💾 Archived View for gael.mooo.com › nuachtmhall › 1687600806.gmi captured on 2023-12-28 at 15:35:39. Gemini links have been rewritten to link to archived content
⬅️ Previous capture (2023-07-10)
-=-=-=-=-=-=-
Comhad fuaime: n s | MB (8svx)
Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.
Inniu an ceathrú lá is fiche de mhí an Mheithimh. Is mise Gráinne Ní Bhrosnacháin.
Tá cúigear turasóirí ar iarraidh a bhí ag déanamh turas faoin bhfarraige chun féachaint ar an long bhriste Titanic. Ceaptar go ndeachaigh an tumadóir ar iarraidh timpeall an cheantair sin in aice le Talamh an Éisc. Tá seirbhísí cuardaigh agus tarrthála ag déanamh gach iarracht teacht ar an tumadóir go tapaidh mar is é 96 uair an t-uasmhéid ama a chaitheann long mar seo faoin bhfarraige, agus seans nach bhfuil ocsaigin fágtha. Dúirt garda cósta na Stát Aontaithe nach raibh aon teagmháil deánta ón tumadóir tar éis uair agus daichead cúig noiméad den turas. Is é an comhlacht turasóireachta OceanGate Expeditions a chuireann turas mar seo ar fáil. Cosnaíonn ticéad 250,000 dollar. Reáchtálann siad turasanna go dtí dromchla na farraige chomh fada síos le ceithre mhíle méadar atá 370 míle amach ó chósta Thalamh an Éisc.
Bhain an galfaire ó Chontae an Chabháin Leona Maguire bua amach sna Stáit Aontaithe ag comórtas Chumann Proifisiúnta Gailf na mBan a bhí ar siúl in Meijer, Michigan. Bhí sí an-chumasach ag scoráil ceithre éinín agus iolair ag an séú poll chun deiridh, ag críochnú faoi 21. Bhí sí in iomaíocht don chéad áit le Ariya Jutanugarn ón Téalainn. Chríochnaigh Xiyu Lin ón tSín agus Amy Yang ón gCoiré Theas le chéile sa triú háit. D’imir Leona gan aon bhógaí a fháil. I mí Feabhra 2022, bhuaigh Leona craobh LPGA amach den chéad uair in Florida. Éacht stairiúil a bhí ann mar ba í an chéad bhean Éireannach riamh a bhuaigh an comórtas. Dúirt Leona go raibh sí ag imirt go maith an tseachtain seo agus dhein sí iarracht a bheith foighneach. An sprioc a bhí aici ná fanacht faoi 20 agus bhí sé sásúil ceann amháin níos fearr a fháil. Dúirt sí leis, go caithfidh tú imirt ana-mhaith anseo agus tá sé dian. Tá sé deas ceann a bhuachaint anseo go háirithe leis na mórchomórtais ag teacht.
Aimsíodh greanadh istigh i bpluais sa Fhrainc a rinne muintir Néandartálach caoga seacht míle bliain ó shin, dar le saineolaithe. Tá an phluais lonnaithe in La Roche-Cotard i reigiún an Loire i dTuaisceart na Fraince. Ceaptar gurb é an greanadh is sinne riamh déanta ag gaolta daonna agus tá seans ann gurb é seo an phluais is sinne sa Fhrainc agus san Eoraip. Dúirt taighdeoirí a dhein foilsiú ar na marcanna in Journal Plos One go léiríonn siad go raibh muintir Néandartálach casta agus éagsúil cosúil lenár sinsear féin. Dhein Jean-Claude Marquet ó Ollscoil Tours sa Fhrainc stáidéar ar na marcanna ar a dtugtar "cuislithe méire" in éineacht lena chomhghleacaí . Dheineadar samhail 3D de na marcanna chun comparáid a dhéanamh le marcanna daonna eile. Thángadar ar an gcinneadh go raibh na marcanna d’aon ghnó mar gheall ar na cruthanna, an spás agus an leagan amach.
Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.
GLUAIS
tumadóir - submersible
Talamh an Éisc - Newfoundland
éinín - birdie
iolar - eagle
bógaí - bogey
greanadh - engraving
pluais - cave
© Conradh na Gaeilge i Londain