\input ks_macros.tex
\poetrysize
\centerline{PASSIO SANCTI CASSIANI FOROCORNELIENSIS}
\bigskip
{\obeylines\linesbyfive
Sylla Forum statuit Cornelius; hoc Itali urbem
\quad uocant ab ipso conditoris nomine.
Hic mihi, cum peterem te, rerum maxima Roma,
\quad spes est oborta prosperum Christum fore.
Stratus humi tumulo aduoluebar, quem sacer ornat
\quad martyr dicato Cassianus corpore.
Dum lacrimans mecum reputo mea uulnera et omnes
\quad uitae labores ac dolorum acumina,
erexi ad caelum faciem, stetit obuia contra
\quad fucis colorum picta imago martyris
plagas mille gerens, totos lacerata per artus,
\quad ruptam minutis praeferens punctis cutem.
Innumeri circum pueri---miserabile uisu---
\quad confossa paruis membra ligebant stilis,
unde pugillares soliti percurrere ceras
\quad scholare murmur adnotantes scripserant.
Aedituus consultus ait:  'quod prospicis, hospes,
\quad non est inanis aut anilis fabula;
historiam pictura refert, quae tradita libris
\quad ueram uetusti temporis monstrat fidem.
Praefuerat studiis puerilibus et grege multo
\quad saeptus magister litterarum sederat,
uerba notis breuibus conprendere cuncta peritus
\quad raptimque punctis dicta praepetibus sequi.
Aspera nonnumquam praecepta et tristia uisa
\quad inpube uulgus mouerant ira et metu;
doctor amarus enim discenti semper efybo
\quad nec dulcis ulli disciplina infantiae est.
Ecce fidem quatiens tempestas saeua premebat
\quad plebem dicatam christianae gloriae.
Extrahitur coetu e medio moderator alumni
\quad gregis, quod aris supplicare spreuerat.
Poenarum artifici quaerenti, quod genus artis
\quad uir nosset alto tam rebellis spiritu,
respondent:  'agmen tenerum ac puerile gubernat
\quad fictis notare uerba signis inbuens.'
'Ducite', conclamat, 'captiuum ducite, et ultro
\quad donetur ipsis uerberator paruulis.
Vt libet, inludant, lacerent inpune manusque
\quad tinguant magistri feriatas sanguine;
ludum discipulis uolupe est ut praebeat ipse
\quad doctor seuerus, quos nimis coercuit.'
Vincitur post terga manus spoliatus amictu,
\quad adest acutis agmen armatum stilis.
Quantum quisque odii tacita conceperat ira,
\quad effundit ardens felle tandem libero.
Coniciunt alii fragiles inque ora tabellas
\quad frangunt, relisa fronte lignum dissilit,
buxa crepant cerata genis inpacta cruentis
\quad rubetquc ab ictu curta et umens pagina.
Inde alii stimulos et acumina ferrea uibrant,
\quad qua parte aratis cera sulcis scribitur,
et qua secti apices abolentur et aequoris hyrti
\quad rursus nitescens innouatur area.
Hinc foditur Christi confessor et inde secatur,
\quad pars uiscus intrat molle, pars scindit cutem.
Omnia membra manus pariter fixere ducente
\quad totidemque guttae uulnerum stillant simul.
Major tortor erat, qui summa pupugerat infans,
\quad quam qui profuuda perforarat uiscera,
ille leuis, quoniam percussor morte negata
\quad saeuire solis scit dolorum spiculis,
hic, quanto interius uitalia condita pulsat.
\quad plus dat medellae, dum necem prope applicat.
'Este, precor, fortes et uincite uiribus annos,
\quad quod defit aeuo, suppleat crudelitas!'
Sed male conatus tener infirmusque laborat,
\quad tormenta crescunt, dum fatiscit carnifex.
'Quid gemis?' exclamat quidam, 'tute ipse magister
\quad istud dedisti ferrum et armasti manus.
Reddimus ecce tibi tam milia multa notarum,
\quad quam stando, flendo te docente excepimus.
Non potes irasci, quod scribimus; ipse iubebas,
\quad numquam quietum dextera ut ferret stilum.
Non petimus totiens te praeceptore negatas,
\quad auare doctor, iam scholarum ferias.
Pangere puncta libet sulcisque intexere sulcos,
\quad flexas catenis inpedire uirgulas.
Emendes licet inspectos longo ordine uersus,
\quad mendosa forte si quid errauit manus,
exerce imperium, ius est tibi plectere culpam,
\quad si quis tuorum te notauit segnius.'
Talia ludebant pueri per membra magistri
\quad nec longa fessum poena soluebat uirum.
Tandem luctantis miseratus ab aethere Christus
\quad iubet resolui pectoris ligamina
difficilesque moras animae ac retinacula uitae
\quad relaxat artas et latebras expedit.
Sanguis ab interno uenarum fonte patentes
\quad uias secutus deserit praecordia
totque foraminibus penetrati corporis exit
\quad fibrarum anhelans ille uitalis calor.
'Haec sunt, quae liquidis expressa coloribus, hospes,
\quad miraris, ista est Cassiani gloria.
Suggere, si quod habes iustum uel amabile uotum,
\quad spes si qua tibi est, si quid intus aestuas!
Audit, crede, preces martyr prosperrimus omnes
\quad ratasque reddit, quas uidet probabiles.'
Pareo:  conplector tumulum, lacrimas quoque fundo,
\quad altar tepescit ore, saxum pectore.
Tunc arcana mei percenseo cuncta laboris,
\quad tunc, quod petebarn, quod timebam, murmuro:
et post terga domum dubia sub sorte relictam
\quad et spem futuri forte nutantem boni.
Audior, 'urbem adeo, dextris successibus utor,
\quad domum reuertor, Cassianum praedico.
}\bye