto?

Unuvorte, legado!

Legado de teksto kun simpla, klara, senmalorda aranĝo sen ia animacio aŭ enigitaj filmetoj aŭ flankstrioj plenaj de distraj, senrilataj kromaĵoj. Se vi multe uzas "Leganto-Reĝimon" en via retumilo kaj vi amas ĝin ĉar vi pensas, ke 99% de la tempo ĝi faras retpaĝojn dekoble pli facilaj uzi per forigo de la senutila malordo kaj nur donante al vi tion, kion vi deziras, vi verŝajne estos ekscitita aŭdi, ke ĉio en Gemini-spaco aspektas tiel ĉiutempe defaŭlte.

Legado kiu komenciĝas tuj kiam la paĝo elŝutas sen ke vi unue devu zorge klaki preter ŝprucfenestro kiu aktive provas trompi vin "konsenti" pri io, kion neniu vere volas aŭ bezonas; kaj kiu daŭras ĝis la fino de la paĝo sen esti interrompita de alia ŝprucfenestro petanta vin aboni bultenon. Gemini-paĝoj estas elŝutitaj unufoje kaj prezentitaj unufoje, kaj tiam restas tiel dum vi volas rigardi ilin. Nenio ŝanĝiĝas responde al via ĉirkaŭa rulumado aŭ tempa pasado.

Legado en paco ĉar ne ekzistas maniero por paĝo ludi muzikon aŭ fari sonon sen ke vi aktive invitas ĝin fari tion, do vi rajtas ĝui vian propran fonomuzikon aŭ eble simple silenti se vi legas ie kun aliaj homoj ĉirkaŭe. Estas al vi, kiel devus; ĝi estas via komputilo kaj ili estas viaj oreloj.

Legado private ĉar via legadprogramaro ne diras al la serviloj, de kiuj vi ricevas vian legadon, ion ajn pri kiu vi estas aŭ kion alian vi legis, do neniu povas sekvi vin ĉirkaŭe kaj konstrui rekordon de viaj legadkutimoj por vendi al aliaj sen demandante aŭ eĉ dirante vin.

Legado de ion ajn interesigan, klakante ligilojn de unu paĝo al alia en la sama malstreĉa, senzorga maniero, vi povus meti unu libron sur breton kaj malfermi alian, ĉar ĝi bezonas nur sekundon kaj ne estas risko. La averaĝa Gemini-paĝo estas almenaŭ dekoble pli malgranda ol la averaĝa retpaĝo, kaj centoble pli malgranda ol la plej malbonaj, do ili elŝutas preskaŭ instante eĉ per malnovaj komputiloj aŭ flokaj interretaj konektoj. Estas absolute neniel, ke vi hazarde finiĝus kun ombra kapsulo, kiu ekuzas vian komputilon por minigi kriptomoneron por iu alia, ĉar kia frenezulo desegnus dokumentlegan programaron, kie tio estas ebleco sub ajnaj cirkonstancoj? Vi povas esplori Gemini-spacon laŭ via libertempo sen timo.

Se vi volas, ke foliumi la retejon sentu pli kiel foliumi bibliotekon ol vagi en butikcentro aŭ kazino, Gemini povus esti ĝuste via strateto.

1.6 Estas nur vortoj, do? Neniaj bildoj, nenia sono?

Ne tute. Kiel HTTP aŭ Gopher, Gemini povas servi ajnan dosiertipon entute, inkluzive de bildoj, aŭdaĵoj, vidaĵoj, kaj komputilaj programoj. Estas dekoj de miloj da bildoj en Gemini-spaco, ĉirkaŭ kvin mil PDF-dokumentoj, kaj miloj da aŭdaĵaj dosieroj!

Sed la sola afero, kiun Gemini-dokumento povas fari kun tiuj dosieroj, estas ligi al ili. Oni ne povas enigi bildojn aŭ vidaĵojn en paĝon, metante ilin en fonon aŭ inter pecetoj de teksto. Nenio iam ludas aŭtomate. Ĉio, kion vi povas fari, estas diri al via leganto: "He, jen ligilo al bildo, vidaĵo, aŭ iu muziko." Dependas de ili ĉu klaki la ligilon aŭ ne. En Gemini-spaco la leganto ĉiam regas, ne la aŭtoro.

Defaŭlte, viaj legantoj nur vidos la ligotekston, kiun vi elektis uzi por priskribi la dosieron. Se via bildo klare rilatas al la paĝenhavo, kaj tiu enhavo interesas, almenaŭ iuj klakos tiun ligilon! Se vi simple metas ligilon al granda, senmarka stokfoto de oceana sunsubiro ĉe la supro de ĉiu paĝo en via kapsulo "nur por ke io esti tie", neniu ĝenos.

1.7 Do estas nur ligiloj al statika enhavo, nenia interagado?

Nu, ne. Gemini-paĝoj povas provizi al vizitantoj skribitan instigon kaj demandi ke ili tajpu iun tekston por uzi kiel enigo. Ĉi tio estas baze por ebligi serĉilojn ĉar vi bezonas manieron enigi serĉoterminojn. Eĉ Gopher subtenis serĉoterminan enigon antaŭ Google ekzistis.

Sed estas nenio speciala pri serĉiloj kaj serĉaj terminoj, do ĝi estas vere mekanismo por ke paĝo ricevu iom da uzanto-enigo. Homoj povas, kaj faris, uzi ilin kiel manieron por ke uzantoj lasu komentojn, subskribu gastlibrojn, ktp.

Gemini eĉ havas manieron por ke legantoj memvole komenci (kaj fini, laŭvole) "sesion", tiel ke aplikaĵoj konservu servilflankan staton. Se vi scias pri CGI-apoj de la fruaj tagoj de la reto, nu, plej multaj CGI-apoj kiu funkcias kun teksto povas esti reproduktitaj iagrade per Gemini.

1.8 Estas apoj in Geminispaco? Kiaj apoj?

Nu, estas multaj ludoj! Evidente ne ekzistas grafikaĵoj, kiel tia, sed ASCII-arto kaj/aŭ emoĝioj povas heligi tekst-bazitajn ludojn, kiuj kompreneble povas esti sufiĉe amuzaj per si mem. Estas unuopo-ludanta ludoj, ludoj kie vi ludas kontraŭ la komputilo, ludoj kie vi ludas kontraŭ alia persono, kaj "enigmo de la tago"-tipaj ludoj kie multaj homoj sendepende laboras la saman problemon. Interaga fikcio ankaŭ perfekte taŭgas al la kapabloj de Gemini.

Estas kelkaj da pli socistilaj apoj, kiel ligilo-kundividaj apoj. Mikroblogado funkcias super Gemini sufiĉe bone! Ni havas nian propran denaskan mikrobloga servo, kaj homoj ankaŭ konstruas interfacojn al la Fediverse!

1.9 Ŝajnas, ke vi super-vendis la ideon de trankvila legado en biblioteko.

Nu, jes kaj ne.

Vi povas fari pli ol nur servi kaj konsumi skriban materialon per Gemini, sed tio vere estas la kerna forto de la teknologio. Kiam ĉio, kion vi volas fari, estas legi iun tekston kaj vi volas ĝin rapide, sekure kaj klare, sen distraj sonoriloj kaj fajfoj supreŝpinantaj vian tekkomputilan ventolilon aŭ vorantaj viajn poŝtelefonajn datumojn, tiam bona Gemini-kliento ofertas vere mondsupran uzantosperton. Nemalmultaj Geminaŭtoj sincere kredas, ke Gemini estas pli bona ilo por ĉi tiu tasko ol la moderna TTT, kaj sufiĉe da ili uzas Gemini por nenio pli ol ĉi tio, amas ĉiun momenton de ĝi kaj tute ne interesiĝas pri apoj.

Kiam vi provas uzi ĝin por pli ol tio, kun ĉiu plia paŝo, kiun vi forprenas de la "interreta biblioteko de tekstaj dokumentoj" ekpunkto direkte al io pli ŝatata, fariĝas ĉiam malpli klare, ke Gemini estas pli bona ilo por tio, kion vi faras, ol la TTT, aŭ io alia, estus. Iam, Gemini klare fariĝas la malĝusta ilo por la tasko - ĝi ne devas fari ĉion kaj ion ajn! Ĝuste kie tiu limo kuŝas malsamas por malsamaj homoj. Iuj nur volas, ke aferoj estu simplaj kaj rektaj, aliaj iom ĝojas puŝi teknologion al ĝiaj limoj kaj feliĉas salti tra kelkaj ringoj por la pura emocio vidi kiom malproksimen ili povas iri. Ne gravas kia homo vi estas, kvankam, la kapabloj de Gemini certe "subenlimiĝas" ĉe io pli simpla, pli kvieta, pli trankvila, pli vortoplena ol tio, kio la TTT fariĝis. Sed tiuj kapabloj ankoraŭ sufiĉas por fari tutan gamon da interesaj, utilaj aŭ amuzaj aferoj.

Mallonge, Gemini ne vere estas "teksto nura", sed ĝi estas tre "teksto centra", kaj feliĉe tiel. Emfazi legadon metas la atendojn de novuloj iom pli malaltaj ol la vero, kio estas pli bona ol tro alta.

Cetere, pasis multa tempo, ke bibliotekoj nur pruntedonis librojn. Modernaj bibliotekoj ofertas muzikon kaj filmojn kaj foje eĉ videoludojn. La similecoj inter biblioteko kaj la interreta sperto, kiun Gemini provas prioritatigi, estas pli profundaj ol nur mediatipoj. Bibliotekoj havebligas larĝan gamon de rimedoj al iu ajn, kiu volas ilin, kaj tio estas preskaŭ cio. Kion vi aliras, kiam vi aliras ĝin, kaj kiom ofte dependas de vi. Vi povas esplori la bretojn sole, aŭ vi povas aliĝi al libroklubo kaj legi flanke de aliaj. Bibliotekoj mem ĝenerale ne multe penas promovi specifajn rimedojn super aliaj, kaj ili certe ne faras tiel kune kun eldonistoj. Bibliotekoj ne diras al aŭtoroj, kiuj legas siajn librojn. Se vi ĉesas viziti bibliotekon, la bibliotekistoj ne ĉasas vin kaj provas logi vin reen. Bona biblioteko plibonigas vian vivon sen entrudi ĝin, kaj la interreto devus povi suplementi ĉi tiun rilaton sen inversigi ĝin.

1.10 Kia enhavo, kaj kiaj personoj, mi trovos en Geminispaco?

Estus malfacile kaj verŝajne ne eĉ bona ideo provi tro multe por kodigi ian "Gemini-kulturon". Post ĉio, komputilaj protokoloj ne vere povas devigi ian konduton en la homoj uzantaj ilin, aŭ malinkluzivi iujn homojn sed ne aliajn. Sed ili povas faciligi iujn aferojn kaj malfaciligi aliajn, kaj tio povas instigi iujn uzi ilin kaj malinstigi aliajn, kaj tio, siavice, influas ke iuj enhavoj estas oftaj kaj aliaj maloftaj. Ĉi tiel, iloj ofte formas la "kulturon" de siaj uzantoj, kvankam laŭ maniero implicita kaj nelaŭfortebla. Ĉar Gemini estas tiel simpla ilo kaj ne nur malfaciligas sed malebligas multajn aferojn, ĉi tiu kulturformiga efiko estas sufiĉe prononcita, kaj por multaj Geminiaŭtoj ĉi tio estas granda parto de la altiro.

Gemini donas pli da regado al leganto ol verkisto. Ĉar defaŭlte ĝi nur prezentas al uzanto tekston, kaj ĉar verkistoj ne havas manieron por regi la tiparon, aŭ grandecon, aŭ koloron de tiu tekston, Gemini estas nature rezista al reklamado kaj merkatado. Tre malfacilas "stabligi markan identecon" aŭ "ekpreni ies atenton" en Gemini-spaco. Vi ne povas fali sur ŝika emblemo aŭ bela vizaĝo aŭ eleganta tipografio por kompensi ke vi ne havas ion signifan por diri, kaj tre malfacilas fari tekston hipnota sammaniere kiel videaĵo facile povas fari. Reklamado en Gemini-spaco ne tute neeblas, sed la rekompenco-al-pena rilatumo estas grandordoj pli sube ol sur la reto aŭ socikomunikilaj movaj apoj, kaj tio estas povplena malinstigo. Konsekvente, Gemini-spaco estas nuntempe tute nekomercigita parto de la interreto. Eĉ se ĝi ne restos tute nekomercigita por ĉiam, tre verŝajnas ke ĝi restos multe, multe, multe malpli komercigita ol aliaj spacoj.

Gemini-spaco ankaŭ malhavas ajnan mekanismon, per kiu iu povas komenci eldoni kaj rapide fini, ke ilia enhavo aperas sur la ekranoj de la plej multaj aliaj Gemini-uzantoj. Ĝi estas disigita dokumenta biblioteko, ne platformo. Vi ankoraŭ povas akiri grandan, dediĉitan legantaron pri Gemini kaj eble fariĝi ia "pensestro" en iuj rondoj, sed tio okazas malofte, malrapide kaj organike, plejparte per elektronika buŝvorto. Ne ekzistas superreganta algoritma arkitekturo, kiu faras ĝin antaŭvidita konkludo, ke tio okazas al minimuma nombro da homoj jare sendepende. Rezulte, homoj ne tendencas aperi en Gemini-spaco kaj tuj komencas spami "klaklogaĵon" aŭ agi strange aŭ ofende nur por elstari, ĉar ne estas vere rekompenso. Homoj simple ignoros vin.

Ĉi tiuj du aspektoj de Gemini-spaco kune havas difinitan influon sur la homoj kaj enhavo kiuj aperas en ĝi. Nature estas esceptoj, sed homoj elektante publikigi en Gemini-spaco estas tipe ene instigitaj por fari tiel. Ili ne ĉasas famon aŭ riĉaĵon aŭ sekvantojn, ili skribas ĉar ili volas skribi, ili skribas pri tio, kion ili plej zorgas, ĝenerale nur estante sin mem. Konsekvente, Gemini-spaco estas diverse priskribita kiel pli aŭtentika, aŭtenta, homa, intima kaj persona ol aliaj interretaj spacoj kaj estis nomita ĉarma kaj eĉ altvalora. Sed ne forgesu, ke ĝi estas teknologio, ne magio. Vi eble ankoraŭ renkontos arogantulojn, maĝentilulojn, narcicistojn, kaj bigotojn, same kiel ie alie interrete. Tiaj homoj ekzistas en la mondo, kaj neniu retprotokolo povos ŝanĝi tion.

(Ho, ankaŭ vi trovos multajn homojn kiuj ĝuas paroli pri komputiloj kaj la interreto multe. Surprizon! Vi ne devas legi tiun ŝtofon, se vi ne volas.)

1.11 Mi vetas, ke eventuale estos Gemini v2.0 kun kataj GIF-oj kaj standardaj anoncoj kaj senfina rulumado.

Nenial, neniel, neniam, almenaŭ ne dum nia gardtempo.

Ne nur ne estas planoj fari Gemini pli potenca ol ĝi estas, desegna elektoj estis fakte farita ekde la unua tago por fari estontaj etendoj kiel eble plej malfacilaj. Ni scias, ke neniu povas esti devigita efektivigi niajn specifojn precize litere, kaj ni scias, ke "enbraki, etendi, estingi" okazas al teknologioj ĉiutempe. Ni faris nian eblon por prevente rebatali kontraŭ ĉi tio per pli ol unu maniero.

Foje homoj estas ŝokitaj, kaj strange foje eĉ koleraj, pri kiom minimuma Gemini ŝajnas kaj ili demandas, kial iu ajn rifuzus al si iujn ŝajne senkulpajn ecojn, kiujn retuzantoj kutimas vidi ĉiutage. Pli ofte ol ne, ĉi tiu preventa batalo kontraŭ etendado estas la kialo. La averaĝa Geminaŭto ne estas ia fanatika asketo, provante rezisti tenton por purigi ilian animon aŭ ion tiel stranga. Ni nur pensas, ke tio, kion ni havas tuj nun estas io sufiĉe speciala. Ni malamus vidi ĝin malrapide erozata tra jaroj dum bonintencaj ŝanĝoj fini puŝi nin sub glitajn deklivojn, kaj ni pensas, ke indas rezigni kelkajn luksetojn por redukti la probablecon de tiu okazo, eĉ iomete.

1.12 Ĝi estas tute 100% finita, do?

Ne tute. Estas ankoraŭ iuj teknikaj detaloj, kiujn la komputilemuloj bezonas eklabori pri kiel iuj aferoj funkcias malantaŭ la scenoj. Ĝi ne estas ĝuste bagatelaj aferoj, kaj se vi estas programisto, kiu povus interesiĝi pri efektivigi Gemini-programaron, vi devus observi aferojn. Sed el la vidpunkto de normala finuzanto, Gemini estas finita. Tre neverŝajnas, ke novaj funkcioj, kiuj gravus por vi kiel leganto aŭ verkisto de paĝoj en Gemini-spaco, estos aldonitaj dum la finprocezo. Se io ja enpremiĝas, vi povas esti certa, ke ĝi estos negrava. Do vi devus esti certa, ke vi povas plonĝi en legadon kaj verkadon hodiaŭ, kaj la tuta afero ne moviĝos perforte sub viaj piedoj venontjare kaj nekonatiĝos. La hodiaŭa ĝenerala uzantosperto estas ĉi tie por resti.

1.13 Ĉu vi vere pensas, ke vi povas anstataŭigi la reton per ĉi tio?

Ne por minuto. Nek volas iu partoprenanta en Gemini detrui Gopher-spacon. Gemini ne celas anstataŭigi aŭ Gopher aŭ la reton, sed kunekzisti pace kune kun ili kiel alia opcio kiun homoj povas libere elekti uzi se ĝi konvenas al ili. Samkiel iuj Gopher-uzantoj servas la saman enhavon tra kaj Gopher kaj la reto, homoj povas "duoble gastigi" aŭ "trioble gastigi" enhavon pri kia ajn kombinaĵo de protokoloj, laŭ ili, plej taŭgas kun siaj teknikaj, filozofiaj kaj estetikaj bezonoj kaj tiuj de siaj laŭcela spektantaro.

Eĉ pli bona respondo al ĉi tiu demando estas "do kio se ni ne povas?" Gemini ne devas fari ĉion kion la reto povas por indi. Geminaŭtoj povas uzi la reton por atingi taskojn kiuj povas esti atingitaj nur per la reto, kaj farinte ili povas fermi sian retumilo, lasi sian komputilon kapti spiron, tiam malfermi sian Gemini-klienton por pasi la ceteran de sia reta tempo ĝuante tre malsaman sperton legante interesan, utilan, aŭ amuzan enhavon en Gemini-spaco. Ĉi tio ne estas pli stranga aŭ vana ol uzante biciklon por fari taskojn kvartale aŭ por amuzo aŭ ekzerco semajnfine kvankam ankoraŭ vi devas konduki vian aŭto laboren semajntage, aŭ kultivante legomojn postkorte aŭ herbojn fenestrobrete kvankam ankoraŭ vi devas aĉeti plej multo da via manĝaĵo supermerkade. Eĉ duontempa krizhelpo ankoraŭ estas krizhelpo.

1.14 Kie mi povas plilerni?

(krom daŭre legi ĉi tiujn Oftajn Demandojn, kompreneble!)

1.14.1 Oficialaj rimedoj

La oficiala hejmo de Projekto Gemini estas la geminiprotocol.net servilo. Ĝi servas la plej lastan version de ĉi tiuj Oftaj Demandoj, krom la protokolo-specifo, rekomenditaj plej bonaj praktikoj kaj alia oficiala dokumentaro per Gemini, Gopher kaj HTTPS sur IPv4 kaj IPv6.

Ekzistas oficiala Gemini-novaĵfluo, sur kiu vi povas teni okulon se interesas al vi sekvi oficialajn projektajn evoluojn:

Oficiala novaĵfluo pri Projekto Gemini (anglolingve)

Se vi vere volas fari profundan plonĝon en la historion de Gemini, vidu demandon 3.6 por ligiloj al la arĥivo de la nun malfunkcia dissendolisto, kie multaj decidoj kaj anoncoj estis faritaj.

1.14.2 Komunumaj rimedoj

Ekzistas ankaŭ ampleksa gamo de komunumo-provizitaj enhavoj pri Gemini, kaj en la reto kaj en Gemini-spaco mem. Estas iuj ligiloj sube, sed la Oftaj Demandoj ne eble povas provizi ĝisfundan aŭ tute ĝisdatan liston. (Ĉio estas en la angla krom se alie notite.)

Gemini Quickstart! (reta versio)

Gemini Quickstart! (Gemini versio)

"What is Gemini?" jutuba vidaĵo

"Awesome Gemini", komunumo-konservita listo de programaroj kaj rimedoj

"Gemini, le protocole du slow web", francolingva enkonduko al Gemini

"Was ist Gemini?", germanolingva enkonduko al Gemini

Hazarda diskuto pri Gemini ankaŭ okazas en la #gemini kanalo sur la tilde.chat IRC servilo.

Rigardu IRC-protokoloj per Gemino

Vi ankaŭ povas kontroli la #gemini haŝetikedon en la Fediverse.