\input ks_macros.tex
\poetrysize
\centerline{HYMNUS IN HONOREM PASSIONIS LAURENTII}
\centerline{BEATISSIMI MARTYRIS.}
{\obeylines\linesbyfive
\quad Antiqua fanorum parens,
iam Roma Christo dedita,
Laurentio uictrix duce
ritum triumfas barbarum.
\medskip
\quad Reges superbos uiceras
populosque frenis presseras,
nunc monstruosis idolis
inponis imperii iugum.
\medskip
\quad Haec sola derat gloria
urbis togatac insignibus,
feritate capta gentium
domaret ut spurcum Iouem,
\medskip
\quad non turbulentis uiribus
Cossi, Camilli aut Caesaris,
sed martyris Laurentii
non incruento proelio.
\medskip
\quad Armata pugnauit Fides
proprii cruoris prodiga;
nam morte mortem diruit
ac semet inpendit sibi.
\medskip
\quad Fore hoc sacerdos dixerat
iam Xystus adfixus cruci
Laurentium flentem uidens
crucis sub ipso stipite:
\medskip
\quad 'Desiste discessu meo
fletum dolenter fundere!
praecedo, frater; tu quoque
post hoc sequeris triduum.'
\medskip
\quad Extrema uox episcopi,
praenuntiatrix gloriae,
nihil fefellit; nam dies
praedicta palmare praetulit.
\medskip
\quad Qua uoce, quantis laudibus
celebrabo mortis ordinem,
quo passionem carmine
digne retexens concinam?
\medskip
\quad hic primus e septem uiris,
qui stant ad aram proximi,
leuuita sublimis gradu
et ceteris praestantior,
\medskip
\quad claustris sacrorum praeerat
caelestis arcanum domus
fidis gubernans clauibus
uotasque dispensans opes.
\medskip
\quad Versat famem pecuniae
praefectus urbi regiae,
minister insani ducis,
exactor auri et sanguinis,
\medskip
\quad 
qua ui latentes eruat
nummos operta existimans
talenta sub sacrariis
cumulosque congestos tegi.
\medskip
\quad Laurentium sisti iubet,
exquirit arcam ditibus
massis refertam et fulgidae
montes monetae conditos.
\medskip
\quad 'Soletis', inquit, 'conqueri
saeuire nos iusto amplius,
cum christiana corpora
plus quam cruente scindimus.
\medskip
\quad Abest atrocioribus
censura feruens motibus,
blande et quiete efflagito,
quod sponte obire debeas.
\medskip
\quad Hunc essc uestris orgiis
moremque et artem proditum est,
hanc disciplinam foederis,
libent ut auro antistites.
\medskip
\quad Argenteis scyfis ferunt
fumare sacrum sanguinem
auroque nocturnis sacris
adstare fixos cereos.
\medskip
\quad Tum summa cura est fratribus,
ut sermo testatur loquax,
offerre fundis uenditis.
sestertiorum milia.
\medskip
\quad Addicta auorum praedia
foedis sub auctionibus
successor exheres gemit
sanctis egens parentibus.
\medskip
\quad haec occuluntur abditis
ecclesiarum in angulis
et summa pictas creditur
nudare dulces liberos.
\medskip
\quad Deprome thensauros, malis
suadendo quos praestrigiis
exaggeratos obtines,
nigrante quos claudis specu.
\medskip
\quad hoc poscit usus publicus,
hoc fiscus, hoc aerarium,
ut dedita stipendiis
ducem iuuet pecunia.
\medskip
\quad Sic dogma uestrum est,
suum quibusque reddito.
en, Caesar agnoscit suum
nomisma nummis inditum.
\medskip
\quad Quod Caesaris scis, Caesari
da, nempe iustum postulo.
ni fallor, haud ullam tuus
signat deus pecuniam,
\medskip
\quad nec,  cum  ueniret  aureos
secum Filippos detulit,
praecepta sed uerbis dedit
inanis a marsuppio.
\medskip
\quad Inplete dictorum fidem,
qua uos per orbem uenditis,
nummos libenter reddite,
estote uerbis diuites!'
\medskip
\quad Nil asperum Laurentius
refert ad ista aut turbidum,
sed ut paratus obsequi
obtemperanter adnuit.
\medskip
\quad 'Est diues', inquit, 'non nego,
habetque nostra ecclesia
opumque et auri plurimum
nee quisquam in orbe est ditior.
\medskip
\quad Is ipse tantum non habet
argenteorum enigmatum
Augustus arcem possidens,
cui nummus omnis scribitur.
\medskip
\quad Sed nec recuso prodere
locupletis arcam numinis,
uulgabo cuncta et proferam,
pretiosa quae Christus tenet.
\medskip
\quad Vnum sed orans flagito:
indutiarum paululum,
quo fungat efficacius
promissionis munere,
\medskip
\quad dum tota digestim mihi
Christi supellex scribitur;
nam calculanda primitus,
tum subnotanda est summula'.
\medskip
\quad Laetus tumescit gaudio
praefectus ac spem deuorat
aurum, uelut iam conditum
domi maneret, gestiens.
\medskip
\quad Pepigere tempus tridui,
laudatus inde absoluitur
Laurentius, sponsor sui
et sponsor ingentis lucri.
\medskip
\quad Tribus per urbem cursitat
diebus infirma agmina
omnesque, qui poscunt stipem,
cogens in unum et congregans.
\medskip
\quad Illic utrisque obtutibus
orbes cauatos praeferens
baculo regebat praeuio
errore nutantem gradum
\medskip
\quad et claudus infracto genu
uel crure trunco semipes
breuiorue planta ex altera
gressum trahebat inparem.
\medskip
\quad Est, ulcerosis artubus
qui tabe corrupta fluat,
est, cuius arens dextera
neruos in ulnam contrahat.
\medskip
\quad Tales plateis omnibus
exquirit, adsuetos ali
ecclesiae matris penu,
quos ipse promus nouerat.
\medskip
\quad Recenset exim singulos
scribens uiritim nomina,
longo et locatos ordine
adstare pro templo iubet.
\medskip
\quad Praescriptus et iam fluxerat
dies: furebat feruidus
iudex auaro spiritu
promissa solui efflagitans.
\medskip
\quad Tum martyr: 'Adsistas uelim
coramque dispositas opes
mirere, quas noster deus
praedives in sanctis habet.
\medskip
\quad Videbis ingens atrium
fulgere uasis aureis
et per patentes porticus
structos talentis ordines.'
\medskip
\quad It ille nec pudet sequi.
uentum ad sacratam ianuam,
stabant cateruae pauperum
inculta uisu examina.
\medskip
\quad Fragor rogantum tollitur,
praefectus horrescit stupens,
conuersus in Laurentium
oculisque turbatis minax.
\medskip
\quad Contra ille: 'quid frendens', ait,
`minitaris aut quid displicet?
num sordida haec aut uilia,
num dispuenda existimas?
\medskip
\quad Aurum, quod ardenter sitis,
effossa gignunt rudera
et de metallis squalidis
poenalis excudit labor,
\medskip
\quad torrens uel amnis turbidis
uoluens harenis inplicat;
quod terrulentum ac sordidum
flammis necesse est decoqui.
\medskip
\quad Pudor per aurum soluitur,
uiolatur auro integritas,
pax occidit, fides petit,
leges et ipsae intercidunt.
\medskip
\quad Quid tu uenenum gloriae
extollis et magni putas?
si quaeris aurum uerius,
lux est et humanum genus.
\medskip
\quad Hi sunt alumni luminis,
quos corpus artat debile,
ne per salutem uiscerum
mens insolescat turgida.
\medskip
\quad Cum membra morbus dissicit,
animus uiget robustior,
membris uicissim fortibus
uis sauciatur sensuum.
\medskip
\quad Nam sanguis in culpam calens
minus ministrat uirium,
si feruor effetus malis
elumbe uirus contrahat.
\medskip
\quad Si forte detur optio,
malim dolore asperrimo
fragmenta membrorum pati
et pulcher intus uiuere.
\medskip
\quad Committe formas pestium
et confer alternas lues:
carnisne morbus foedior,
an mentis et morum ulcera?
\medskip
\quad Nostri per artus debiles
intus decoris integri
sensum uenusti innoxium
laboris expertes gerunt,
\medskip
\quad uestros ualentes corpore
interna corrumpit lepra
errorque mancum claudicat
et caeca fraus nihil uidet.
\medskip
\quad Quemuis tuorum principum,
qui ueste et ore praenitent,
magis probabo debilem,
quam quis meorum est pauperum.
\medskip
\quad Hunc, qui superbit serico,
quem currus inflatum uehit,
hydrops aquosus lucido
tendit ueneno intrinsecus.
\medskip
\quad Ast hic auarus contrahit
manus recuruas et uolam
plicans aduncis unguibus
laxare neruos non ualet.
\medskip
\quad Istum libido faetida
per scorta tractum publica
luto et cloacis inquinat,
dum spurca mendicat stupra.
\medskip
\quad Quid? ille feruens ambitu
sitimque honoris aestuans
mersisne anhelat febribus
atque igne uenarum furit?
\medskip
\quad Quisquis tacendi intemperans
silenda prurit prodere,
uexatur et scalpit iecur
scabiemque cordis sustinet.
\medskip
\quad Quid inuidorum pectorum
strumas retexam turgidas,
quid purulenta et liuida
malignitatum uulnera?
\medskip
\quad Tute ipse, qui Romam regis,
contemptor aeterni dei,
dun daemonum sordes colis,
morbo laboras regio.
\medskip
\quad Hi, quos superbus despicis,
quos execrandos iudicas,
breui ulcerosos exuent
artus et incolumes erunt,
\medskip
\quad cum carne corruptissima
tandem soluti ac liberi
pulcherrimo uitae statu
in arce lucebunt patris,
\medskip
\quad non sordidati aut debiles,
sicut uidentur interim,
sed purpurantibus stolis
clari et coronis aureis.
\medskip
\quad Tunc, si facultas subpetat,
coram tuis obtutibus
istos potentes saeculi
uelim recensendos dari.
\medskip
\quad Pannis uideres obsitos
et mucculentis naribus,
mentum saliuis uuidum
lipposque palfebra putri.
\medskip
\quad Peccante nil est taetrius,
nil tam leprosum aut putidum,
cruda est cicatrix criminum
oletque ut antrum tartari.
\medskip
\quad Animabus inuersa uice
corrupta forma infligitur,
quas pulcher aspectus prius
in corpore oblectauerat.
\medskip
\quad En ergo nummos aureos,
quos proxime spoponderam,
quos nec fauillis obruat
ruina nec fur subtrahat.
\medskip
\quad Nunc addo gemmas nobiles,
ne pauperem Christum putes,
gemmas corusci lmninis,
ornatur hoc templum quibus.
\medskip
\quad Cernis sacratas uirgines,
miraris intactas anus
primique post damnum tori
ignis secundi nescias.
\medskip
\quad Hoc est monile ecclesiae,
his illa gemmis comitur,
dotata sic Christo placet,
sic ornat altum uerticem.
\medskip
\quad Eccum talenta, suscipe,
ornabis urbem Romulam,
ditabis et rem principis,
fies et ipse ditior.'
\medskip
\quad 'Ridemur', exclamat furens
praefectus, 'et miris modis
per tot figuras ludimur,
et uiuit insanum caput!
\medskip
\quad Inpune tantas, furcifer.
strofas cauillo mimico
te nexuisse existimas,
dum scurra saltas fabulam?
\medskip
\quad Concinna uisa urbanitas
tractare nosmet ludicris,
egon cachinnis uenditus
acroma festiuum fui?
\medskip
\quad Adeone nulla austeritas,
censura nulla est fascibus,
adeon securem publicam
mollis retudit lenitas?
\medskip
\quad Dicis: 'libenter oppetam,
uotiua mors est martyri' --
est ista uobis, nouimus,
persuasionis uanitas --;
\medskip
\quad sed non uolenti inpertiam:
praestetur ut mortis citae
conpendiosus exitus,
petite raptim non dabo.
\medskip
\quad Vitam tenebo et differam
poenis morarum iugibus,
et mors inextricabilis
longos dolores protrahet.
\medskip
\quad Prunas tepentes sternite,
ne feruor ignitus nimis
os contumacis occupet
et cordis intret abdita.
\medskip
\quad Vapor senescens langueat,
qui fusus adflatu leui
tormenta sensim temperet
semustulati corporis.
\medskip
\quad Bene est, quod ipse ex omnibus
mysteriarches incidit,
hic solus exemplum dabit,
quid mox timere debeant.
\medskip
\quad Conscende constratum rogum,
decumbe digno lectulo,
tunc, si libebit, disputa
nil esse Vulcanum meum!'
\medskip
\quad Haec fante praefecto truces
hinc inde tortores parant
nudare amictu martyrem,
uincire membra et tendere.
\medskip
\quad Illi os decore splenduit
fulgorque circumfusus est;
talem reuertens legifer
de monte uultum detulit,
\medskip
\quad Iudaea quem plebs aureo
boue inquinata et decolor
expauit et faciem retro
detorsit inpatiens dei.
\medskip
\quad Talemque et ille praetulit
oris corusci gloriam
Stefanus per imbrem saxeum
caelos apertos intuens.
\medskip
\quad Inluminatum hoc eminus
recens piatis fratribus,
baptisma quos nuper datum
Christi capaces fecerat;
\medskip
\quad ast inpiorum caecitas,
os oblitum noctis situ
nigrante sub uelamine
obducta clarum non uidet,
\medskip
\quad Aegyptiae plagae in modum,
quae, cum tenebris barbaros
damnaret, Hebraeis diem
sudo exhibebat lumine.
\medskip
\quad Quin ipsa odoris qualitas,
adusta quam reddit cutis,
diuersa utrosque permouet:
his nidor, illis nectar est.
\medskip
\quad Idemque sensus dispari
uariatus aura aut adficit
horrore nares uindice
aut mulcet oblectamine.
\medskip
\quad Sic ignis aeternus deus,
nam Christus ignis uerus est;
is ipse conplet lumine
iustos et urit noxios.
\medskip
\quad Postquam uapor diutinus
decoxit exustum latus,
ultro e catasta iudicem
conpellat adfatu breui:
\medskip
\quad 'Conuerte partem corporis
satis crematam iugiter
et fac periclum, quid tuus
Vulcanus ardens egerit.'
\medskip
\quad Praefectus inuerti iubet,
tune ille: 'coctum est, deuora
et experimentum cape,
sit crudum an assum suauius!'
\medskip
\quad Haec ludibundus dixerat,
caelum deinde suspicit
et congemescens obsecrat
miseratus urbem Romulam:
\medskip
\quad 'O Christe, nomen unicum,
O splendor, O uirtus patris,
O factor orbis et poli
atque auctor horum moenium,
\medskip
\quad qui sceptra Romae in uertice
rerum locasti, sanciens
mundum Quirinali togae
seruire et armis cedere,
\medskip
\quad ut discrepantum gentium
mores et obseruantiam
linguasque et ingenia et sacra
unis domares legibus!
\medskip
\quad En omne sub regnum Remi
mortale concessit genus,
idem loquuntur dissoni
ritus, id ipsum sentiunt.
\medskip
\quad Hoc destinatum, quo magis
ius christiani nominis,
quodcumque terrarum iacet,
uno inligaret uinculo.
\medskip
\quad Da, Christe, Romanis tuis,
sit christiana ut ciuitas,
per quam dedisti, ut ceteris
mens una sacrorum foret!
\medskip
\quad Confoederantur omnia
hine inde membra in symbolum,
mansuescit orbis subditus,
mansuescat et summum caput.
\medskip
\quad Aduertat abiunctas plagas
coire in unam gratiam,
fiat fidelis Romulus
et ipse iam credat Numa.
\medskip
\quad Confundit error Troicus
adhuc Catonum curiam
ueneratus occultis focis
Frygum penates exules.
\medskip
\quad Ianum bifrontem et Sterculum
colit senatus, horreo
tot monstra patrum dicere
et festa Saturni senis.
\medskip
\quad Absterge, Christe, hoc dedecus!
emitte Gabriel tuum,
agnoscat ut uerum deum
errans Iuli eaecitas!
\medskip
\quad Et iam tenemus obsides
fidissimos huius spei,
hic nempe iam regnant duo
apostolorum principes,
\medskip
\quad alter uocator gentium,
alter cathedram possidens
primam recludit creditas
aeternitatis ianuas.
\medskip
\quad Discede, adulter Iuppiter,
stupro sororis oblite,
relinque Romam liberam
plebemque iam Christi fuge!
\medskip
\quad Te Paulus hinc exterminat,
te sanguis exturbat Petri,
tibi id, quod ipse armaueras,
factum Neronis, officit.
\medskip
\quad Video futurum principem
quandoque, qui seruus dei
taetris sacrorum sordibus
seruire Romam non sinat,
\medskip
\quad qui templa claudat uectibus,
ualuas eburnas obstruat,
nefasta damnet limina
obdens aenos pessulos.
\medskip
\quad Tunc plura ab omni sanguine
tandem nitebunt marmora,
stabunt et aera innoxia,
quae nunc habentur idola.'
\medskip
\quad Hic finis orandi fuit
et finis idem uinculi
carnalis:  erupit uolens
uocem secutus spiritus.
\medskip
\quad Vexere corpus subditis
ceruicibus quidam partes,
quos mira libertas uiri
ambire Christum suaserat.
\medskip
\quad Repens medullas indoles
adflarat et coegerat
amore sublimis dei
odisse nugas pristinas.
\medskip
\quad Refrixit ex illo die
cultus deorum turpium:
plebs in sacellis rarior,
Christi ad tribunal curritur.
\medskip
\quad Sic dimicans Laurentius
non ense praecinxit latus,
hostile sed ferrum retro
torquens in auctorem tulit.
\medskip
\quad Dum daemon inuictum dei
testem lacessit proelio,
perfossus ipse concidit
et stratus aeternum iacet.
\medskip
\quad Mors illa sancti martyris
mors uera templorum fuit,
tunc Vesta Palladios lares
inpune sensit deseri.
\medskip
\quad Quidquid Quiritum sueuerat
orare simpuuium Numae,
Christi frequentans atria,
hymnis resultat martyrem.
\medskip
\quad Ipsa et senatus lumina,
quondam luperci aut flamines,
apostolorum et martyrum
exosculantur limina.
\medskip
\quad Videmus inlustres domos,
sexu ex utroque nobiles,
offerre uotis pignera
clarissimorum liberum.
\medskip
\quad Vittatus olim pontifex
adscitur in signum crucis
acdemque, Laurenti, tuam
Vestalis intrat Claudia.
\medskip
\quad O ter quaterque et septies
beatus urbis incola,
qui te ac tuorum comminus
sedem  celebrat ossuum,
\medskip
\quad cui propter aduolui licet,
qui fletibus spargit locum,
qui pectus in terram premit,
qui uota fundit murmure!
\medskip
\quad Nos Vasco Hiberus diuidit
binis remotos Alpibus
trans Cottianorum iuga
trans et Pyrenas ninguidos.
\medskip
\quad Vix fama nota est, abditis
quam plena sanctis Roma sit,
quam diues urbanum solum
sacris sepulcris floreat.
\medskip
\quad Sed qui caremus his bonis
nec sanguinis uestigia
uidere coram possumus,
caelum intuemur eminus.
\medskip
\quad Sic, sancte Laurenti, tuam
nos passionem quaerimus,
est aula nam duplex tibi,
hic corporis, rorentis polo.
\medskip
\quad Illic inenarrabili
allectus urbi municeps
aeternae in arce curiae
gestas coronam ciuicam.
\medskip
\quad Videor uidere inlustribus
gemmis coruscantem uirum,
quem Roma caelestis sibi
legit perennem consulem.
\medskip
\quad Quae sit potestas credita
et muneris quantum datum,
probant Quiritum gaudia,
quibus rogatus adnuis.
\medskip
\quad Quod quisque supplex postulat,
fert inpetratum prospero,
poscunt, iocantur, indicant,
et tristis haut ullus redit,
\medskip
\quad ceu praesto semper adsies
tuosque alumnos urbicos
lactante conplexus sinu
paterno amore nutrias.
\medskip
\quad Hos inter, o Christi decus,
audi poetam rusticum,
cordis fatentem crimina
et facta prodentem sua.
\medskip
\quad Indignus agnosco et scio,
quem Christus ipse exaudiat,
sed per patronos martyras
potest medellam consequi.
\medskip
\quad Audi benignus supplicem
Christi reum Prudentium
et seruientem corpori
absolue uinclis saeculi!
}
\bye