💾 Archived View for gael.mooo.com › nuachtmhall › 1705748891.gmi captured on 2024-07-08 at 23:59:20. Gemini links have been rewritten to link to archived content

-=-=-=-=-=-=-

20 Eanáir 2024 (Tiobraid Árann)

Comhad fuaime: n s | MB (8svx)

MP3 anseo

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.

Inniu an fichiú lá de mhí Eanáir. Is mise Gwyneth Nic Aidicín Ní Loingsigh.

Thóg an Aifric Theas cás roimh an gCúirt Bhreithiúnais Idirnáisiúnta ag líomhain gur cinedhíothú atá ar siúl ag Iosrael i nGaza. Chualathas an cás i gcúirt sa Háig an tseachtain seo caite. Sa tuarascáil, atá 84 leathanach i bhfad, mhaígh an Aifric Theas go bhfuil an Iosrael ciontach “d’iarracht grúpa náisiúnta, eitneach nó reiligiúnach a scriosadh i bpáirt nó san iomlán" faoin gCoinbhinsiún um Chinedhíothú 1948. Dhiúltaigh Iosrael na héileamh go láidir. Is dócha go dtógfaidh sé blianta chun cinneadh ar an gcúiseamh a fháil sa chúirt. Mar sin, d’iarr an Aifric Theas ar an CBI roinnt beart sealadach a thógáil, an chéad cheann chun “stad láithreach a chur ar oibríocht mhíleata Iosrael in agus i gcoinne Gaza”. D’áitigh dlíodóir ar son Iosrael nach raibh aon bhunús dlí ag an mbeart agus go bhfágfadh sé Hamas saor le gníomhú. I gcinneadh conspóideach, dhiúltaigh rialtas na hÉireann tacaíocht a thabhairt don Aifric Theas sa chás ach tá abhcóide Éireannach, Blinne Ní Ghrálaigh, ag déanamh ionadaíocht ar son na hAifrice Theas. Rinne sí cur síos sa chúirt ar an “uafás de chinedhíothú i gcoinne mhuintir na Palaistíne”. In 2021 bhí Blinne Ní Ghrálaigh ina habhchóide nuair a fuair Conradh na Gaeilge i Londain an deis idirghabháil a dhéanamh san achomharc i gcás chlann Margaret Keane, nár bhfuair cead teachtaireacht Ghaeilge ar leac uaighe a máthair. Bhí an bua acu san achomharc.

Fuair níos mó ná 21,000 saoránach Éireannach Víosa Saoire Oibre na hAstráile idir mí Iúil 2022 agus mí na Bealtaine 2023 de réir figiúirí a d'fhoilsigh an Roinn Gnóthaí Baile san Astráil. Sin an

líon is airde a taifeadadh le 16 bliana ar a laghad. Ardú 105% atá i gceist i gcomparáid leis an mbliain roimhe, ach bhí laghdú ar na figiúirí i rith na paindéime. Le haghaidh comparáide, deonaíodh 11,077 víosa i rith na tréimhse céanna idir 2018 agus 2019, roimh na paindéime. Ní fhacthas an méid seo eisimirce ó ard an chúlaithe eacnamaíochta in 2008 agus deir saineolaithe go bhfuil siad ag tnúth le níos mó daoine fós ag lorg víosa i mbliana, agus tuarastail níos airde agus caighdeán maireachtála níos fearr san Astráil ag mealladh daoine óga ó Éirinn.

In 2023 mheall TG4 an sciar is mó den lucht féachana náisiúnta don chainéal ó bhí 2009 ann. Bhí 2.09% den lucht féachana in Éirinn ag TG4 anuraidh, ardú ó 1.96% an bhliain roimhe agus an céatadán is mó ó 2009, nuair a bhain siad 2.6% den lucht féachana amach. 2023 san áireamh, ba é an ceathrú bliain leanúnach inar tháinig ardú ar chéatadán den lucht féachana a bhí ag an gcainéal. Ba é TG4 an seachtú cainéal is mó sa tír ó thaobh lucht féachana de in 2023 fosta. Maidir leis na figiúirí atá foilsithe ag TG4 d’fhéach 3.67 milliúin daoine ar TG4 i rith na bliana. Bhí mí na Nollag ar an mí is rathúla don chainéal agus mheall an Cluiche Ceannais na Sraithe Peile idir Gaillimh agus Maigh Eo, an líon is mó daoine ag TG4 in 2023. Seoladh cainéal nua do pháistí ‘Cúla4’ anuraidh agus dúirt Ard-Stiúirthóir TG4 Alan Esslemont go raibh an-bhliain acu in 2023.

Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.

GLUAIS

Coinbhinsiún um Chinedhíothú 1948 - Genocide Convention 1948

idirghabháil - intervention

achomharc - appeal

ard an chúlaithe eacnamaíochta - the height of the recession

caighdeán maireachtála - quality of life

lucht féachana - audience