% tex2asc-version: 0.1
%
%    Heroides
%
%    Contributor: David J. Califf <djcaliff@students.wisc.edu>
%
%    Original publication data: None.  This is an original edition.
%
%    Version: 0.01 (Beta), 21 April 1994.
%
%    This file is in the Public Domain.
%
\input ks_macros.tex
\poetrysize
\raggedbottom
{\bf
\centerline{P.~OVIDII NASONIS}
\centerline{EPISTULAE HEROIDUM}}

\beginsection I. Penelope Ulixi

{\obeylines\linesbyfive
Hanc tua Penelope lento tibi mittit, Ulixe. 
\quad nil mihi rescribas tu tamen; ipse veni! 
Troia iacet, certe Danais invisa puellis,---
\quad vix Priamus tanti totaque Troia fuit!
o utinam tum, cum Lacedaemona classe petebat, 
\quad obrutus insanis esset adulter aquis! 
non ego deserto iacuissem frigida lecto, 
\quad nec quererer tardos ire relicta dies
nec mihi quaerenti spatiosam fallere noctem 
\quad lassaret viduas pendula tela manus. 
Quando ego non timui graviora pericula veris? 
\quad res est solliciti plena timoris amor. 
in te fingebam violentos Troas ituros; 
\quad nomine in Hectoreo pallida semper eram;
sive quis Antilochum narrabat ab Hectore victum, 
\quad Antilochus nostri causa timoris erat,
sive Menoetiaden falsis cecidisse sub armis, 
\quad flebam successu posse carere dolos. 
sanguine Tlepolemus Lyciam tepefecerat hastam,
\quad Tlepolemi leto cura novata mea est. 
denique quisquis erat castris iugulatus Achivis, 
\quad frigidius glacie pectus amantis erat. 
Sed bene consuluit casto deus aequus amori:
\quad versa est in cineres sospite Troia viro. 
Argolici rediere duces, altaria fumant,
\quad ponitur ad patrios barbara praeda deos. 
grata ferunt nymphae pro salvis dona maritis; 
\quad illi victa suis Troia fata canunt:
mirantur $\dag$iustique$\dag$ senes trepidaeque puellae,
\quad narrantis coniunx pendet ab ore viri. 
atque aliquis posita monstrat fera proelia mensa
\quad pingit et exiguo Pergama tota mero: 
``hac ibat Simois, haec est Sigeia tellus,
\quad hic steterat Priami regia celsa senis;
illic Aeacides, illic tendebat Ulixes,
\quad hic lacer admissos terruit Hector equos.''
Omnia namque tuo senior te quaerere misso 
\quad rettulerat nato Nestor, at ille mihi. 
rettulit et ferro Rhesumque Dolonaque caesos, 
\quad utque sit hic somno proditus, ille $\dag$dolo$\dag$. 
ausus es, o nimium nimiumque oblite tuorum,
\quad Thracia nocturno tangere castra dolo 
totque simul mactare viros, adiutus ab uno! 
\quad at bene cautus eras et memor ante mei.
usque metu micuere sinus, dum victor amicum 
\quad dictus es Ismariis isse per agmen equis. 
Sed mihi quid prodest vestris disiecta lacertis 
\quad Ilios et murus quod fuit esse solum, 
si maneo, qualis Troia durante manebam, 
\quad virque mihi dempto fine carendus abest? 
diruta sunt aliis, uni mihi Pergama restant, 
\quad incola captivo quae bove victor arat;
iam seges est, ubi Troia fuit, resecandaque falce 
\quad luxuriat Phrygio sanguine pinguis humus; 
semisepulta virum curvis feriuntur aratris 
\quad ossa, ruinosas occulit herba domos. 
victor abes nec scire mihi, quae causa morandi, 
\quad aut in quo lateas ferreus orbe, licet.
Quisquis ad haec vertit peregrinam litora puppim, 
\quad ille mihi de te multa rogatus abit;
quamque tibi reddat, si te modo viderit usquam, 
\quad traditur huic digitis charta notata meis. 
nos Pylon, antiqui Neleia Nestoris arva, 
\quad misimus; incerta est fama remissa Pylo;
misimus et Sparten; Sparte quoque nescia veri. 
\quad quas habitas terras, aut ubi lentus abes? 
utilius starent etiam nunc moenia Phoebi;
\quad irascor votis heu levis ipsa meis! 
scirem ubi pugnares, et tantum bella timerem, 
\quad et mea cum multis iuncta querela foret.
quid timeam ignoro; timeo tamen omnia demens
\quad et patet in curas area lata meas. 
quaecumque aequor habet, quaecumque pericula tellus, 
\quad tam longae causas suspicor esse morae. 
haec ego dum stulte meditor, quae vestra libido est, 
\quad esse peregrino captus amore potes. 
forsitan et narres, quam sit tibi rustica coniunx, 
\quad quae tantum lanas non sinat esse rudes. 
fallar, et hoc crimen tenues vanescat in auras
\quad neve revertendi liber abesse velis.
Me pater Icarius viduo discedere lecto 
\quad cogit et immensas increpat usque moras. 
increpet usque licet!  tua sum, tua dicar oportet; 
\quad Penelope coniunx semper Ulixis ero. 
ille tamen pietate mea precibusque pudicis 
\quad frangitur et vires temperat ipse suas. 
Dulichii Samiique et quos tulit alta Zacynthos
\quad turba ruunt in me luxuriosa proci
inque tua regnant nullis prohibentibus aula; 
\quad viscera nostra, tuae dilacerantur opes. 
quid tibi Pisandrum Polybumque Medontaque dirum 
\quad Eurymachique avidas Antinoique manus 
atque alios referam, quos omnes turpiter absens 
\quad ipse tuo partes sanguine rebus alis? 
Irus egens pecorisque Melanthius actor edendi 
\quad ultimus accedunt in tua damna pudor. 
Tres sumus inbelles numero:  sine viribus uxor 
\quad Laertesque senex Telemachusque puer. 
ille per insidias paene est mihi nuper ademptus, 
\quad dum parat invitis omnibus ire Pylon. 
di, precor, hoc iubeant, ut euntibus ordine fatis 
\quad ille meos oculos conprimat, ille tuos! 
$\dag$haec$\dag$ faciunt custosque boum longaevaque nutrix, 
\quad Tertius inmundae cura fidelis harae; 
sed neque Laertes, ut qui sit inutilis armis, 
\quad hostibus in mediis regna tenere potest.
Telemacho veniet, vivat modo, fortior aetas; 
\quad nunc erat auxiliis illa tuenda patris.
nec mihi sunt vires inimicos pellere tectis;
\quad tu citius venias, portus et ara tuis! 
est tibi sitque precor natus, qui mollibus annis 
\quad in patrias artes erudiendus erat. 
respice Laerten:  ut iam sua lumina condas, 
\quad extremum fati sustinet ille diem. 
Certe ego, quae fueram te discedente puella, 
\quad protinus ut venias, facta videbor anus.
}

\beginsection II. Phyllis Demophoonti 

{\obeylines\linesbyfive
Hospita, Demophoon, tua te Rhodopeia Phyllis 
\quad ultra promissum tempus abesse queror.
cornua cum lunae pleno semel orbe coissent, 
\quad litoribus nostris ancora pacta tua est.
luna quater latuit, toto quater orbe recrevit
\quad nec vehit Actaeas Sithonis unda rates. 
tempora si numeres bene quae numeramus amantes,
\quad non venit ante suam nostra querela diem. 
Spes quoque lenta fuit.  tarde quae credita laedunt
\quad credimus.  invita nunc et amante nocent. 
saepe fui mendax pro te mihi, saepe putavi 
\quad alba procellosos vela referre notos. 
Thesea devovi, quia te dimittere nollet; 
\quad nec tenuit cursus forsitan ille tuos. 
interdum timui, ne, dum vada tendis ad Hebri, 
\quad mersa foret cana naufraga puppis aqua. 
saepe deos supplex, ut tu scelerate valeres, 
\quad cum prece turicremis sum venerata focis; 
saepe, videns ventos caelo pelagoque secundos, 
\quad ipsa mihi dixi:  ``si valet ille, venit.''
denique fidus amor, quidquid properantibus obstat, 
\quad finxit, et ad causas ingeniosa fui. 
at tu lentus abes!  nec te iurata reducunt 
\quad numina, nec nostro motus amore redis. 
Demophoon, ventis et verba et vela dedisti; 
\quad vela queror reditu, verba carere fide. 
Dic mihi, quid feci, nisi non sapienter amavi? 
\quad crimine te potui demeruisse meo?
unum in me scelus est, quod te, scelerate, recepi; 
\quad sed scelus hoc meriti pondus et instar habet. 
iura, fides ubi nunc, commissaque dextera dextrae, 
\quad quique erat in falso plurimus ore deus? 
promissus socios ubi nunc Hymenaeus in annos, 
\quad qui mihi coniugii sponsor et obses erat? 
per mare, quod totum ventis agitatur et undis, 
\quad per quod saepe ieras, per quod iturus eras, 
perque tuum mihi iurasti, nisi fictus et ille est,
\quad concita qui ventis aequora mulcet, avum, 
per Venerem nimiumque mihi facientia tela,
\quad altera tela arcus, altera tela faces,
Iunonemque, toris quae praesidet alma maritis, 
\quad et per taediferae mystica sacra deae:
si de tot laesis sua numina quisque deorum 
\quad vindicet, in poenas non satis unus eris!
Ah, laceras etiam puppes furiosa refeci,
\quad ut, qua desererer, firma carina foret;
remigiumque dedi, quod me fugiturus abires. 
\quad heu! patior telis vulnera facta meis! 
credidimus blandis, quorum tibi copia, verbis; 
\quad credidimus generi nominibusque tuis; 
credidimus lacrimis.  an et hae simulare docentur? 
\quad hae quoque habent artes, quaque iubentur, eunt? 
dis quoque credidimus.  quid iam tot pignora nobis? 
\quad parte satis potui qualibet inde capi. 
Nec moveor, quod te iuvi portuque locoque:
\quad debuit haec meriti summa fuisse mei! 
turpiter hospitium lecto cumulasse iugali 
\quad paenitet et lateri conseruisse latus. 
quae fuit ante illam, mallem suprema fuisset 
\quad nox mihi, dum potui Phyllis honesta mori. 
speravi melius, quia me meruisse putavi:
\quad quaecumque e merito spes venit, aequa venit. 
Fallere credentem non est operosa puellam 
\quad gloria;  simplicitas digna favore fuit. 
sum decepta tuis et amans et femina verbis;
\quad di faciant, laudis summa sit ista tuae! 
inter et Aegidas, media statuaris in urbe, 
\quad magnificus titulis stet pater ante suis;
cum fuerit Sciron lectus torvusque Procrustes 
\quad et Sinis et tauri mixtaque forma viri 
et domitae bello Thebae fusique Bimembres 
\quad et pulsata nigri regia caeca dei,
hoc tua post illos titulo signetur imago: 
\quad ``hic est cuius amans hospita capta dolo est.''
de tanta rerum turba factisque parentis 
\quad sedit in ingenio Cressa relicta tuo. 
quod solum excusat, solum miraris in illo; 
\quad heredem patriae, perfide, fraudis agis. 
illa---nec invideo---fruitur meliore marito 
\quad inque capistratis tigribus alta sedet.
at mea despecti fugiunt conubia Thraces, 
\quad quod ferar externum praeposuisse meis. 
atque aliquis ``iam nunc doctas eat,'' inquit, ``Athenas; 
\quad armiferam Thracen qui regat, alter erit. 
exitus acta probat.''  careat successibus, opto, 
\quad quisquis ab eventu facta notanda putat.
at si nostra tuo spumescant aequora remo, 
\quad iam mihi, iam dicar consuluisse meis.
sed neque consului, nec te mea regia tanget 
\quad fessaque Bistonia membra lavabis aqua.
Illa meis oculis species abeuntis inhaeret, 
\quad cum premeret portus classis itura meos. 
ausus es amplecti colloque infusus amantis 
\quad oscula per longas iungere pressa moras 
cumque tuis lacrimis lacrimas confundere nostras, 
\quad quodque foret velis aura secunda queri,
et mihi discedens suprema dicere voce: 
\quad ``Phylli, fac expectes Demophoonta tuum!''
Expectem, qui me numquam visurus abisti? 
\quad expectem pelago vela negata meo?
et tamen expecto.  redeas modo serus amanti, 
\quad ut tua sit solo tempore lapsa fides! 
Quid precor infelix? te iam tenet altera coniunx 
\quad forsitan et, nobis qui male favit, amor; 
utque tibi excidimus, nullam, puto, Phyllida nosti. 
\quad ei mihi! si, quae sim Phyllis et unde, rogas!
quae tibi, Demophoon, longis erroribus acto 
\quad Threicios portus hospitiumque dedi, 
cuius opes auxere meae, cui dives egenti 
\quad munera multa dedi, multa datura fui; 
quae tibi subieci latissima regna Lycurgi, 
\quad nomine femineo vix satis apta regi, 
qua patet umbrosum Rhodope glacialis ad Haemum
\quad et sacer admissas exigit Hebrus aquas, 
cui mea virginitas avibus libata sinistris 
\quad castaque fallaci zona recincta manu.
pronuba Tisiphone thalamis ululavit in illis
\quad et cecinit maestum devia carmen avis.
adfuit Allecto brevibus torquata colubris, 
\quad suntque sepulcrali lumina mota face.
Maesta tamen scopulos fruticosaque litora calco;
\quad quaeque patent oculis litora lata meis. 
sive die laxatur humus, seu frigida lucent 
\quad sidera, prospicio, quis freta ventus agat.
et quaecumque procul venientia lintea vidi, 
\quad protinus illa meos auguror esse deos.
in freta procurro, vix me retinentibus undis, 
\quad mobile qua primas porrigit aequor aquas. 
quo magis accedunt, minus et minus utilis adsto; 
\quad linquor et ancillis excipienda cado. 
Est sinus adductos modice falcatus in arcus; 
\quad ultima praerupta cornua mole rigent. 
hinc mihi suppositas inmittere corpus in undas 
\quad mens fuit---et quoniam fallere pergis, erit. 
ad tua me fluctus proiectam litora portent 
\quad occurramque oculis intumulata tuis; 
duritia ferrum ut superes adamantaque teque 
\quad ``non tibi sic,'' dices, ``Phylli, sequendus eram!''
saepe venenorum sitis est mihi, saepe cruenta 
\quad traiectam gladio morte perire iuvat. 
colla quoque, infidis quia se nectenda lacertis 
\quad praebuerunt, laqueis inplicuisse iuvat. 
stat nece matura tenerum pensare pudorem; 
\quad in necis electu parva futura mora est. 
Inscribere meo causa invidiosa sepulcro; 
\quad aut hoc aut simili carmine notus eris: 
``Phyllida Demophoon leto dedit hospes amantem;
\quad ille necis causam praebuit, ipsa manum.''
}

\beginsection III. Briseis Achilli

{\obeylines\linesbyfive
Quam legis, a rapta Briseide littera venit
\quad vix bene barbarica Graeca notata manu. 
quascumque adspicies, lacrimae fecere lituras; 
\quad sed tamen et lacrimae pondera vocis habent. 
Si mihi pauca queri de te dominoque viroque 
\quad fas est, de domino pauca viroque querar. 
non, ego poscenti quod sum cito tradita regi, 
\quad culpa tua est---quamvis haec quoque culpa tua est; 
nam simul Eurybates me Talthybiusque vocarunt, 
\quad Eurybati data sum Talthybioque comes. 
alter in alterius iactantes lumina vultum 
\quad quaerebant taciti, noster ubi esset amor. 
differri potui; poenae mora grata fuisset. 
\quad ei mihi! discedens oscula nulla dedi!
at lacrimas sine fine dedi rupique capillos;
\quad infelix iterum sum mihi visa capi.
Saepe ego decepto volui custode reverti;
\quad sed me qui timidam prenderet, hostis erat. 
si progressa forem, caperer ne nocte, timebam, 
\quad quamlibet ad Priami munus itura nurum. 
Sed data sim, quia danda fui.  tot noctibus absum 
\quad nec repetor.  cessas iraque lenta tua est.  
ipse Menoetiades tum, cum tradebar, in aurem 
\quad ``quid fles? hic parvo tempore,'' dixit, ``eris.'' 
Non repetisse parum.  pugnas ne reddar, Achille. 
\quad i nunc et cupidi nomen amantis habe! 
venerunt ad te Telamone et Amyntore nati,
\quad ille gradu propior sanguinis, ille comes,
Laertaque satus, per quos comitata redirem 
\quad (auxerunt blandas grandia dona preces):
viginti fulvos operoso ex aere lebetas
\quad et tripodas septem pondere et arte pares.
addita sunt illis auri bis quinque talenta, 
\quad bis sex adsueti vincere semper equi, 
quodque supervacuum est, forma praestante puellae 
\quad Lesbides, eversa corpora capta domo;
cumque tot his---sed non opus est tibi coniuge---coniunx 
\quad ex Agamemnoniis una puella tribus. 
si tibi ab Atride pretio redimenda fuissem, 
\quad quae dare debueras, accipere illa negas?
qua merui culpa fieri tibi vilis, Achille? 
\quad quo levis a nobis tam cito fugit amor? 
An miseros tristis fortuna tenaciter urget, 
\quad nec venit inceptis mollior hora meis? 
diruta Marte tuo Lyrnesia moenia vidi
\quad et fueram patriae pars ego magna meae. 
vidi consortes pariter generisque necisque 
\quad tres cecidisse:  quibus, quae mihi, mater erat.
vidi, quantus erat, fusum tellure cruenta 
\quad pectora iactantem sanguinolenta virum.
tot tamen amissis te conpensavimus unum; 
\quad tu dominus, tu vir, tu mihi frater eras. 
tu mihi, iuratus per numina matris aquosae, 
\quad utile dicebas ipse fuisse capi,---
scilicet ut, quamvis veniam dotata, repellas 
\quad et mecum fugias quae tibi dantur opes! 
quin etiam fama est, cum crastina fulserit Eos, 
\quad te dare nubiferis lintea plena Notis. 
Quod scelus ut pavidas miserae mihi contigit aures, 
\quad sanguinis atque animi pectus inane fuit. 
ibis et---o miseram!---cui me, violente, relinquis? 
\quad quis mihi desertae mite levamen erit? 
devorer ante, precor, subito telluris hiatu 
\quad aut rutilo missi fulminis igne cremer, 
quam sine me Pthiis canescant aequora remis 
\quad et videam puppes ire relicta tuas! 
si tibi iam reditusque placent patriique Penates, 
\quad non ego sum classi sarcina magna tuae. 
victorem captiva sequar, non nupta maritum: 
\quad est mihi, quae lanas molliat, apta manus. 
inter Achaeiadas longe pulcherrima matres 
\quad in thalamos coniunx ibit eatque tuos, 
digna nurus socero, Iovis Aeginaeque nepote, 
\quad cuique senex Nereus prosocer esse velit. 
nos humiles famulaeque tuae data pensa trahemus 
\quad et minuent plenas stamina nostra colos. 
exagitet ne me tantum tua, deprecor, uxor,
\quad quae mihi nescio quo non erit aequa modo,
neve meos coram scindi patiare capillos 
\quad et leviter dicas:  ``haec quoque nostra fuit.''
vel patiare licet, dum ne contempta relinquar;
\quad hic mihi---vae miserae!---concutit ossa metus. 
Quid tamen expectas? Agamemnona paenitet irae 
\quad et iacet ante tuos Graecia maesta pedes. 
vince animos iramque tuam, qui cetera vincis! 
\quad quid lacerat Danaas inpiger Hector opes? 
arma cape, Aeacide,---sed me tamen ante recepta---
\quad et preme turbatos Marte favente viros! 
propter me mota est, propter me desinat ira
\quad simque ego tristitiae causa modusque tuae. 
nec tibi turpe puta precibus succumbere nostris; 
\quad coniugis Oenides versus in arma prece est. 
res audita mihi, nota est tibi:  fratribus orba 
\quad devovit nati spemque caputque parens. 
bellum erat; ille ferox positis secessit ab armis 
\quad et patriae rigida mente negavit opem. 
sola virum coniunx flexit---felicior illa!---
\quad at mea pro nullo pondere verba cadunt. 
nec tamen indignor nec me pro coniuge gessi 
\quad saepius in domini serva vocata torum. 
me quaedam memini, dominam captiva vocabat---
\quad ``servitio,'' dixi, ``nominis addis onus.'' 
Per tamen ossa viri subito male tecta sepulcro, 
\quad semper iudiciis ossa verenda meis,
perque trium fortes animas, mea numina, fratrum, 
\quad qui bene pro patria cum patriaque iacent,
perque tuum nostrumque caput, quae iunximus una, 
\quad perque tuos enses, cognita tela meis,
nulla Mycenaeum sociasse cubilia mecum 
\quad iuro:  fallentem deseruisse velis.
si tibi nunc dicam, ``fortissime, tu quoque iura 
\quad nulla tibi sine me gaudia facta''---neges. 
at Danai maerere putant---tibi plectra moventur, 
\quad te tenet in tepido mollis amica sinu.
et quisquam quaerit, quare pugnare recuses---
\quad pugna nocet, citharae noxque Venusque iuvant. 
tutius est iacuisse toro, tenuisse puellam, 
\quad Threiciam digitis increpuisse lyram, 
quam manibus clipeos et acutae cuspidis hastam
\quad et galeam pressa sustinuisse coma. 
Sed tibi pro tutis insignia facta placebant, 
\quad partaque bellando gloria dulcis erat. 
an tantum, dum me caperes, fera bella probabas, 
\quad cumque mea patria laus tua victa iacet? 
di melius!  validoque, precor, vibrata lacerto 
\quad transeat Hectoreum Pelias hasta latus! 
mittite me, Danai! dominum legata rogabo 
\quad multaque mandatis oscula mixta feram. 
plus ego quam Phoenix, plus quam facundus Ulixes, 
\quad plus ego quam Teucri, credite, frater agam.
est aliquid collum solitis tetigisse lacertis 
\quad praesentisque oculos admonuisse suis!
sis licet immitis matrisque ferocior undis, 
\quad ut taceam, lacrimis conminuere meis. 
Nunc quoque---sic omnes Peleus pater inpleat annos, 
\quad sic eat auspiciis Pyrrhus ad arma tuis!---
respice sollicitam Briseida, fortis Achille, 
\quad nec miseram lenta ferreus ure mora; 
aut si versus amor tuus est in taedia nostri, 
\quad quam sine te cogis vivere, coge mori! 
utque facis, coges. abiit corpusque colorque; 
\quad sustinet hoc animae spes tamen una tui. 
qua si destituor, repetam fratresque virumque;
\quad nec tibi magnificum femina iussa mori. 
cur autem iubeas?  stricto pete corpora ferro, 
\quad est mihi qui fosso pectore sanguis eat. 
me petat ille tuus, qui, si dea passa fuisset, 
\quad ensis in Atridae pectus iturus erat! 
A!  potius serves nostram, tua munera, vitam! 
\quad quod dederas hosti victor, amica rogo. 
perdere quos melius possis, Neptunia praebent 
\quad Pergama; materiam caedis ab hoste pete! 
me modo, sive paras impellere remige classem, 
\quad sive manes, domini iure venire iube!
}

\beginsection IV. Phaedra Hippolyto

{\obeylines\linesbyfive
Qua, nisi tu dederis, caritura est ipsa, salutem 
\quad mittit Amazonio Cressa puella viro. 
perlege, quodcumque est.  quid epistula lecta nocebit? 
\quad te quoque in hac aliquid quod iuvet esse potest.
his arcana notis terra pelagoque feruntur; 
\quad inspicit acceptas hostis ab hoste notas. 
Ter tecum conata loqui, ter inutilis haesit 
\quad lingua, ter in primo destitit ore sonus. 
qua licet et sequitur, pudor est miscendus amori; 
\quad dicere quae puduit, scribere iussit amor. 
quidquid Amor iussit, non est contemnere tutum; 
\quad regnat et in dominos ius habet ille deos. 
ille mihi primo dubitanti scribere dixit: 
\quad ``scribe! dabit victas ferreus ille manus.'' 
adsit et, ut nostras avido fovet igne medullas, 
\quad figat sic animos in mea vota tuos.
Non ego nequitia socialia foedera rumpam; 
\quad fama---velim quaeras---crimine nostra vacat. 
venit amor gravius quo serior.  urimur intus,
\quad urimur, et caecum pectora vulnus habent;
scilicet ut teneros laedunt iuga prima iuvencos
\quad frenaque vix patitur de grege captus equus, 
sic male vixque subit primos rude pectus amores
\quad sarcinaque haec animo non sedet apta meo. 
ars fit, ubi a teneris crimen condiscitur annis; 
\quad quae venit exacto tempore, peius amat. 
tu nova servatae carpes libamina famae, 
\quad et pariter nostrum fiet uterque nocens. 
est aliquid plenis pomaria carpere ramis, 
\quad et tenui primam delegere ungue rosam. 
si tamen ille prior, quo me sine crimine gessi, 
\quad candor ab insolita labe notandus erat, 
at bene successit, digno quod adurimur igni; 
\quad peius adulterio turpis adulter obest. 
si mihi concedat Iuno fratremque virumque, 
\quad Hippolytum videor praepositura Iovi! 
Iam quoque---vix credes---ignotas mutor in artes; 
\quad est mihi per saevas impetus ire feras. 
iam mihi prima dea est arcu praesignis adunco 
\quad Delia; iudicium subsequor ipsa tuum;
in nemus ire libet pressisque in retia cervis 
\quad hortari celeres per iuga summa canes
aut tremulum excusso iaculum vibrare lacerto 
\quad aut in graminea ponere corpus humo. 
saepe iuvat versare leves in pulvere currus 
\quad torquentem frenis ora fugacis equi.
nunc feror, ut Bacchi furiis Eleleides actae 
\quad quaeque sub Idaeo tympana colle movent
aut quas semideae Dryades Faunique bicornes 
\quad numine contactas attonuere suo. 
namque mihi referunt, cum se furor ille remisit, 
\quad omnia; me tacitam conscius urit amor. 
Forsitan hunc generis fato reddamus amorem, 
\quad et Venus ex tota gente tributa petat. 
Iuppiter Europen---prima est ea gentis origo---
\quad dilexit tauro dissimulante deum. 
Pasiphae mater decepto subdita tauro
\quad enixa est utero crimen onusque suo. 
perfidus Aegides ducentia fila secutus 
\quad curva meae fugit tecta sororis ope. 
en ego nunc, ne forte parum Minoia credar, 
\quad in socias leges ultima gentis eo.
hoc quoque fatale est: placuit domus una duabus; 
\quad me tua forma capit capta parente soror. 
Thesides Theseusque duas rapuere sorores;
\quad ponite de nostra bina tropaea domo! 
Tempore quo nobis inita est Cerealis Eleusin
\quad---Gnosia me vellem detinuisset humus---
tunc mihi praecipue (nec non tamen ante) placebas;
\quad acer in extremis ossibus haesit amor. 
candida vestis erat, praecincti flore capilli, 
\quad flava verecundus tinxerat ora rubor;
quemque vocant aliae vultum rigidumque trucemque, 
\quad pro rigido Phaedra iudice fortis erat. 
sint procul a nobis iuvenes ut femina compti;
\quad fine coli modico forma virilis amat.  
te tuus iste rigor positique sine arte capilli 
\quad et levis egregio pulvis in ore decet. 
sive ferocis equi luctantia colla recurvas, 
\quad exiguo flexos miror in orbe pedes; 
seu lentum valido torques hastile lacerto, 
\quad ora ferox in se versa lacertus habet;
sive tenes lato venabula cornea ferro---
\quad denique nostra iuvat lumina quidquid agis. 
Tu modo duritiam silvis depone iugosis; 
\quad non sum materia digna perire tua. 
quid iuvat incinctae studia exercere Dianae
\quad et Veneri numeros eripuisse suos? 
quod caret alterna requie, durabile non est; 
\quad haec reparat vires fessaque membra novat. 
arcus (et arma tuae tibi sunt imitanda Dianae) 
\quad si numquam cesses tendere, mollis erit. 
clarus erat silvis Cephalus, multaeque per herbam 
\quad conciderant illo percutiente ferae; 
nec tamen Aurorae male se praebebat amandum; 
\quad ibat ad hunc sapiens a sene diva viro. 
saepe sub ilicibus Venerem Cinyraque creatum 
\quad sustinuit positos quaelibet herba duos. 
arsit et Oenides in Maenalia Atalanta; 
\quad illa ferae spolium pignus amoris habet. 
nos quoque quam primum turba numeremur in ista! 
\quad si Venerem tollas, rustica silva tua est. 
ipsa comes veniam, nec me latebrosa movebunt 
\quad saxa neque obliquo dente timendus aper.
Aequora bina suis oppugnant fluctibus Isthmon, 
\quad et tenuis tellus audit utrumque mare. 
hic tecum Troezena colam, Pittheia regna; 
\quad iam nunc est patria carior illa mea. 
tempore abest aberitque diu Neptunius heros; 
\quad illum Pirithoi detinet ora sui. 
praeposuit Theseus, nisi si manifesta negamus, 
\quad Pirithoum Phaedrae Pirithoumque tibi. 
sola nec haec ad nos iniuria venit ab illo; 
\quad in magnis laesi rebus uterque sumus. 
ossa mei fratris clava perfracta trinodi 
\quad sparsit humi; soror est praeda relicta feris. 
prima securigeras inter virtute puellas 
\quad te peperit, nati digna vigore parens. 
si quaeras, ubi sit, Theseus latus ense peregit; 
\quad nec tanto mater pignore tuta fuit!
at ne nupta quidem taedaque accepta iugali---
\quad cur, nisi ne caperes regna paterna nothus? 
addidit et fratres ex me tibi.  quos tamen omnes 
\quad non ego tollendi causa, sed ille fuit. 
o utinam nocitura tibi, pulcherrime rerum, 
\quad in medio nisu viscera rupta forent! 
i nunc, sic meriti lectum reverere parentis,
\quad quem fugit et factis abdicat ipse suis.
Nec, quia privigno videar coitura noverca, 
\quad terruerint animos nomina vana tuos. 
ista vetus pietas, aevo moritura futuro
\quad rustica Saturno regna tenente fuit. 
Iuppiter esse pium statuit quodcumque iuvaret, 
\quad et fas omne facit fratre marita soror. 
illa coit firma generis iunctura catena, 
\quad inposuit nodos cui Venus ipsa suos. 
nec labor est celare, licet!  pete munus ab illa
\quad cognato poterit nomine culpa tegi. 
viderit amplexos aliquis:  laudabimur ambo,
\quad dicar privigno fida noverca meo. 
non tibi per tenebras duri reseranda mariti 
\quad ianua, non custos decipiendus erit; 
ut tenuit domus una duos, domus una tenebit.
\quad oscula aperta dabas, oscula aperta dabis.
tutus eris mecum laudemque merebere culpa, 
\quad tu licet in lecto conspiciare meo. 
tolle moras tantum properataque foedera iunge!
\quad qui mihi nunc saevit, sic tibi parcat amor! 
non ego dedignor supplex humilisque precari. 
\quad heu! ubi nunc fastus altaque verba?  iacent!
et pugnare diu nec me submittere culpae 
\quad certa fui---certi siquid haberet Amor.
victa precor genibusque tuis regalia tendo 
\quad bracchia.  quid deceat non videt ullus amans. 
depuduit profugusque pudor sua signa reliquit. 
\quad Da veniam fasse duraque corda doma! 
quod mihi sit genitor, qui possidet aequora, Minos, 
\quad quod veniant proavi fulmina torta manu,  
quod sit avus radiis frontem vallatus acutis, 
\quad purpureo tepidum qui movet axe diem---
nobilitas sub amore iacet:  miserere priorum 
\quad et mihi si non vis parcere, parce meis! 
est mihi dotalis tellus Iovis insula, Crete;
\quad serviat Hippolyto regia tota meo.
Flecte, ferox, animos!  potuit corrumpere taurum 
\quad mater; eris tauro saevior ipse truci? 
per Venerem, parcas, oro, quae plurima mecum est;
\quad sic numquam, quae te spernere possit, ames; 
sic tibi secretis agilis dea saltibus adsit, 
\quad silvaque praedendas praebeat alta feras; 
sic faveant Satyri montanaque numina Panes
\quad et cadat adversa cuspide fossus aper; 
sic tibi dent nymphae, quamvis odisse puellas 
\quad diceris, arentem quae levet unda sitim! 
Addimus his precibus lacrimas quoque.  verba precantis 
\quad qui legis, et lacrimas finge videre meas!
}

\beginsection V. Oenone Paridi 

{\obeylines\linesbyfive
Nympha suo Paridi, quamvis suus esse recuset,
mittit ab Idaeis verba legenda iugis.
\medskip
Perlegis?  an coniunx prohibet nova?  perlege!  non est 
\quad ista Mycenaea littera facta manu.
Pedasis Oenone, Phrygiis celeberrima silvis, 
\quad laesa queror de te, si sinis, ipse meo. 
Quis deus opposuit nostris sua numina votis? 
\quad ne tua permaneam, quod mihi crimen obest? 
leniter, e merito quicquid patiare, ferendum est; 
\quad quae venit indignae poena dolenda venit. 
Nondum tantus eras, cum te contenta marito 
\quad edita de magno flumine nympha fui. 
qui nunc Priamides (absit reverentia vero)
\quad servus eras; servo nubere nympha tuli! 
saepe greges inter requievimus arbore tecti
\quad mixtaque cum foliis praebuit herba torum.
saepe super stramen fenoque iacentibus alto 
\quad defensa est humili cana pruina casa. 
quis tibi monstrabat saltus venatibus aptos
\quad et tegeret catulos qua fera rupe suos? 
retia saepe comes maculis distincta tetendi,
\quad saepe citos egi per iuga longa canes.
incisae servant a te mea nomina fagi
\quad et legor Oenone falce notata tua;
et quantum trunci, tantum mea nomina crescunt;
\quad crescite et in titulos surgite recta meos!
\medskip
[Populus est, memini, fluviali consita rivo,
\quad est in qua nostri littera scripta memor.]
popule, vive, precor, quae consita margine ripae 
\quad hoc in rugoso cortice carmen habes: 
``cum Paris Oenone poterit spirare relicta,
\quad ad fontem Xanthi versa recurret aqua.''
Xanthe, retro propera versaeque recurrite lymphae! 
\quad sustinet Oenonen deseruisse Paris. 
Illa dies fatum miserae mihi dixit, ab illa 
\quad pessima mutati coepit amoris hiems, 
qua Venus et Iuno sumptisque decentior armis 
\quad venit in arbitrium nuda Minerva tuum. 
attoniti micuere sinus gelidusque cucurrit, 
\quad ut mihi narrasti, dura per ossa tremor. 
consului (neque enim modice terrebar) anusque 
\quad longaevosque senes:  constitit esse nefas. 
Caesa abies sectaeque trabes et classe parata 
\quad caerula ceratas accipit unda rates. 
flesti discedens.  hoc saltim parce negare;
\quad praeterito magis est iste pudendus amor.
et flesti et nostros vidisti flentis ocellos;
\quad miscuimus lacrimas maestus uterque suas. 
non sic appositis vincitur vitibus ulmus, 
\quad ut tua sunt collo bracchia nexa meo. 
ah quotiens, cum te vento quererere teneri, 
\quad riserunt comites---ille secundus erat.
oscula dimissae quotiens repetita dedisti! 
\quad quam vix sustinuit dicere lingua ``vale!''
Aura levis rigido pendentia lintea malo 
\quad suscitat et remis eruta canet aqua. 
prosequor infelix oculis abeuntia vela, 
\quad qua licet, et lacrimis umet arena meis, 
utque celer venias, virides Nereidas oro---
\quad scilicet ut venias in mea damna celer.
votis ergo meis, alii rediture, redisti? 
\quad ei mihi, pro dira paelice blanda fui! 
Adspicit immensum moles nativa profundum
\quad (mons fuit), aequoreis illa resistit aquis;
hinc ego vela tuae cognovi prima carinae
\quad et mihi per fluctus impetus ire fuit. 
dum moror, in summa fulsit mihi purpura prora.
\quad pertimui:  cultus non erat ille tuus. 
fit propior terrasque cita ratis attigit aura:
\quad femineas vidi corde tremente genas. 
non satis id fuerat---quid enim furiosa morabar?---
\quad haerebat gremio turpis amica tuo! 
tunc vero rupique sinus et pectora planxi\quad 
\quad et secui madidas ungue rigente genas
implevique sacram querulis ululatibus Iden 
\quad illuc has lacrimas in mea saxa tuli. 
sic Helene doleat defectaque coniuge ploret, 
\quad quaeque prior nobis intulit, ipsa ferat! 
Nunc tibi conveniunt, quae te per aperta sequantur 
\quad aequora legitimos destituantque viros.
at cum pauper eras armentaque pastor agebas, 
\quad nulla nisi Oenone pauperis uxor erat. 
non ego miror opes, nec me tua regia tangit 
\quad nec de tot Priami dicar ut una nurus,
non tamen ut Priamus nymphae socer esse recuset
\quad aut Hecubae fuerim dissimulanda nurus. 
dignaque sum et cupio fieri matrona potentis; 
\quad sunt mihi quas possint sceptra decere manus. 
nec me, faginea quod tecum fronde iacebam, 
\quad despice; purpureo sum magis apta toro. 
Denique tutus amor meus est; ibi nulla parantur 
\quad bella nec ultrices advehit unda rates. 
Tyndaris infestis fugitiva reposcitur armis; 
\quad hac venit in thalamos dote superba tuos. 
quae si sit Danais reddenda, vel Hectora fratrem, 
\quad vel cum Deiphobo Polydamanta roga; 
quid gravis Antenor, Priamus quid suadeat ipse, 
\quad consule, quis aetas longa magistra fuit.
turpe rudimentum, patriae praeponere raptam. 
\quad causa pudenda tua est; iusta vir arma movet. 
Nec tibi, si sapias, fidam promitte Lacaenam, 
\quad quae sit in amplexus tam cito versa tuos. 
ut minor Atrides temerati foedera lecti 
\quad clamat et externo laesus amore dolet, 
tu quoque clamabis.  nulla reparabilis arte 
\quad laesa pudicitia est; deperit illa semel. 
ardet amore tui; sic et Menelaon amavit;
\quad nunc iacet in viduo credulus ille toro. 
felix Andromache certo bene nupta marito; 
\quad uxor ad exemplum fratris habenda fui.
tu levior foliis, tum cum sine pondere suci 
\quad mobilibus ventis arida facta volant.
et minus est in te quam summa pondus arista, 
\quad quae levis adsiduis solibus usta riget. 
Hoc tua (nam recolo) quondam germana canebat 
\quad sic mihi diffusis vaticinata comis: 
``quid facis, Oenone?  quid arenae semina mandas? 
\quad non profecturis litora bubus aras!
Graia iuvenca venit, quae te patriamque domumque 
\quad perdat!  io prohibe!  Graia iuvenca venit! 
dum licet, obscenam ponto demergite puppim! 
\quad heu!  quantum Phrygii sanguinis illa vehit!''
dixerat; in cursu famulae rapuere furentem, 
\quad at mihi flaventes diriguere comae. 
ah, nimium miserae vates mihi vera fuisti;
\quad possidet en saltus Graia iuvenca meos! 
sit facie quamvis insignis, adultera certe est; 
\quad deseruit socios hospite capta deos. 
illam de patria Theseus, nisi nomine fallor,
\quad nescioquis Theseus abstulit ante sua. 
a iuvene, et cupido, credatur reddita virgo? 
\quad unde hoc compererim tam bene quaeris? amo!
vim licet appelles et culpam nomine veles; 
\quad quae totiens rapta est, praebuit ipsa rapi. 
at manet Oenone fallenti casta marito---
\quad et poteras falli legibus ipse tuis:
Me Satyri celeres (silvis ego tecta latebam)
\quad quaesierunt rapido, turba proterva, pede 
cornigerumque caput pinu praecinctus acuta 
\quad Faunus, in immensis qua tumet Ida iugis.  
me fide conspicuus Troiae munitor amavit;
\quad ille meae spolium virginitatis habet.
id quoque luctando; rupi tamen ungue capillos
\quad oraque sunt digitis aspera facta meis.
nec pretium stupri gemmas aurumque poposci;
\quad turpiter ingenuum munera corpus emunt.
Ipse ratus dignam medicas mihi tradidit artes
\quad admisitque meas ad sua dona manus. 
quaecumque herba potens ad opem radixque medendi 
\quad utilis in toto nascitur orbe, mea est. 
me miseram, quod amor non est medicabilis herbis! 
\quad deficior prudens artis ab arte mea. 
ipse repertor opis vaccas pavisse Pheraeas
\quad fertur et e nostro saucius igne fuit.
Quod nec graminibus tellus fecunda creandis 
\quad nec deus, auxilium tu mihi ferre potes. 
et potes et merui.  dignae miserere puellae! 
\quad non ego cum Danais arma cruenta fero.
sed tua sum tecumque fui puerilibus annis 
\quad et tua, quod superest temporis, esse precor.
}

\beginsection VI. Hypsipyle Iasoni

{\obeylines\linesbyfive
Lemnias Hypsipyle Bacchi genus Aesone nato
dicit:  et in verbis pars quota mentis erat?
\medskip
Litora Thessaliae reduci tetigisse carina 
\quad diceris auratae vellere dives ovis. 
gratulor incolumi quantum sinis; hoc tamen ipso
\quad debueram scripto certior esse tuo. 
nam ne pacta tibi praeter mea regna redires, 
\quad cum cuperes, ventos non habuisse potes:
quamlibet adverso signatur epistula vento,
\quad Hypsipyle missa digna salute fui!
Cur mihi fama prior quam littera nuntia venit: 
\quad isse sacros Martis sub iuga panda boves, 
seminibus iactis segetes adolesse virorum 
\quad inque necem dextra non eguisse tua, 
pervigilem spolium pecudis servasse draconem, 
\quad rapta tamen forti vellera fulva manu? 
hoc ego si possem timide credentibus ``ista 
\quad ipse mihi scripsit'' dicere, quanta forem! 
Quid queror officium lenti cessasse mariti? 
\quad obsequium, maneo si tua, grande tuli.
barbara narratur venisse venefica tecum
\quad in mihi promissi parte recepta tori. 
credula res amor est.  utinam temeraria dicar 
\quad criminibus falsis insimulasse virum! 
nuper ab Haemoniis hospes mihi Thessalus oris 
\quad venerat et tactum vix bene limen erat, 
``Aesonides,'' dixi, ``quid agit meus?''  ille pudore 
\quad haesit in opposita lumina fixus humo. 
protinus exilui tunicisque a pectore ruptis 
\quad ``vivit? an,'' exclamo, ``me quoque fata vocant?'' 
``vivit,'' ait timidus; timidum iurare coegi. 
\quad vix mihi teste deo credita vita tua est. 
Utque animus rediit, tua facta requirere coepi:
\quad narrat aeripedes Martis arasse boves, 
vipereos dentes in humum pro semine iactos
\quad et subito natos arma tulisse viros,
terrigenas populos civili Marte peremptos 
\quad inplesse aetatis fata diurna suae. 
devictus serpens.  iterum, si vivat Iason, 
\quad quaerimus; alternant spesque timorque fidem. 
Singula dum narrat, studio cursuque loquendi 
\quad detegit ingenio vulnera nostra suo. 
heus, ubi pacta fides?  ubi conubialia iura 
\quad faxque sub arsuros dignior ire rogos? 
non ego sum furto tibi cognita.  pronuba Iuno 
\quad affuit et sertis tempora vinctus Hymen. 
at mihi nec Iuno nec Hymen, sed tristis Erinys 
\quad praetulit infaustas sanguinolenta faces. 
Quid mihi cum Minyis?  quid cum Tritonide pinu? 
\quad quid tibi cum patria, navita Tiphy, mea? 
non erat hic aries villo spectabilis aureo, 
\quad nec senis Aeetae regia Lemnos erat. 
certa fui primo---sed me mala fata trahebant---
\quad hospita feminea pellere castra manu
Lemniadesque viros---nimium quoque!---vincere norunt:
\quad milite tam forti $\dag$vita$\dag$ tuenda fuit! 
Urbe virum vidi tectoque animoque recepi.
\quad hic tibi bisque aestas bisque cucurrit hiems. 
tertia messis erat, cum tu dare vela coactus 
\quad inplesti lacrimis talia verba tuis: 
``abstrahor, Hypsipyle.  sed dent modo fata recursus;
\quad vir tuus hinc abeo, vir tibi semper ero. 
quod tamen e nobis gravida celatur in alvo, 
\quad vivat et eiusdem simus uterque parens!''
Hactenus.  et lacrimis in falsa cadentibus ora 
\quad cetera te memini non potuisse loqui. 
Ultimus e sociis sacram conscendis in Argon; 
\quad illa volat, ventus concava vela tenet.
caerula propulsae subducitur unda carinae:
\quad terra tibi, nobis adspiciuntur aquae. 
in latus omne patens turris circumspicit undas; 
\quad huc feror et lacrimis osque sinusque madent. 
per lacrimas specto cupidaeque faventia menti 
\quad longius adsueto lumina nostra vident. 
adde preces castas inmixtaque vota timori
\quad nunc quoque te salvo persoluenda mihi!
Vota ego persolvam?  votis Medea fruetur! 
\quad cor dolet atque ira mixtus abundat amor. 
dona feram templis, vivum quod Iasona perdo? 
\quad hostia pro damnis concidat icta meis? 
Non equidem secura fui semperque verebar, 
\quad ne pater Argolica sumeret urbe nurum. 
Argolidas timui---nocuit mihi barbara paelex! 
\quad non expectato vulnus ab hoste tuli. 
nec facie meritisque placet, sed carmina novit 
\quad diraque cantata pabula falce metit. 
illa reluctantem cursu deducere Lunam 
\quad nititur et tenebris abdere Solis equos;
illa refrenat aquas obliquaque flumina sistit,
\quad illa loco silvas vivaque saxa movet. 
per tumulos errat passis discincta capillis 
\quad certaque de tepidis colligit ossa rogis. 
devovet absentis simulacraque cerea figit 
\quad et miserum tenues in iecur urget acus.
et quae nescierim melius:  male quaeritur herbis 
\quad moribus et forma conciliandus amor. 
Hanc potes amplecti thalamoque relictus in uno 
\quad inpavidus somno nocte silente frui? 
scilicet ut tauros, ita te iuga ferre coegit:
\quad quaque feros angues, te quoque mulcet ope. 
adde quod adscribi factis procerumque tuisque 
\quad se $\dag$favet$\dag$ et titulo coniugis uxor obest. 
atque aliquis Peliae de partibus acta venenis 
\quad inputat et populum qui sibi credat habet: 
non haec Aesonides, sed Phasias Aeetine 
\quad aurea Phrixeae terga revellit ovis.
non probat Alcimede mater tua---consule matrem!---
\quad non pater, a gelido cui venit axe nurus. 
illa sibi a Tanai Scythiaeque paludibus udae 
\quad quaerat et a patria Phasidis usque virum.
Mobilis Aesonide vernaque incertior aura, 
\quad cur tua polliciti pondere verba carent? 
vir meus hinc ieras, vir non meus inde redisti---
\quad sim reducis coniunx, sicut euntis eram.
si te nobilitas generosaque nomina tangunt:
\quad en ego Minoo nata Thoante feror.
Bacchus avus:  Bacchi coniunx redimita corona 
\quad praeradiat stellis signa minora suis. 
dos tibi Lemnos erit, terra ingeniosa colenti; 
\quad me quoque dotalis inter habere potes. 
Nunc etiam peperi.  gratare ambobus, Iason---
\quad dulce mihi gravidae fecerat auctor onus. 
felix in numero quoque sum prolemque gemellam
\quad pignora Lucina bina favente dedi. 
si quaeris, cui sint similes, cognosceris illis: 
\quad fallere non norunt, cetera patris habent; 
legatos quos paene dedi pro matre ferendos; 
\quad sed tenuit coeptas saeva noverca vias. 
Medeam timui---plus est Medea noverca---
\quad Medeae faciunt ad scelus omne manus. 
Spargere quae fratris potuit lacerata per agros 
\quad corpora, pignoribus parceret illa meis? 
hanc, tamen o demens Colchisque ablate venenis, 
\quad diceris Hypsipyles praeposuisse toro?
turpiter illa virum cognovit adultera virgo,
\quad me tibi teque mihi taeda pudica dedit. 
prodidit illa patrem---rapui de caede Thoanta. 
\quad deseruit Colchos---me mea Lemnos habet. 
Quid refert, scelerata piam si vincit?  et ipso 
\quad crimine dotata est emeruitque virum.
Lemniadum facinus culpo, non miror, Iason!
\quad quamlibet ignavis ipse dat arma dolor. 
dic age, si ventis ut oportuit actus iniquis 
\quad intrasses portus tuque comesque meos
obviaque exissem fetu comitante gemello---
\quad hiscere nempe tibi terra roganda fuit!---
quo vultu natos, quo me scelerate videres? 
\quad perfidiae pretio qua nece dignus eras? 
ipse quidem per me tutus sospesque fuisses,
\quad non quia tu dignus, sed quia mitis ego. 
paelicis ipsa meos implessem sanguine vultus, 
\quad quosque veneficiis abstulit illa suis.
Medeae Medea forem.  quod si quid ab alto 
\quad iustus adest votis Iuppiter ipse meis, 
quod gemit Hypsipyle, lecti quoque subnuba nostri 
\quad maereat et leges sentiat ipsa suas
utque ego destituor coniunx materque duorum, 
\quad a totidem natis orba sit aque viro! 
nec male parta diu teneat peiusque relinquat:
\quad exulet et toto quaerat in orbe fugam.
quam fratri germana fuit miseroque parenti 
\quad filia tam natis, tam sit acerba viro!
cum mare, cum terras consumpserit, aera temptet; 
\quad erret inops, exspes, caede cruenta sua.
haec ego, coniugio fraudata Thoantias, oro. 
\quad vivite devoto nuptaque virque toro! 
}

\beginsection VII. Dido Aeneae

{\obeylines\linesbyfive
Accipe, Dardanide, moriturae carmen Elissae;
quae legis a nobis ultima verba legi.
\medskip
Sic ubi fata vocant, udis abiectus in herbis 
\quad ad vada Maeandri concinit albus olor. 
Nec quia te nostra sperem prece posse moveri, 
\quad alloquor:  adverso movimus ista deo!
sed meriti famam corpusque animumque pudicum 
\quad cum male perdiderim, perdere verba leve est. 
\medskip
Certus es ire tamen miseramque relinquere Didon
\quad atque idem venti vela fidemque ferent.
certus es, Aenea, cum foedere solvere naves
\quad quaeque ubi sint nescis, Itala regna sequi.
nec nova Karthago, nec te crescentia tangunt 
\quad moenia nec sceptro tradita summa tuo.
facta fugis, facienda petis; quaerenda per orbem 
\quad altera, quaesita est altera terra tibi.
ut terram invenias, quis eam tibi tradet habendam? 
\quad quis sua non notis arva tenenda dabit? 
$\dag$alter habendus amor tibi restat$\dag$ et altera Dido
\quad quamque iterum fallas, altera danda fides. 
quando erit, ut condas instar Karthaginis urbem 
\quad et videas populos altus ab arce tuos? 
omnia ut eveniant, nec di tua vota morentur, 
\quad unde tibi, quae te sic amet, uxor erit? 
Uror ut inducto ceratae sulpure taedae, 
\quad ut pia fumosis addita tura rogis.
Aeneas oculis vigilantis semper inhaeret;
\quad Aenean animo noxque diesque refert. 
ille quidem male gratus et ad mea munera surdus
\quad et quo, si non sim stulta, carere velim.
non tamen Aenean, quamvis male cogitat, odi, 
\quad sed queror infidum questaque peius amo. 
parce, Venus, nurui, durumque amplectere fratrem, 
\quad frater Amor; castris militet ille tuis.
$\dag$aut ego$\dag$ quem coepi---neque enim dedignor---amare,
\quad materiam curae praebeat ille meae.
Fallor et ista mihi falso iactatur imago:
\quad matris ab ingenio dissidet ille suae. 
te lapis et montes innataque rupibus altis 
\quad robora, te saevae progenuere ferae
aut mare, quale vides agitari nunc quoque ventis:
\quad qua tamen adversis fluctibus ire paras?
quo fugis?  obstat hiems.  hiemis mihi gratia prosit! 
\quad adspice ut eversas concitet Eurus aquas.
quod tibi malueram, sine me debere procellis; 
\quad iustior est animo ventus et unda tuo. 
Non ego sum tanti, quod non cessaris, inique,
\quad ut pereas, dum me per freta longa fugis. 
exerces pretiosa odia et constantia magno, 
\quad si, dum me careas, est tibi vile mori. 
iam venti ponent, strataque aequaliter unda 
\quad caeruleis Triton per mare curret equis. 
tu quoque cum ventis utinam mutabilis esses
\quad et, nisi duritia robora vincis, eris. 
quid, si nescires, insana quid aequora possunt, 
\quad expertae totiens tam male credis aquae? 
ut, pelago suadente etiam, retinacula solvas, 
\quad multa tamen latus tristia pontus habet. 
nec violasse fidem temptantibus aequora prodest; 
\quad perfidiae poenas exigit ille locus, 
praecipue cum laesus amor, quia mater Amorum 
\quad nuda Cytheriacis edita fertur aquis. 
Perdita ne perdam, timeo, noceamve nocenti
\quad neu bibat aequoreas naufragus hostis aquas. 
vive, precor!  sic te melius quam funere perdam,
\quad tu potius leti causa ferere mei.
finge, age, te rapido---nullum sit in omine pondus!---
\quad turbine deprendi; quid tibi mentis erit? 
protinus occurrent falsae periuria linguae
\quad et Phrygia Dido fraude coacta mori; 
coniugis ante oculos deceptae stabit imago 
\quad tristis et effusis sanguinolenta comis. 
quidquid id est ``tantum merui! concedite!'' dicas, 
\quad quaeque cadent in te fulmina missa putes! 
Da breve saevitiae spatium pelagique tuaeque; 
\quad grande morae pretium tuta futura via est. 
nec mihi tu curae; puero parcatur Iulo! 
\quad te satis est titulum mortis habere meae. 
quid puer Ascanius, quid di meruere Penates? 
\quad ignibus ereptos obruet unda deos? 
sed neque fers tecum, nec, quae mihi, perfide, iactas, 
\quad presserunt umeros sacra paterque tuos. 
omnia mentiris; neque enim tua fallere lingua 
\quad incipit a nobis, primaque plector ego:
si quaeras ubi sit formosi mater Iuli---
\quad occidit a duro sola relicta viro! 
haec mihi narraras, $\dag$at me movere merentem.$\dag$
\quad inde minor culpa poena futura mea est. 
Nec mihi mens dubia est, quin te tua numina damnent:
\quad per mare, per terras septima iactat hiems. 
fluctibus eiectum tuta statione recepi 
\quad vixque bene audito nomine regna dedi. 
his tamen officiis utinam contenta fuissem
\quad nec mea concubitu fama sepulta foret! 
illa dies nocuit, qua nos declive sub antrum 
\quad caeruleus subitis conpulit imber aquis. 
audieram vocem; nymphas ululasse putavi:
\quad Eumenides fatis signa dedere meis.
Exige, laese pudor, poenas, violataque lecti
\quad iura neque ad cineres fama retenta meos!
vosque mei manes animaeque cinisque Sychaei,
\quad ad quas, me miseram, plena pudoris eo. 
est mihi marmorea sacratus in aede Sychaeus;
\quad oppositae frondes velleraque alba tegunt. 
hinc ego me sensi noto quater ore citari; 
\quad ipse sono tenui dixit ``Elissa, veni!''
Nulla mora est:  venio, venio tibi debita coniunx,---
\quad sum tamen admisso tarda pudore meo!
da veniam culpae; decepit idoneus auctor; 
\quad invidiam noxae detrahit ille meae. 
diva parens seniorque pater, pia sarcina nati, 
\quad spem mihi mansuri rite dedere viri. 
si fuit errandum, causas habet error honestas:
\quad adde fidem, nulla parte pigendus erit. 
Durat in extremum vitaeque novissima nostrae 
\quad prosequitur fati, qui fuit ante, tenor:
occidit internas coniunx mactatus ad aras
\quad et sceleris tanti praemia frater habet,
exul agor cineresque viri patriamque relinquo
\quad et feror in dubias hoste sequente vias;
adplicor ignotis fratrique elapsa fretoque;
\quad quod tibi donavi, perfide, litus emo. 
urbem constitui lateque patentia fixi 
\quad moenia finitimis invidiosa locis. 
bella tument.  bellis peregrina et femina temptor
\quad vixque rudis portas urbis et arma paro. 
mille procis placui, qui me coiere querentes 
\quad nescio quem thalamis praeposuisse suis.
quid dubitas vinctam Gaetulo tradere Iarbae? 
\quad praebuerim sceleri bracchia nostra tuo. 
est etiam frater, cuius manus impia poscit 
\quad respergi nostro sparsa cruore viri. 
pone deos et quae tangendo sacra profanas! 
\quad non bene caelestis impia dextra colit. 
si tu cultor eras elapsis igne futurus, 
\quad paenitet elapsos ignibus esse deos. 
Forsitan et gravidam Didon, scelerate, relinquas
\quad parsque tui lateat corpore clausa meo. 
accedet fatis matris miserabilis infans
\quad et nondum nato funeris auctor eris.
cumque parente sua frater morietur Iuli, 
\quad poenaque conexos auferet una duos. 
``Sed iubet ire deus.''  vellem, vetuisset adire
\quad Punica nec Teucris pressa fuisset humus.
hoc duce nempe deo ventis agitaris iniquis 
\quad et teris in rapido tempora longa freto? 
Pergama vix tanto tibi erant repetenda labore, 
\quad Hectore si vivo quanta fuere forent. 
non patrium Simoenta petis, sed Thybridis undas,
\quad nempe ut pervenias quo cupis hospes eris.
utque latet vitatque tuis obtrusa carinis, 
\quad vix tibi continget terra petita seni. 
Hos potius populos in dotem ambage remissa
\quad accipe et advectas Pygmalionis opes. 
Ilion in Tyriam transfer felicius urbem 
\quad resque loco regis sceptraque sacra tene! 
si tibi mens avida est belli, si quaerit Iulus, 
\quad unde suo partus Marte triumphus eat, 
quem superet, nequid desit praebebimus hostem; 
\quad hic pacis leges, hic locus arma capit. 
tu modo---per matrem fraternaque tela, sagittas, 
\quad perque fugae comites, Dardana sacra, deos!---
sic superent, quoscumque tua de gente reportas
\quad Mars ferus et damni sit modus ille tui
Ascaniusque suos feliciter inpleat annos
\quad et senis Anchisae molliter ossa cubent!---
parce, precor, domui, quae se tibi tradit habendam! 
\quad quod crimen dicis praeter amasse meum? 
non ego sum Pthias magnisque oriunda Mycenis, 
\quad nec steterunt in te virque paterque meus.
si pudet uxoris, non nupta, sed hospita dicar; 
\quad dum tua sit Dido, quidlibet esse feret. 
Nota mihi freta sunt Afrum plangentia litus; 
\quad temporibus certis dantque negantque viam:
cum dabit aura viam, praebebis carbasa ventis; 
\quad nunc levis eiectam continet alga ratem. 
tempus ut observem, manda mihi:  certius ibis, 
\quad nec te, si cupies, ipsa manere sinam. 
et socii requiem poscunt, laniataque classis 
\quad postulat exiguas semirefecta moras.
pro meritis et siqua tibi debebimus ultra, 
\quad pro spe coniugii tempora parva peto:
dum freta mitescunt et $\dag$amor, dum temperat usum,$\dag$ 
\quad fortiter edisco tristia posse pati. 
Si minus, est animus nobis effundere vitam; 
\quad in me crudelis non potes esse diu. 
adspicias utinam, quae sit scribentis imago;
\quad scribimus, et gremio Troicus ensis adest;
perque genas lacrimae strictum labuntur in ensem, 
\quad qui iam pro lacrimis sanguine tinctus erit. 
quam bene conveniunt fato tua munera nostro! 
\quad instruis impensa nostra sepulcra brevi. 
nec mea nunc primum feriuntur pectora telo:
\quad ille locus saevi vulnus amoris habet. 
Anna soror, soror Anna, meae male conscia culpae, 
\quad iam dabis in cineres ultima dona meos.
nec consumpta rogis inscribar Elissa Sychaei, 
\quad hoc tantum in tumuli marmore carmen erit: 
praebuit aeneas et causam mortis et ensem.
\quad ipsa sua Dido concidit usa manu.
}

\beginsection VIII. Hermione Oresti

{\obeylines\linesbyfive
Alloquor Hermione nuper fratremque virumque
nunc fratrem.  nomen coniugis alter habet.
\medskip
Pyrrhus Achillides, animosus imagine patris, 
\quad inclusam contra iusque piumque tenet. 
quod potui renui, ne non invita tenerer,
\quad cetera femineae non valuere manus. 
``quid facis, Aeacidae?  non sum sine vindice!'' dixi
\quad ``haec tibi sub domino est, Pyrrhe, puella suo!''
surdior ille freto clamantem nomen Orestis 
\quad traxit inornatis in sua tecta comis.
quid gravius capta Lacedaemone serva tulissem, 
\quad si raperet Graias barbara turba nurus? 
parcius Andromachen vexavit Achaia victrix, 
\quad cum Danaus Phrygias ureret ignis opes. 
At tu, cura mei si te pia tangit, Oreste, 
\quad inice non timidas in tua iura manus!
an si quis rapiat stabulis armenta reclusis, 
\quad arma feras, rapta coniuge lentus eris? 
sit socer exemplo nuptae repetitor ademptae, 
\quad cui pia militiae causa puella fuit;
$\dag$si pater ignavus vidua plorasset in aula, 
\quad nupta foret Paridi mater, ut ante fuit.$\dag$
Nec tu mille rates sinuosaque vela pararis 
\quad nec numeros Danai militis:  ipse veni! 
sic quoque eram repetenda tamen, nec turpe marito 
\quad aspera pro caro bella tulisse toro. 
quid, quod avus nobis idem Pelopeius Atreus, 
\quad et si non esses vir mihi, frater eras. 
vir, precor, uxori, frater succurre sorori;
\quad instant officio nomina bina tuo. 
Me tibi Tyndareus, vita gravis auctor et annis
\quad tradidit; arbitrium neptis habebat avus. 
\medskip
at pater Aeacidae promiserat inscius acti; 
\quad plus patre, quo prior est ordine, posset avus. 
cum tibi nubebam, nulli mea taeda nocebat; 
\quad si iungar Pyrrho, tu mihi laesus eris. 
et pater ignoscet nostro Menelaus amori;
\quad succubuit telis praepetis ipse dei. 
quem sibi permisit, genero concedet amorem.
\quad proderit exemplo mater amata suo. 
tu mihi, quod matri pater est.  quas egerat olim 
\quad Dardanius partes advena, Pyrrhus agit. 
ille licet patriis sine fine superbiat actis; 
\quad et tu quae referas facta parentis habes. 
Tantalides omnes ipsumque regebat Achillem;
\quad hic pars militiae, dux erat ille ducum. 
tu quoque habes proavum Pelopem Pelopisque parentem;
\quad si melius numeres, a Iove quintus eris. 
Nec virtute cares. arma invidiosa tulisti;
\quad sed tu quid faceres?  induit illa pater. 
materia vellem fortis meliore fuisses; 
\quad non lecta est operi, sed data causa tuo. 
hanc tamen implesti; iuguloque Aegisthus aperto 
\quad tecta cruentavit, quae pater ante tuus. 
increpat Aeacides laudemque in crimina vertit;
\quad et tamen aspectus sustinet ille meos. 
rumpor et ora mihi pariter cum mente tumescunt
\quad pectoraque inclusis ignibus usta dolent. 
Hermione coram quisquamne obiecit Oresti, 
\quad nec mihi sunt vires, nec ferus ensis adest!
flere licet certe; flendo diffundimus iram, 
\quad perque sinum lacrimae fluminis instar eunt. 
has semper solas habeo semperque profundo; 
\quad ument incultae fonte perenne genae. 
Num generis fato, quod nostros errat in annos, 
\quad Tantalides matres apta rapina sumus?
non ego fluminei referam mendacia cygni 
\quad nec querar in plumis delituisse Iovem. 
qua duo porrectus longe freta distinet Isthmos, 
\quad vecta peregrinis Hippodamia rotis.
Castori Amyclaeo et Amyclaeo Polluci
\quad reddita Moposia Taenaris urbe soror;
Taenaris Idaeo trans aequor ab hospite rapta 
\quad Argolicas pro se vertit in arma manus. 
vix equidem memini.  memini tamen:  omnia luctus, 
\quad omnia solliciti plena timoris erant.
flebat avus Phoebeque soror fratresque gemelli, 
\quad orabat superos Leda suumque Iovem. 
ipsa ego non longos etiam tunc scissa capillos
\quad clamabam  ``sine me, me sine, mater abis?''
nam coniunx aberat.  ne non Pelopeia credar, 
\quad ecce Neoptolemo praeda parata fui. 
Pelides utinam vitasset Apollinis arcus! 
\quad damnaret nati facta proterva pater.
nec quondam placuit nec nunc placuisset Achilli 
\quad abducta viduum coniuge flere virum. 
quae mea caelestes iniuria fecit iniquos?
\quad quodve mihi miserae sidus obesse querar? 
parva mea sine matre fui; pater arma ferebat; 
\quad et duo cum vivant, orba duobus eram. 
non tibi blanditias primis, mea mater, in annis 
\quad incerto dictas ore puella tuli.
non ego captavi brevibus tua colla lacertis,
\quad nec gremio sedi sarcina grata tuo. 
non cultus tibi cura mei, nec pacta marito 
\quad intravi thalamos matre parante novos.
obvia prodieram reduci tibi---vera fatebor---
\quad nec facies nobis nota parentis erat! 
te tamen esse Helenen, quod eras pulcherrima, sensi; 
\quad ipsa requirebas quae tua nata foret.
Pars haec una mihi, coniunx bene cessit Orestes; 
\quad is quoque, ni pro se pugnet, ademptus erit. 
Pyrrhus habet captam reduce et victore parente;
\quad munus et hoc nobis diruta Troia dedit! 
cum tamen altus equis Titan radiantibus instant, 
\quad perfruor infelix liberiore malo; 
nox ubi me thalamis ululantem et acerba gementem 
\quad condidit in maesto procubuique toro, 
pro somno lacrimis oculi funguntur obortis
\quad quaque licet fugio sicut ab hoste viro.
saepe malis stupeo rerumque oblita locique 
\quad ignara tetigi Scyria membra manu;
utque nefas sensi, male corpora tacta relinquo 
\quad et mihi pollutas credor habere manus. 
saepe Neoptolemi pro nomine nomen Orestis
\quad exit, et errorem vocis ut omen amo.
Per genus infelix iuro generisque parentem, 
\quad qui freta, qui terras et sua regna quatit; 
per patris ossa tui, patrui mihi, quae tibi debent, 
\quad quod se sub tumulo fortiter ulta iacent:
aut ego praemoriar primoque exstinguar in aevo, 
\quad aut ego Tantalidae Tantalis uxor ero! 
}

\beginsection IX. Deianira Herculi

{\obeylines\linesbyfive
Mittor ad Alciden a coniuge conscia mentis
littera si coniunx Deianira tua est.
\medskip
Gratulor Oechaliam titulis accedere nostris,
\quad victorem victae succubuisse queror. 
fama Pelasgiadas subito pervenit in urbes 
\quad decolor et factis infitianda tuis, 
quem numquam Iuno seriesque inmensa laborum 
\quad fregerit, huic Iolen inposuisse iugum. 
hoc velit Eurystheus, velit hoc germana Tonantis, 
\quad laetaque sit vitae labe noverca tuae.
at non ille velit, cui nox (si creditur) una 
\quad non tanti, ut tantus conciperere, fuit. 
Plus tibi quam Iuno nocuit Venus:  illa premendo 
\quad sustulit, haec humili sub pede colla tenet. 
respice vindicibus pacatum viribus orbem, 
\quad qua latam Nereus caerulus ambit humum. 
se tibi pax terrae, tibi se tuta aequora debent; 
\quad implesti meritis Solis utramque domum. 
quod te laturum est, caelum prius ipse tulisti:
\quad Hercule supposito sidera fulsit Atlans. 
quid nisi notitia est misero quaesita pudori, 
\quad si cumulas sturpi facta priora nota?
tene ferunt geminos pressisse tenaciter angues, 
\quad cum tener in cunis iam Iove dignus eras? 
coepisti melius quam desinis; ultima primis 
\quad cedunt:   dissimiles hic vir et ille puer. 
quem non mille ferae, quem non Stheneleius hostis, 
\quad non potuit Iuno vincere, vincit Amor. 
At bene nupta feror, quia nominer Herculis uxor, 
\quad sitque socer, rapidis qui tonat altus equis. 
quam male inaequales veniunt ad aratra iuvenci, 
\quad tam premitur magno coniuge nupta minor. 
non honor est sed onus species laesura ferentes:
\quad siqua voles apte nubere, nube pari. 
vir mihi semper abest, et coniuge notior hospes
\quad monstraque terribiles persequiturque feras. 
ipsa domo vidua votis operata pudicis 
\quad torqueor, infesto ne vir ab hoste cadat; 
inter serpentes aprosque avidosque leones 
\quad iactor et haesuros terna per ora canes. 
me pecudum fibrae simulacraque inania somni 
\quad ominaque arcana nocte petita movent. 
\medskip
aucupor infelix incertae murmura famae
\quad speque timor dubia spesque timore cadit. 
mater abest queriturque deo placuisse potenti, 
\quad nec pater Amphitryon nec puer Hyllus adest.
arbiter Eurystheus astu Iunonis iniquae 
\quad sentitur nobis iraque longa deae.
Haec mihi ferre parum; peregrinos addis amores, 
\quad et mater de te quaelibet esse potest. 
non ego Partheniis temeratam vallibus Augen
\quad nec referam partus, Ormeni nympha, tuos; 
non tibi crimen erunt, Teuthrantia turba, sorores, 
\quad quarum de populo nulla relicta tibi est. 
una, recens crimen, referetur adultera nobis, 
\quad unde ego sum Lydo facta noverca Lamo. 
Maeandros, totiens qui terris errat in isdem, 
\quad qui lassas in se saepe retorquet aquas, 
vidit in Herculeo suspensa monilia collo,
\quad illo, cui caelum sarcina parva fuit. 
non puduit fortes auro cohibere lacertos
\quad et solidis gemmas opposuisse toris? 
nempe sub his animam pestis Nemeaea lacertis 
\quad edidit, unde umerus tegmina laevus habet.
ausus es hirsutos mitra redimire capillos! 
\quad aptior Herculeae populus alba comae. 
nec te Maeonia lascivae more puellae 
\quad incingi zona $\dag$dedecuisse$\dag$ pudet? 
non tibi succurrit crudi Diomedis imago, 
\quad efferus humana qui dape pavit equas? 
si te vidisset cultu Busiris in isto, 
\quad huic victor victo nempe pudendus eras!
detrahat Antaeus duro redimicula collo, 
\quad ne pigeat molli succubuisse viro!
Inter Ioniacas calathum tenuisse puellas 
\quad diceris et dominae pertimuisse minas. 
non fugis, Alcide, victricem mille laborum 
\quad rasilibus calathis inposuisse manum
crassaque robusto deducis pollice fila
\quad aequaque formosae pensa rependis erae? 
a!  quotiens, digitis dum torques stamina duris, 
\quad praevalidae fusos conminuere manus! 
[Cerderis infelix scuticae tremefactis habenis
\quad ante pedes dominae pertimuisse minas ...
eximiis pompis, immaniasemina laudim]
\quad factaque narrabas dissimulanda tibi:
scilicet:  immanes elisis faucibus hydros 
\quad infantem caudis involuisse manum;
ut Tegeaeus aper cupressifero Erymantho 
\quad incubet et vasto pondere laedat humum;
non tibi Threiciis adfixa penatibus ora, 
\quad non hominum pingues caede tacentur equae,
prodigiumque triplex, armenti dives Hiberi 
\quad Geryones, quamvis in tribus unus erat; 
inque canes totidem trunco digestus ab uno 
\quad Cerberos implicitis angue minante comis; 
quaeque redundabat fecundo vulnere serpens 
\quad fertilis et damnis dives ab ipsa suis,
quique inter laevumque latus laevumque lacertum 
\quad praegrave conpressa fauce pependit onus,
et male confisum pedibus formaque bimembri 
\quad pulsum Thessalicis agmen equestre iugis. 
Haec tu Sidonio potes insignitus amictu 
\quad dicere?  non cultu lingua retenta silet? 
se quoque nympha tuis ornavit Dardanis armis 
\quad et tulit a capto nota tropaea viro.
i nunc, tolle animos et fortia gesta recense:
\quad quo tu non esses, iure vir illa fuit. 
qua tanto minor es, quanto te, maxime rerum, 
\quad quam quos vicisti, vincere maius erat. 
illi procedit rerum mensura tuarum,
\quad cede bonis:  heres laudis amica tuae. 
o pudor! hirsuti costis exuta leonis 
\quad aspera texerunt vellera molle latus! 
falleris et nescis:  non sunt spolia illa leonis, 
\quad sed tua, tuque feri victor es, illa tui. 
femina tela tulit Lernaeis atra venenis, 
\quad ferre gravem lana vix satis apta colum, 
instruxitque manum clava domitrice ferarum
\quad vidit et in speculo coniugis arma sui.
Haec tamen audieram; licuit non credere famae, 
\quad et venit ad sensus mollis ab aure dolor.
ante meos oculos adducitur advena paelex, 
\quad nec mihi, quae patior, dissimulare licet! 
non sinis averti:  mediam captiva per urbem 
\quad invitis oculis adspicienda venit. 
nec venit incultis captarum more capillis:
\quad fortunam vultu fassa decente suam
ingreditur late lato spectabilis auro, 
\quad qualiter in Phrygia tu quoque cultus eras;
dat vultum populo sublimis ut Hercule victo:
\quad Oechaliam vivo stare parente putes;
forsitan et pulsa Aetolide Deianira 
\quad nomine deposito paelicis uxor erit, 
Eurytidosque Ioles $\dag$Atque Aonii$\dag$ Alcidae 
\quad turpia famosus corpora iunget Hymen. 
mens fugit admonitu, frigusque perambulat artus, 
\quad et iacet in gremio languida facta manus. 
Me quoque cum multis, sed me sine crimine amasti;
\quad ne pigeat, pugnae bis tibi causa fui. 
cornua flens legit ripis Achelous in udis 
\quad truncaque limosa tempora mersit aqua; 
semivir occubuit in letifero Eueno 
\quad Nessus et infecit sanguis equinus aquas.
sed quid ego haec refero?  scribenti nuntia venit 
\quad fama virum tunicae tabe perire meae. 
ei mihi! quid feci?  quo me furor egit amantem? 
\quad impia quid dubitas Deianira mori? 
An tuus in media coniunx lacerabitur Oeta, 
\quad tu sceleris tanti causa superstes eris? 
siquid adhuc habeo facti, cur Herculis uxor 
\quad credar, coniugii mors mea pignus erit.
tu quoque cognosces in me, Meleagre, sororem! 
\quad impia quid dubitas Deianira mori? 
Heu devota domus!  solio sedet Agrios alto; 
\quad Oenea desertum nuda senecta premit;
exulat ignotis Tydeus germanus in oris; 
\quad alter fatali vivus in igne fuit;
exegit ferrum sua per praecordia mater. 
\quad impia quid dubitas Deianira mori? 
Deprecor hoc unum per iura sacerrima lecti, 
\quad ne videar fatis insidiata tuis. 
Nessus, ut est avidum percussus harundine pectus, 
\quad ``hic,'' dixit, ``vires sanguis amoris habet.''
illita Nesseo misi tibi texta veneno. 
\quad impia quid dubitas Deianira mori? 
Iamque vale, seniorque pater germanaque Gorge
\quad et patria et patriae frater adempte tuae
et tu lux oculis hodierna novissima nostris
\quad virque---sed o possis!---et puer Hylle, vale!
}

\beginsection X. Ariadne Theseo

{\obeylines\linesbyfive
Illa relicta feris etiam nunc, improbe Theseu
vivit.  Et haec aequa mente tulisse velis?
\medskip
Mitius inveni quam te genus omne ferarum; 
\quad credita non ulli quam tibi peius eram. 
\medskip
quae legis, ex illo, Theseu, tibi litore mitto 
\quad unde tuam sine me vela tulere ratem, 
in quo me somnusque meus male prodidit et tu, 
\quad per facinus somnis insidiate meis. 
Tempus erat, vitrea quo primum terra pruina 
\quad spargitur et tectae fronde queruntur aves;
incertum vigilans ac somno languida movi 
\quad Thesea prensuras semisupina manus:
nullus erat.  referoque manus iterumque retempto
\quad perque torum moveo bracchia:  nullus erat.
excussere metus somnum; conterrita surgo
\quad membraque sunt viduo praecipitata toro. 
protinus adductis sonuerunt pectora palmis
\quad utque erat e somno turbida, rupta coma est. 
Luna fuit; specto siquid nisi litora cernam;
\quad quod videant oculi, nil nisi litus habent. 
nunc huc, nunc illuc et utroque sine ordine, curro,
\quad alta puellares tardat harena pedes. 
interea toto clamanti litore ``Theseu!''
\quad reddebant nomen concava saxa tuum
et quotiens ego te, totiens locus ipse vocabat;
\quad ipse locus miserae ferre volebat opem. 
Mons fuit; apparent frutices in vertice rari; 
\quad hinc scopulus raucis pendet adesus aquis. 
adscendo; vires animus dabat; atque ita late 
\quad aequora prospectu metior alta meo. 
inde ego---nam ventis quoque sum crudelibus usa---
\quad vidi praecipiti carbasa tenta Noto. 
aut vidi aut fuerant quae me vidisse putarem;
\quad frigidior glacie semianimisque fui. 
nec languere diu patitur dolor.  excitor illo, 
\quad excitor et summa Thesea voce voco. 
``quo fugis?'' exclamo ``scelerate revertere Theseu! 
\quad flecte ratem!  numerum non habet illa suum!''
Haec ego.  quod voci deerat, plangore replebam; 
\quad verbera cum verbis mixta fuere meis. 
si non audires, ut saltem cernere posses:
\quad iactatae late signa dedere manus.
candidaque imposui longae velamina virgae
\quad scilicet oblitos admonitura mei.
iamque oculis ereptus eras.  tum denique flevi; 
\quad torpuerant molles ante dolore genae. 
quid potius facerent, quam me mea lumina flerent, 
\quad postquam desieram vela videre tua? 
aut ego diffusis erravi sola capillis, 
\quad qualis ab Ogygio concita Baccha deo;
aut mare prospiciens in saxo frigida sedi, 
\quad quamque lapis sedes, tam lapis ipsa fui. 
saepe torum repeto qui nos acceperat ambos, 
\quad sed non acceptos exhibiturus erat
et tua quae possum pro te vestigia tango 
\quad strataque quae membris intepuere tuis. 
incumbo lacrimisque toro manante profusis
\quad ``pressimus'' exclamo ``te duo, redde duos! 
venimus huc ambo; cur non discedimus ambo? 
\quad perfide, pars nostri, lectule, maior ubi est?''
Quid faciam?  quo sola ferar?  vacat insula cultu;
\quad non hominum video, non ego facta boum. 
omne latus terrae cingit mare; navita nusquam.
\quad nulla per ambiguas puppis itura vias. 
finge dari comitesque mihi ventosque ratemque,
\quad quid sequar?  accessus terra paterna negat.
ut rate felici pacata per aequora labar, 
\quad temperet ut ventos Aeolus; exul ero.
non ego te, Crete, centum digesta per urbes, 
\quad adspiciam, puero cognita terra Iovi.
at pater et tellus iusto regnata parenti 
\quad prodita sunt facto, nomina cara, meo,
cum tibi, ne victor tecto morerere recurvo, 
\quad quae regerent passus, pro duce fila dedi.
tum mihi dicebas:  ``per ego ipsa pericula iuro
\quad te fore, dum nostrum vivet uterque, meam.''
Vivimus, et non sum, Theseu, tua, si modo vivis,
\quad femina periuri fraude sepulta viri. 
me quoque, qua fratrem mactasses, improbe, clava!
\quad esset, quam dederas, morte soluta fides. 
nunc ego non tantum, quae sum passura, recordor, 
\quad sed quaecumque potest ulla relicta pati.
occurrunt animo pereundi mille figurae, 
\quad morsque minus poenae quam mora mortis habet. 
iam iam venturos aut hac aut suspicor illac, 
\quad qui lanient avido viscera dente lupos. 
forsitan et fulvos tellus alat ista leones? 
\quad quis scit an et $\dag$saevas tigridas insula habet.$\dag$
et freta dicuntur magnas expellere phocas;
\quad quis vetat et gladios per latus ire meum? 
Tantum ne religer dura captiva catena, 
\quad neve traham serva grandia pensa manu,
cui pater est Minos, cui mater filia Phoebi, 
\quad quodque magis memini, quae tibi pacta fui! 
si mare, si terras porrectaque litora vidi, 
\quad multa mihi terrae, multa minantur aquae. 
caelum restabat; timeo simulacra deorum;
\quad destituor rapidis praeda cibusque feris.
sive colunt habitantque viri, diffidimus illis;
\quad externos didici laesa timere viros. 
Viveret Androgeos utinam, nec facta luisses 
\quad impia funeribus, Cecropi terra, tuis; 
nec tua mactasset nodoso stipite, Theseu, 
\quad ardua parte virum dextera, parte bovem; 
nec tibi, quae reditus monstrarent, fila dedissem, 
\quad fila per adductas saepe recepta manus. 
non equidem miror, si stat victoria tecum
\quad strataque Cretaeam belua planxit humum. 
non poterant figi praecordia ferrea cornu; 
\quad ut te non tegeres, pectore tutus eras. 
illic tu silices, illic adamanta tulisti, 
\quad illic, qui silices, Thesea, vincat, habes. 
Crudeles somni, quid me tenuistis inertem? 
\quad aut semel aeterna nocte premenda fui. 
vos quoque crudeles venti, nimiumque parati 
\quad flaminaque in lacrimas officiosa meas;
dextera crudelis, quae me fratremque necavit, 
\quad et data poscenti, nomen inane, fides:
in me iurarunt somnus ventusque fidesque:
\quad prodita sum causis una puella tribus.
Ergo ego nec lacrimas matris moritura videbo
\quad nec mea qui digitis lumina condat, erit.
spiritus infelix peregrinas ibit in auras
\quad nec positos artus unguet amica manus.
ossa superstabunt volucres inhumata marinae;
\quad haec sunt officiis digna sepulcra meis.
ibis Cecropios portus patriaque receptus, 
\quad cum steteris urbis celsus in arce tuae 
et bene narraris letum taurique virique 
\quad sectaque per dubias saxea tecta vias;
me quoque narrato sola tellure relictam;
\quad non ego sum titulis subripienda tuis!
nec pater est Aegeus, nec tu Pittheidos Aethrae 
\quad filius; auctores saxa fretumque tui.
Di facerent ut me summa de puppe videres,
\quad movisset vultus maesta figura tuos.
nunc quoque non oculis, sed qua potes, adspice mente 
\quad haerentem scopulo quem vaga pulsat aqua;
adspice demissos lugentis more capillos 
\quad et tunicas lacrimis sicut ab imbre graves!
corpus ut impulsae segetes aquilonibus horret
\quad litteraque articulo pressa tremente labat. 
non te per meritum, quoniam male cessit, adoro; 
\quad debita sit facto gratia nulla meo. 
sed ne poena quidem.  si non ego causa salutis, 
\quad non tamen est cur sis tu mihi causa necis.
Has tibi plangendo lugubria pectora lassas 
\quad infelix tendo trans freta lata manus; 
hos tibi qui superant ostendo maesta capillos;
\quad per lacrimas oro, quas tua facta movent:
flecte ratem, Theseu, versoque relabere vento;
\quad si prius occidero, tu tamen ossa feres.
}

\beginsection XI. Canace Macareo

{\obeylines\linesbyfive
Aeolis Aeolidae quam non habet ipsa salutem
mittit et armata verba notata manu.
\medskip
Siqua tamen caecis errabunt scripta lituris, 
\quad oblitus a dominae caede libellus erit. 
dextra tenet calamum, strictum tenet altera ferrum
\quad et iacet in gremio charta soluta meo. 
haec est Aeolidos fratri scribentis imago; 
\quad sic videor duro posse placere patri. 
Ipse necis cuperem nostrae spectator adesset
\quad auctorisque oculis exigeretur opus
ut ferus est multoque suis truculentior euris, 
\quad spectasset siccis vulnera nostra genis. 
scilicet est aliquid cum saevis vivere ventis; 
\quad ingenio populi convenit ille sui. 
ille Noto Zephyroque et Sithonio Aquiloni 
\quad imperat et pinnis, Eure proterve, tuis. 
imperat heu! ventis; tumidae non imperat irae
\quad possidet et vitiis regna minora suis. 
quid iuvat admotam per avorum nomina caelo 
\quad inter cognatos posse referre Iovem? 
num minus infestum, funebria munera, ferrum 
\quad feminea teneo, non mea tela, manu? 
O utinam, Macareu, quae nos commisit in unum, 
\quad venisset leto serior hora meo! 
cur umquam plus me, frater, quam frater amasti
\quad et tibi, non debet quod soror esse, fui? 
ipsa quoque incalui, qualemque audire solebam, 
\quad nescio quem sensi corde tepente deum. 
fugerat ore color, macies adduxerat artus,
\quad sumebant minimos ora coacta cibos; 
\medskip
nec somni faciles et nox erat annua nobis
\quad et gemitum nullo laesa dolore dabam. 
nec cur haec facerem, poteram mihi reddere causam 
\quad nec noram quid amans esset; at illud eram. 
Prima malum nutrix animo praesensit anili; 
\quad prima mihi nutrix ``Aeoli,'' dixit, ``amas!'' 
erubui gremioque pudor deiecit ocellos; 
\quad haec satis in tacita signa fatentis erant. 
iamque tumescebant vitiati pondera ventris
\quad aegraque furtivum membra gravabat onus. 
quas mihi non herbas, quae non medicamina nutrix 
\quad attulit audaci supposuitque manu, 
ut penitus nostris---hoc te celavimus unum---
\quad visceribus crescens excuteretur onus! 
a!  nimium vivax admotis restitit infans 
\quad artibus et tecto tutus ab hoste fuit.
iam noviens erat orta soror pulcherrima Phoebi
\quad et nova luciferos Luna movebat equos; 
nescia, quae faceret subitos mihi causa dolores, 
\quad et rudis ad partus et nova miles eram. 
nec tenui vocem.  ``quid'' ait ``tua crimina prodis?''
\quad oraque clamantis conscia pressit anus. 
quid faciam infelix?  gemitus dolor edere cogit, 
\quad sed timor et nutrix et pudor ipse vetant. 
contineo gemitus elapsaque verba reprendo 
\quad et cogor lacrimas combibere ipsa meas. 
mors erat ante oculos et opem Lucina negabat
\quad et grave si morerer mors quoque crimen erat;
cum super incumbens scissa tunicaque comaque 
\quad pressa refovisti pectora nostra tuis, 
et mihi ``vive, soror, soror o carissima,'' aisti
\quad ``vive nec unius corpore perde duos. 
spes bona det vires; fratri nam nupta futura es. 
\quad illius de quo mater et uxor eris.''
Mortua, crede mihi, tamen ad tua verba revixi 
\quad et positum est uteri crimen onusque mei. 
quid tibi grataris?  media sedet Aeolus aula; 
\quad crimina sunt oculis subripienda patris. 
frugibus infantem ramisque albentis olivae 
\quad et levibus vittis sedula celat anus
fictaque sacra facit dicitque precantia verba; 
\quad dat populus sacris, dat pater ipse viam. 
iam prope limen erat.  patrias vagitus ad aures 
\quad venit et indicio proditur ille suo.
eripit infantem mentitaque sacra revelat 
\quad Aeolus.  insana regia voce sonat. 
ut mare fit tremulum, tenui cum stringitur aura, 
\quad ut quatitur tepido fraxina virga Noto, 
sic mea vibrari pallentia membra videres; 
\quad quassus ab imposito corpore lectus erat. 
inruit et nostrum vulgat clamore pudorem
\quad et vix a misero continet ore manus. 
ipsa nihil praeter lacrimas pudibunda profudi.
\quad torpuerat gelido lingua retenta metu. 
Iamque dari parvum canibusque avibusque nepotem 
\quad iusserat in solis destituique locis. 
vagitus dedit ille miser---sensisse putares---
\quad quaque suum poterat voce rogabat avum. 
quid mihi tunc animi credis, germane, fuisse
\quad (nam potes ex animo colligere ipse tuo) 
cum mea me coram silvas inimicus in altas 
\quad viscera montanis ferret edenda lupis? 
exierat thalamo.  tunc demum pectora plangi 
\quad contigit inque meas unguibus ire comas. 
Interea patrius vultu maerente satelles 
\quad venit et indignos edidit ore sonos: 
'Aeolus hunc ensem mittit tibi'---tradidit ensem---
\quad 'et iubet ex merito scire, quid iste velit.' 
scimus et utemur violento fortiter ense; 
\quad pectoribus condam dona paterna meis. 
his mea muneribus, genitor, conubia donas? 
\quad hac tua dote, pater, filia dives erit?
tolle procul, decepte, faces, Hymenaee, maritas 
\quad et fuge turbato tecta nefanda pede! 
ferte faces in me quas fertis, Erinyes atrae, 
\quad et meus ex isto luceat igne rogus! 
nubite felices Parca meliore sorores;
\quad amissae memores sed tamen este mei! 
Quid puer admisit tam paucis editus horis? 
\quad quo laesit facto vix bene natus avum? 
si potuit meruisse necem, meruisse putetur;
\quad a!  miser admisso plectitur ille meo! 
nate, dolor matris, rapidarum praeda ferarum, 
\quad ei mihi! natali dilacerate tuo,
nate, parum fausti miserabile pignus amoris,
\quad haec tibi prima dies, haec tibi summa fuit. 
non mihi te licuit lacrimis perfundere iustis, 
\quad in tua non tonsas ferre sepulcra comas; 
non super incubui, non oscula frigida carpsi;
\quad diripiunt avidae viscera nostra ferae. 
Ipsa quoque infantis cum vulnere prosequar umbras;
\quad nec mater fuero dicta nec orba diu. 
tu tamen, o frustra miserae sperate sorori, 
\quad sparsa, precor, nati collige membra tui
et refer ad matrem socioque impone sepulcro
\quad urnaque nos habeat quamlibet arta duos! 
vive memor nostri lacrimasque in vulnera funde, 
\quad neve reformida corpus amantis amans. 
tu, rogo, dilectae nimium mandata sororis 
\quad perfer!  mandatum persequar ipsa patris.
}

\beginsection XII. Medea Iasoni

{\obeylines\linesbyfive
Exul inops comtempta novo Medea marito
dicit, an a regnis tempora nulla vacant?
\medskip
At tibi Colchorum, memini, regina vacavi, 
\quad ars mea cum peteres ut tibi ferret opem!
tunc quae dispensant mortalia fila sorores,
\quad debuerant fusos evoluisse meos;
tum potui Medea mori bene!  quidquid ab illo 
\quad produxi vitae tempore, poena fuit. 
Ei mihi! cur umquam iuvenalibus acta lacertis 
\quad Phrixeam petiit Pelias arbor ovem? 
cur umquam Colchi Magnetida vidimus Argon
\quad turbaque Phasiacam Graia bibistis aquam? 
cur mihi plus aequo flavi placuere capilli 
\quad et decor et linguae gratia ficta tuae? 
aut, semel in nostras quoniam nova puppis harenas 
\quad venerat audacis attuleratque viros, 
isset anhelatos non praemedicatus in ignes 
\quad inmemor Aesonides oraque adusta boum!
semina iecisset totidem sevisset et hostes, 
\quad ut caderet cultu cultor ab ipse suo! 
quantum perfidiae tecum, scelerate, perisset!
\quad dempta forent capiti quam mala multa meo!
Est aliqua ingrato meritum exprobrare voluptas;
\quad hac fruar, haec de te gaudia sola feram. 
iussus inexpertam Colchos advertere puppim 
\quad intrasti patriae regna beata meae. 
hoc illic Medea fui, nova nupta quod hic est; 
\quad quam pater est illi, tam mihi dives erat. 
hic Ephyren bimarem, Scythia tenus ille nivosa 
\quad omne tenet, Ponti qua plaga laeva iacet. 
Accipit hospitio iuvenes Aeeta Pelasgos, 
\quad et premitis pictos corpora Graia toros. 
\medskip
tunc ego te vidi, tunc coepi scire, quid esses; 
\quad illa fuit mentis prima ruina meae. 
et vidi et perii!  nec notis ignibus arsi, 
\quad ardet ut ad magnos pinea taeda deos. 
et formosus eras et me mea fata trahebant:
\quad abstulerant oculi lumina nostra tui. 
perfide, sensisti!  quis enim bene celat amorem? 
\quad eminet indicio prodita flamma suo. 
Dicitur interea tibi lex, ut dura ferorum 
\quad insolito premeres vomere colla boum. 
Martis erant tauri plus quam per cornua saevi, 
\quad quorum terribilis spiritus ignis erat,
aere pedes solidi praetentaque naribus aera, 
\quad nigra per adflatus haec quoque facta suos. 
semina praeterea populos genitura iuberis 
\quad spargere devota lata per arva manu, 
qui peterent natis secum tua corpora telis:
\quad illa est agricolae messis iniqua suo.
lumina custodis succumbere nescia somno
\quad ultimus est aliqua decipere arte labor. 
Dixerat Aeetes:  maesti consurgitis omnes, 
\quad mensaque purpureos deserit alta toros. 
quam tibi tunc longe regnum dotale Creusae 
\quad et socer et magni nata Creontis erat?
tristis abis.  oculis abeuntem prosequor udis
\quad et dixit tenui murmure lingua:  ``vale!'' 
ut positum tetigi thalamo male saucia lectum, 
\quad acta est per lacrimas nox mihi quanta fuit.
ante oculos taurique meos segetesque nefandae, 
\quad ante meos oculos pervigil anguis erat. 
hinc amor, hinc timor est---ipsum timor auget amorem. 
\quad mane erat et thalamo cara recepta soror 
disiectamque comas aversaque in ora iacentem 
\quad invenit et lacrimis omnia plena meis. 
orat opem Minyis, alter petit, impetrat alter,
\quad Aesonio iuveni quod rogat illa, damus. 
Est nemus et piceis et frondibus ilicis atrum, 
\quad vix illuc radiis solis adire licet;
sunt in eo---fuerant certe---delubra Dianae:
\quad aurea barbarica stat dea facta manu. 
noscis an exciderunt mecum loca?  venimus illuc;
\quad orsus es infido sic prior ore loqui: 
``ius tibi et arbitrium nostrae fortuna salutis 
\quad tradidit inque tua est vitaque morsque manu.
perdere posse sat est, siquem iuvet ipsa potestas; 
\quad sed tibi servatus gloria maior ero. 
per mala nostra precor, quorum potes esse levamen, 
\quad per genus et numen cuncta videntis avi, 
per triplices vultus arcanaque sacra Dianae
\quad et si forte aliquos gens habet ista deos:
o virgo, miserere mei, miserere meorum, 
\quad effice me meritis tempus in omne tuum! 
quodsi forte virum non dedignare Pelasgum---
\quad sed mihi tam faciles unde meosque deos?---
spiritus ante meus tenues vanescet in auras,
\quad quam thalamo, nisi tu, nupta sit ulla meo.
conscia sit Iuno sacris praefecta maritis
\quad et dea marmorea cuius in aede sumus!''
Haec animum---et quota pars haec sunt?---movere puellae 
\quad simplicis et dextrae dextera iuncta meae. 
vidi etiam lacrimas---an pars est fraudis in illis?
\quad sic cito sum verbis capta puella tuis. 
iungis et aeripedes inadusto corpore tauros 
\quad et solidam iusso vomere findis humum. 
arva venenatis pro semine dentibus imples, 
\quad nascitur et gladios scutaque miles habet. 
ipsa ego, quae dederam medicamina, pallida sedi, 
\quad cum vidi subitos arma tenere viros, 
donec terrigenae---facinus mirabile!---fratres 
\quad inter se strictas conseruere manus.
Insopor ecce vigil squamis crepitantibus horrens 
\quad sibilat et torto pectore verrit humum.
dotis opes ubi erant?  ubi erat tibi regia coniunx
\quad quique maris gemini distinet Isthmos aquas? 
illa ego, quae tibi sum nunc denique barbara facta,
\quad nunc tibi sum pauper, nunc tibi visa nocens, 
flammea subduxi medicato lumina somno
\quad et tibi quae raperes vellera tuta dedi. 
proditus est genitor, regnum patriamque reliqui,
\quad munus in exilio quod licet esse tuli,
virginitas facta est peregrini praeda latronis,
\quad optima cum cara matre relicta soror. 
At non te fugiens sine me, germane, reliqui.
\quad deficit hoc uno littera nostra loco:
quod facere ausa mea est, non audet scribere dextra. 
\quad sic ego, sed tecum, dilaceranda fui!
nec tamen extimui---quid enim post illa timerem?---
\quad credere me pelago femina iamque nocens. 
numen ubi est?  ubi di?  meritas subeamus in alto, 
\quad tu fraudis poenas, credulitatis ego.
Compressos utinam Symplegades elisissent
\quad nostraque adhaererent ossibus ossa tuis!
aut nos Scylla rapax canibus misisset edendos!
\quad debuit ingratis Scylla nocere viris.
quaeque vomit totidem fluctus totidemque resorbet, 
\quad nos quoque Trinacriae subposuisset aquae!
sospes ad Haemonias victorque reverteris urbes; 
\quad ponitur ad patrios aurea lana deos. 
Quid referam Peliae natas pietate nocentes 
\quad caesaque virginea membra paterna manu? 
ut culpent alii, tibi me laudare necesse est, 
\quad pro quo sum totiens esse coacta nocens. 
ausus es---o iusto desunt sua verba dolori!---
\quad ausus es ``Aesonia'' dicere ``cede domo!'' 
iussa domo cessi natis comitata duobus 
\quad et, qui me sequitur semper, amore tui. 
ut subito nostras Hymen cantatus ad aures 
\quad venit et accenso lampades igne micant
tibiaque effundit socialia carmina vobis, 
\quad at mihi funerea flebiliora tuba, 
pertimui, nec adhuc tantum scelus esse putabam,
\quad sed tamen in toto pectore frigus erat. 
turba ruunt et ``Hymen'' clamant ``Hymenaee!'' frequenter;
\quad quo propior vox haec, hoc mihi peius erat. 
diversi flebant servi lacrimasque tegebant---
\quad quis vellet tanti nuntius esse mali? 
me quoque quidquid erat potius nescire iuvabat,
\quad sed tamquam scirem, mens mea tristis erat, 
cum minor e pueris iussus studione videndi 
\quad constitit ad geminae limina prima foris:
``hinc'' mihi ``mater adi!  pompam pater'' inquit ``Iason 
\quad ducit et adiunctos aureus urget equos!''
protinus abscissa planxi mea pectora veste
\quad tuta nec a digitis ora fuere meis. 
ire animus mediae suadebat in agmina turbae 
\quad sertaque conpositis demere rapta comis.
vix me continui, quin sic laniata capillos 
\quad clamarem ``meus est!'' iniceremque manus. 
Laese pater, gaude!  Colchi gaudete relicti! 
\quad inferias umbrae fratris habete mei!
deseror amissis regno patriaque domoque 
\quad coniuge, qui nobis omnia solus erat.
serpentes igitur potui taurosque furentes,
\quad unum non potui perdomuisse virum.
quaeque feros pepuli doctis medicatibus ignes, 
\quad non valeo flammas effugere ipsa meas. 
ipsi me cantus herbaeque artesque relinquunt
\quad nil dea, nil Hecates sacra potentis agunt. 
non mihi grata dies, noctes vigilantur amarae
\quad et tener a misero pectore somnus abit. 
quae me non possum, potui sopire draconem.
\quad utilior cuivis quam mihi cura mea est. 
quos ego servavi, paelex amplectitur artus
\quad et nostri fructus illa laboris habet. 
Forsitan et, stultae dum te iactare maritae 
\quad quaeris et iniustis auribus apta loqui, 
in faciem moresque meos nova crimina fingas. 
\quad rideat et vitiis laeta sit illa meis.
rideat et Tyrio iaceat sublimis in ostro---
\quad flebit et ardores vincet adusta meos.
dum ferrum flammaeque aderunt sucusque veneni, 
\quad hostis Medeae nullus inultus erit.
Quod si forte preces praecordia ferrea tangunt, 
\quad nunc animis audi verba minora meis.
tam tibi sum supplex, quam tu mihi saepe fuisti, 
\quad nec moror ante tuos procubuisse pedes. 
si tibi sum vilis, communis respice natos:
\quad saeviet in partus dira noverca meos. 
et nimium similes tibi sunt, et imagine tangor
\quad et quotiens video, lumina nostra madent. 
per superos oro, per avitae lumina flammae, 
\quad per meritum et natos, pignora nostra, duos,
redde torum, pro quo tot res insana reliqui!
\quad adde fidem dictis auxiliumque refer! 
non ego te imploro contra taurosque virosque, 
\quad utque tua serpens victa quiescat ope; 
te peto, quem merui, quem nobis ipse dedisti, 
\quad cum quo sum pariter facta parente parens. 
Dos ubi sit, quaeris?  campo numeravimus illo, 
\quad qui tibi laturo vellus arandus erat. 
aureus ille aries villo spectabilis alto,
\quad dos mea:  ``quam'' dicam si tibi ``redde,'' neges. 
dos mea tu sospes, dos est mea Graia iuventus.
\quad i nunc, Sisyphias, inprobe, confer opes.
quod vivis, quod habes nuptam socerumque potentes, 
\quad hoc ipsum, ingratus quod potes esse, meum est. 
quos equidem actutum---sed quid praedicere poenam 
\quad attinet? ingentis parturit ira minas.
quo feret ira sequar.  facti fortasse pigebit;
\quad et piget infido consuluisse viro. 
viderit ista deus, qui nunc mea pectora versat.
\quad nescio quid certe mens mea maius agit.
}

\beginsection XIII. Laodamia Protesilao

{\obeylines\linesbyfive
Mittit et optat amans, quo mittitur, ire salutem 
\quad Haemonis Haemonio Laodamia viro. 
Aulide te fama est vento retinente morari:
\quad a!  me cum fugeres, hic ubi ventus erat? 
tum freta debuerant vestris obsistere remis; 
\quad illud erat saevis utile tempus aquis. 
oscula plura viro mandataque plura dedissem
\quad et sunt quae volui dicere multa tibi. 
raptus es hinc praeceps et qui tua vela vocaret, 
\quad quem cuperent nautae, non ego, ventus erat.
ventus erat nautis aptus, non aptus amanti;
\quad solvor ab amplexu, Protesilae, tuo
linguaque mandantis verba inperfecta reliquit; 
\quad vix illud potui dicere triste ``vale.'' 
Incubuit Boreas abreptaque vela tetendit, 
\quad iamque meus longe Protesilaus erat. 
dum potui spectare virum, spectare iuvabat
\quad sumque tuos oculos usque secuta meis; 
ut te non poteram, poteram tua vela videre, 
\quad vela diu vultus detinuere meos. 
at postquam nec te nec vela fugacia vidi, 
\quad et quod spectarem, nil nisi pontus erat, 
lux quoque tecum abiit, tenebrisque exanguis obortis 
\quad succiduo dicor procubuisse genu. 
vix socer Iphiclus, vix me grandaevus Acastus, 
\quad vix mater gelida maesta refecit aqua.
officium fecere pium, sed inutile nobis:
\quad indignor miserae non licuisse mori.
Ut rediit animus, pariter rediere dolores;
\quad pectora legitimus casta momordit amor. 
nec mihi pectendos cura est praebere capillos
\quad nec libet aurata corpora veste tegi. 
ut quas pampinea tetigisse Bicorniger hasta
\quad creditur, huc illuc, qua furor egit, eo. 
conveniunt matres Phylleides et mihi clamant: 
\quad ``Indue regales, Laodamia, sinus!''
scilicet ipsa geram saturatas murice lanas, 
\quad bella sub Iliacis moenibus ille gerat? 
ipsa comas pectar?  galea caput ille premetur? 
\quad ipsa novas vestes, dura vir arma ferat? 
qua possum, squalore tuos imitata labores 
\quad dicar et haec belli tempora tristis agam. 
Dyspari Priamide, damno formose tuorum, 
\quad tam sis hostis iners quam malus hospes eras!
aut te Taenariae faciem culpasse maritae
\quad aut illi vellem displicuisse tuam.
tu, qui pro rapta nimium, Menelae, laboras, 
\quad ei mihi!  quam multis flebilis ultor eris.
di, precor, a nobis omen removete sinistrum
\quad et sua det reduci vir meus arma Iovi! 
sed timeo, quotiens subiit miserabile bellum; 
\quad more nivis lacrimae sole madentis eunt. 
Ilion et Tenedos Simoisque et Xanthus et Ide 
\quad nomina sunt ipso paene timenda sono. 
nec rapere ausurus, nisi se defendere posset, 
\quad hospes erat:  vires noverat ille suas. 
venerat, ut fama est, multo spectabilis auro 
\quad quique suo Phrygias corpore ferret opes, 
classe virisque potens, per quae fera bella geruntur---
\quad et sequitur regni pars quota quemque sui? 
his ego te victam, consors Ledaea gemellis, 
\quad suspicor, haec Danais posse nocere puto. 
Hectora nescio quem timeo; Paris Hectora dixit
\quad ferrea sanguinea bella movere manu;
Hectora, quisquis is est, si sum tibi cara, caveto: 
\quad signatum memori pectore nomen habe! 
hunc ubi vitaris, alios vitare memento 
\quad et multos illic Hectoras esse puta
et facito ut dicas, quotiens pugnare parabis: 
\quad ``parcere me iussit Laodamia sibi.
si cadere Argolico fas est sub milite Troiam, 
\quad te quoque non ullum vulnus habente cadat. 
pugnet et adversos tendat Menelaus in hostes,
\quad hostibus e mediis nupta petenda viro est. 
causa tua est dispar:  tu tantum vivere pugna, 
\quad inque pios dominae posse redire sinus!
Parcite, Dardanidae, de tot, precor, hostibus uni, 
\quad ne meus ex illo corpore sanguis eat! 
non est quem deceat nudo concurrere ferro
\quad saevaque in oppositos pectora ferre viros.
fortius ille potest multo, quam pugnat, amare. 
\quad bella gerant alii; Protesilaus amet! 
Nunc fateor:  volui revocare, animusque ferebat; 
\quad substitit auspicii lingua timore mali. 
cum foribus velles ad Troiam exire paternis, 
\quad pes tuus offenso limine signa dedit. 
ut vidi, ingemui, tacitoque in pectore dixi: 
\quad ``signa reversuri sint, precor, ista viri!'' 
haec tibi nunc refero, ne sis animosus in armis.
\quad fac, meus in ventos hic timor omnis eat! 
Sors quoque nescio quem fato designat iniquo, 
\quad qui primus Danaum Troada tangat humum:
infelix, quae prima virum lugebit ademptum! 
\quad di faciant, ne tu strenuus esse velis! 
inter mille rates tua sit millensima puppis
\quad iamque fatigatas ultima verset aquas! 
hoc quoque praemoneo:  de nave novissimus exi!
\quad non est, quo properas, terra paterna tibi. 
cum venies, remoque move veloque carinam 
\quad inque tuo celerem litore siste gradum! 
Sive latet Phoebus seu terris altior exstat, 
\quad tu mihi luce celer, tu mihi nocte venis:
nocte tamen quam luce magis.  nox grata puellis,
\quad quarum suppositus colla lacertus habet. 
aucupor in lecto mendaces caelibe somnos; 
\quad dum careo veris gaudia falsa iuvant. 
Sed tua cur nobis pallens occurrit imago? 
\quad cur venit a labris multa querela tuis? 
excutior somno simulacraque noctis adoro; 
\quad nulla caret fumo Thessalis ara meo:
tura damus lacrimamque super, qua sparsa relucet, 
\quad ut solet adfuso surgere flamma mero. 
quando ego te reducem cupidis amplexa lacertis
\quad languida laetitia solvar ab ipsa mea? 
quando erit, ut lecto mecum bene iunctus in uno 
\quad militiae referas splendida facta tuae? 
quae mihi dum referes, quamvis audire iuvabit, 
\quad multa tamen capies oscula, multa dabis. 
semper in his apte narrantia verba resistunt; 
\quad promptior est dulci lingua refecta mora. 
Sed cum Troia subit, subeunt ventique fretumque; 
\quad spes bona sollicito victa timore cadit. 
hoc quoque, quod venti prohibent exire carinas, 
\quad me movet:  invitis ire paratis aquis. 
quis velit in patriam vento prohibente reverti? 
\quad a patria pelago vela vetante datis! 
ipse suam non praebet iter Neptunus ad urbem. 
\quad quo ruitis?  vestras quisque redite domos! 
quo ruitis, Danai?  ventos audite vetantes! 
\quad non subiti casus---numinis ista mora est.
quid petitur tanto nisi turpis adultera bello? 
\quad dum licet, Inachiae vertite vela rates! 
sed quid ago?  revoco?  revocaminis omen abesto
\quad blandaque compositas aura secundet aquas! 
Troasin invideo, quae si lacrimosa suorum 
\quad funera conspicient, nec procul hostis erit;
ipsa suis manibus forti nova nupta marito 
\quad imponet galeam Dardanaque arma dabit;
arma dabit, dumque arma dabit, simul oscula sumet---
\quad hoc genus officii dulce duobus erit---
producetque virum dabit et mandata reverti 
\quad et dicet:  ``referas ista fac arma Iovi!''
ille ferens dominae mandata recentia secum 
\quad pugnabit caute respicietque domum. 
exuet haec reduci clipeum galeamque resolvet
\quad excipietque suo corpora lassa sinu. 
Nos sumus incertae, nos anxius omnia cogit, 
\quad quae possunt fieri, facta putare timor. 
dum tamen arma geres diverso miles in orbe, 
\quad quae referat vultus est mihi cera tuos:
illi blanditias, illi tibi debita verba 
\quad dicimus, amplexus accipit illa meos. 
crede mihi, plus est, quam quod videatur, imago; 
\quad adde sonum cerae, Protesilaus erit. 
hanc specto teneoque sinu pro coniuge vero
\quad et tamquam possit verba referre, queror.
Per reditus corpusque tuum, mea numina, iuro
\quad perque pares animi coniugiique faces
perque quod ut videam canis albere capillis,
\quad quod tecum possis ipse referre, caput,
me tibi venturam comitem, quocumque vocaris, 
\quad sive---quod heu! timeo---sive superstes eris. 
ultima mandato claudetur epistula parvo: 
\quad si tibi cura mei, sit tibi cura tui! 
}

\beginsection XIV. Hypermestra Lynceo

{\obeylines\linesbyfive
Mittit Hypermestra de tot modo fratribus uni;
\quad cetera nuptarum crimine turba iacet. 
clausa domo teneor gravibusque coercita vinclis; 
\quad est mihi supplicii causa fuisse piam. 
quod manus extimuit iugulo demittere ferrum, 
\quad sum rea; laudarer, si scelus ausa forem. 
esse ream praestat, quam sic placuisse parenti; 
\quad non piget immunes caedis habere manus. 
me pater igne licet, quem non violavimus, urat, 
\quad quaeque aderant sacris, tendat in ora faces
aut illo iugulet, quem non bene tradidit ensem, 
\quad ut qua non cecidit vir nece, nupta cadam,---
non tamen ut dicant morientia ``paenitet!'' ora, 
\quad efficiet.  non est, quam piget esse piam!
paeniteat sceleris Danaum saevasque sorores; 
\quad hic solet eventus facta nefanda sequi.
Cor pavet admonitu temeratae sanguine noctis
\quad et subitus dextrae praepedit ossa tremor. 
quam tu caede putes fungi potuisse mariti, 
\quad scribere de facta non sibi caede timet! 
Sed tamen experiar.  modo facta crepuscula terris,
\quad ultima pars lucis primaque noctis erat. 
ducimur Inachides magni sub tecta Pelasgi
\quad et socer armatas accipit ipse nurus. 
undique conlucent praecinctae lampades auro; 
\quad dantur in invitos impia tura focos.
vulgus ``Hymen, Hymenaee!'' vocant.  fugit ille vocantes; 
\quad ipsa Iovis coniunx cessit ab urbe sua. 
ecce mero dubii comitum clamore frequentes
\quad flore novo madidas impediente comas, 
in thalamos laeti---thalamos sua busta---feruntur 
\quad strataque corporibus funere digna premunt. 
Iamque cibo vinoque graves somnoque iacebant
\quad securumque quies alta per Argos erat.
circum me gemitus morientum audire videbar
\quad et tamen audibam quodque verebar, erat. 
sanguis abit, mentemque calor corpusque relinquit
\quad inque novo iacui frigida facta toro. 
ut leni Zephyro graciles vibrantur aristae, 
\quad frigida populeas ut quatit aura comas, 
aut sic, aut etiam tremui magis.  ipse iacebas
\quad quaeque tibi dederant vina, soporis eras.
Excussere metum violenti iussa parentis; 
\quad erigor et capio tela tremente manu. 
non ego falsa loquar.  ter acutum sustulit ensem, 
\quad ter male sublato reccidit ense manus. 
admovi iugulo sine me tibi vera fateri;
[tandem victa mei saeva formidine patris]
\quad admovi iugulo tela paterna tuo; 
sed timor et pietas crudelibus obstitit ausis
\quad castaque mandatum dextra refugit opus. 
purpureos laniata sinus, laniata capillos 
\quad exiguo dixi talia verba sono: 
``saevus, Hypermestra, pater est tibi; iussa parentis 
\quad effice; germanis sit comes iste suis! 
femina sum et virgo, natura mitis et annis; 
\quad non faciunt molles ad fera tela manus. 
quin age dumque iacet, fortis imitare sorores;
\quad credibile est caesos omnibus esse viros.
\medskip
si manus haec aliquam posset committere caedem, 
\quad morte foret dominae sanguinolenta suae. 
$\dag$at meruere necem patruelia regna tenendo; 
\quad quae tamen externis danda forent generis$\dag$
finge viros meruisse mori:  quid fecimus ipsae? 
\quad quo mihi commisso non licet esse piae? 
quid mihi cum ferro?  quo bellica tela puellae? 
\quad aptior est digitis lana colusque meis.''
Haec ego.  dumque queror, lacrimae sua verba sequuntur 
\quad deque meis oculis in tua membra cadunt. 
dum petis amplexus sopitaque bracchia iactas, 
\quad paene manus telo saucia facta tua est. 
iamque patrem famulosque patris lucemque timebam.
\quad expulerunt somnos haec mea dicta tuos: 
``surge age, Belide, de tot modo fratribus unus! 
\quad nox tibi, ni properas, ista perennis erit!''
territus exsurgis, fugit omnis inertia somni, 
\quad adspicis in timida fortia tela manu. 
quaerenti causam ``dum nox sinit, effuge!'' dixi,
\quad dum nox atra sinit, tu fugis, ipsa moror. 
Mane erat et Danaus generos ex caede iacentes 
\quad dinumerat.  summae criminis unus abes. 
fert male cognatae iacturam mortis in uno 
\quad et queritur facti sanguinis esse parum. 
abstrahor a patriis pedibus raptamque capillis
\quad---haec meruit pietas praemia?---carcer habet. 
Scilicet ex illo Iunonia permanet ira, 
\quad cum bos ex homine est, ex bove facta dea---
at satis est poenae teneram mugisse puellam 
\quad nec modo formosam posse placere Iovi. 
adstitit in ripa liquidi nova vacca parentis
\quad cornuaque in patriis non sua vidit aquis
conatoque queri mugitus edidit ore 
\quad territaque est forma, territa voce sua. 
quid furis, infelix?  quid te miraris in unda? 
\quad quid numeras factos ad nova membra pedes? 
illa Iovis magni paelex metuenda sorori 
\quad fronde levas nimiam caespitibusque famem; 
fonte bibis spectasque tuam stupefacta figuram 
\quad et, te ne feriant quae geris arma, times.
quaeque modo, ut posses etiam Iove digna videri, 
\quad dives eras, nuda nuda recumbis humo. 
per mare, per terras cognataque flumina curris; 
\quad dat mare, dant amnes, dat tibi terra viam. 
quae tibi causa fugae? quid, io!  freta longa pererras? 
\quad non poteris vultus effugere ipsa tuos. 
Inachi, quo properas?  eadem sequerisque fugisque; 
\quad tu tibi dux comiti, tu comes ipsa duci. 
Per septem Nilus portus emissus in aequor 
\quad exuit insana paelicis ora bove. 
ultima quid referam, quorum mihi cana senectus 
\quad auctor?  dant anni quod querar, ecce, mei. 
bella pater patruusque gerunt; regnoque domoque 
\quad pellimur; eiectos ultimus orbis habet.
Ille ferox solus solio sceptroque potitur;
\quad cum sene nos inopi turba vagamur inops.
de fratrum populo pars exiguissima restat;
\quad quique dati leto, quaeque dedere, fleo.
nam mihi quot fratres, totidem periere sorores;
\quad accipiat lacrimas utraque turba meas.
en ego, quod vivis, poenae crucianda reservor:
\quad quid fiet sonti, cum rea laudis agar?
et consanguineae quondam centesima turbae 
\quad infelix uno fratre manente cadam.
At tu, siqua piae, Lynceu, tibi cura sororis
\quad quaeque tibi tribui munera, dignus habes,
vel fer opem vel dede neci; defunctaque vita 
\quad corpora furtivis insuper adde rogis
et sepeli lacrimis perfusa fidelibus ossa
\quad sculptaque sint titulo nostra sepulcra brevi: 
``exul Hypermestra, pretium pietatis iniquum, 
\quad quam mortem fratri depulit, ipsa tulit.'' 
Scribere plura libet, sed pondere lapsa catenae 
\quad est manus et vires subtrahit ipse timor. 
}

\beginsection XV. Sappho Phaoni

{\obeylines\linesbyfive
Ecquid, ut adspecta est studiosae littera dextrae, 
\quad Protinus est oculis cognita nostra tuis?
an, nisi legisses auctoris nomina Sapphus, 
\quad hoc breve nescires unde veniret opus? 
Forsitan et quare mea sint alterna requiras 
\quad carmina, cum lyricis sim magis apta modis:
flendus amor meus est; elegiae flebile carmen; 
\quad non facit ad lacrimas barbitos ulla meas. 
Uror ut indomitis ignem exercentibus Euris 
\quad fertilis accensis messibus ardet ager. 
arva Phaon celebrat diversa Typhoidos Aetnae; 
\quad me calor Aetnaeo non minor igne tenet.
nec mihi, dispositis quae iungam carmina nervis, 
\quad proveniunt; vacuae carmina mentis opus.
nec me Pyrrhiades Methymniadesve puellae, 
\quad nec me Lesbiadum cetera turba iuvant. 
vilis Anactorie, vilis mihi candida Cydro,
\quad non oculis grata est Atthis ut ante meis
atque aliae centum, quas non sine crimine amavi.
\quad improbe, multarum quod fuit, unus habes!
Est in te facies, sunt apti lusibus anni,
\quad o facies oculis insidiosa meis! 
sume fidem et pharetram---fies manifestus Apollo; 
\quad accedant capiti cornua---Bacchus eris.
et Phoebus Daphnen, et Cnosida Bacchus amavit
\quad nec norat lyricos illa vel illa modos.
at mihi Pegasides blandissima carmina dictant; 
\quad iam canitur toto nomen in orbe meum;
nec plus Alcaeus, consors patriaeque lyraeque
\quad laudis habet, quamvis grandius ille sonet. 
si mihi difficilis formam natura negavit, 
\quad ingenio formae damna repende meae. 
sum brevis.  at nomen, quod terras impleat omnes, 
\quad est mihi:  mensuram nominis ipsa fero. 
candida si non sum, placuit Cepheia Perseo 
\quad Andromede patriae fusca colore suae. 
et variis albae iunguntur saepe columbae
\quad et niger a viridi turtur amatur ave. 
si nisi quae facie poterit te digna videri, 
\quad nulla futura tua est, nulla futura tua est!
At mea cum legerem, sat iam formosa videbar:
\quad unam iurabas usque decere loqui. 
cantabam, memini (meminerunt omnia amantes)
\quad oscula cantanti tu mihi rapta dabas. 
hoc quoque laudabas, omni tibi parte placebam
\quad sed tunc praecipue, cum fit Amoris opus. 
tunc te plus solito lascivia nostra iuvabat
\quad crebraque mobilitas aptaque verba ioco
et quod, ubi amborum fuerat confusa voluptas, 
\quad plurimus in lasso corpore languor erat.
Nunc tibi Sicelides veniunt nova praeda puellae. 
\quad quid mihi cum Lesbo?  Sicelis esse volo. 
o vos erronem tellure remittite vestra, 
\quad Nisiades matres Nisiadesque nurus!
nec vos decipiant blandae mendacia linguae:
\quad quod vobis dicit, dixerat ante mihi. 
tu quoque quae montes celebras, Erycina, Sicanos
\quad (nam tua sum) vati consule, diva, tuae! 
an gravis inceptum peragit fortuna tenorem 
\quad et manet in cursu semper acerba suo? 
sex mihi natales ierant, cum lecta parentis 
\quad ante diem lacrimas ossa bibere meas. 
arsit inops frater meretricis captus amore 
\quad mixtaque cum turpi damna pudore tulit.
factus inops agili peragit freta caerula remo, 
\quad quasque male amisit, nunc male quaerit opes.
me quoque, quod monui bene multa fideliter, odit; 
\quad hoc mihi libertas, hoc pia lingua dedit. 
et tamquam desit, quae me sine fine fatiget, 
\quad accumulat curas filia parva meas. 
Ultima tu nostris accedis causa querelis;
\quad non agitur vento nostra carina suo. 
ecce iacent collo sparsi sine lege capilli 
\quad nec premit articulos lucida gemma meos.
veste tegor vili, nullum est in crinibus aurum, 
\quad non Arabum noster dona capillus habet. 
cui colar infelix aut cui placuisse laborem? 
\quad ille mei cultus unicus auctor abes. 
molle meum levibusque cor est violabile telis
\quad et semper causa est, cur ego semper amem,
sive ita nascenti legem dixere Sorores 
\quad nec data sunt vitae fila severa meae, 
sive abeunt studia in mores artisque magistra 
\quad ingenium nobis molle Thalia facit. 
quid mirum, si me primae lanuginis aetas 
\quad abstulit atque anni quos vir amare potest? 
hunc ne pro Cephalo raperes, Aurora, timebam!
\quad (et faceres sed te prima rapina tenet!)
hunc si conspiciat, quae conspicit omnia, Phoebe, 
\quad iussus erit somnos continuare Phaon.
hunc Venus in caelum curru vexisset eburneo, 
\quad sed videt et Marti posse placere suo. 
o nec adhuc iuvenis, nec iam puer, utilis aetas, 
\quad o decus atque aevi gloria magna tui, 
huc ades inque sinus, formose, relabere nostros:
\quad non ut ames oro, me sed amare sinas!
Scribimus et lacrimis oculi rorantur obortis; 
\quad adspice quam sit in hoc multa litura loco.
si tam certus eras hinc ire, modestius isses, 
\quad et modo dixisses ``Lesbi puella, vale!'' 
non tecum lacrimas, non oscula nostra tulisti; 
\quad denique non timui, quod dolitura fui. 
nil de te mecum est, nisi tantum iniuria.  nec tu, 
\quad admoneat quod te, pignus amantis habes. 
non mandata dedi.  neque enim mandata dedissem 
\quad ulla, nisi ut nolles immemor esse mei. 
per tibi qui numquam longe discedit Amorem
\quad perque novem iuro, numina nostra, deas, 
cum mihi nescio quis ``fugiunt tua gaudia'' dixit
\quad nec me flere diu, nec potuisse loqui;
et lacrimae deerant oculis et verba palato, 
\quad adstrictum gelido frigore pectus erat. 
postquam $\dag$se dolor invenit$\dag$ nec pectora plangi 
\quad nec puduit scissis exululare comis, 
non aliter quam si nati pia mater adempti 
\quad portet ad exstructos corpus inane rogos. 
gaudet et e nostro crescit maerore Charaxus 
\quad frater et ante oculos itque reditque meos.
utque pudenda mei videatur causa doloris, 
\quad ``quid dolet haec?  certe filia vivit!'' ait. 
non veniunt in idem pudor atque amor; omne videbat 
\quad vulgus; eram lacero pectus aperta sinu. 
Tu mihi cura, Phaon; te somnia nostra reducunt---
\quad somnia formoso candidiora die. 
illic te invenio, quamvis regionibus absis; 
\quad sed non longa satis gaudia somnus habet.
saepe tuos nostra cervice onerare lacertos, 
\quad saepe tuae videor supposuisse meos.
oscula cognosco, quae tu committere lingua 
\quad aptaque consueras accipere, apta dare. 
blandior interdum verisque simillima verba 
\quad eloquor et vigilant sensibus ora meis;---
ulteriora pudet narrare, sed omnia fiunt---
\quad et iuvat---et siccae non licet esse mihi. 
At cum se Titan ostendit et omnia secum, 
\quad tam cito me somnos destituisse queror; 
antra nemusque peto, tamquam nemus antraque prosint:
\quad conscia deliciis illa fuere meis. 
illuc mentis inops, ut quam furialis Enyo 
\quad attigit, in collo crine iacente feror. 
antra vident oculi scabro pendentia tofo, 
\quad quae mihi Mygdonii marmoris instar erant:
invenio silvam, quae saepe cubilia nobis 
\quad praebuit et multa texit opaca coma.
at non invenio dominum silvaeque meumque. 
\quad vile solum locus est---dos erat ille loci. 
cognovi pressas noti mihi caespitis herbas; 
\quad de nostro curvum pondere gramen erat. 
incubui tetigique locum qua parte fuisti; 
\quad grata prius lacrimas combibit herba meas. 
quin etiam rami positis lugere videntur
\quad frondibus et nullae dulce queruntur aves.
sola virum non ulta pie maestissima mater 
\quad concinit Ismarium Daulias ales Ityn. 
ales Ityn, Sappho desertos cantat amores;
\quad hactenus, ut media cetera nocte, silent. 
Est nitidus vitroque magis perlucidus omni 
\quad fons sacer; hunc multi numen habere putant.
quem supra ramos expandit aquatica lotos, 
\quad una nemus, tenero caespite terra viret. 
hic ego cum lassos posuissem flebilis artus, 
\quad constitit ante oculos Naias una meos;
constitit et dixit:  ``quoniam non ignibus aequis 
\quad ureris, Ambracia est terra petenda tibi. 
Phoebus ab excelso, quantum patet, adspicit aequor:
\quad Actiacum populi Leucadiumque vocant. 
hinc se Deucalion Pyrrhae succensus amore 
\quad misit, et illaeso corpore pressit aquas. 
nec mora, versus amor fugit lentissima mersi 
\quad pectora; Deucalion igne levatus erat. 
hanc legem locus ille tenet.  pete protinus altam 
\quad Leucada nec saxo desiluisse time!'' 
Ut monuit, cum voce abiit.  ego frigida surgo
\quad nec lacrimas oculi continuere mei. 
ibimus, o nymphe, monstrataque saxa petemus; 
\quad sit procul insano victus amore timor.
quidquid erit, melius quam nunc erit.  aura, subito---
\quad et mea non magnum corpora pondus habent.
tu quoque, mollis Amor, pinnas suppone cadenti, 
\quad ne sim Leucadiae mortua crimen aquae.
inde chelyn Phoebo, communia munera, ponam, 
\quad et sub ea versus unus et alter erunt: 
``grata lyram posui tibi, Phoebe, poetria Sappho:
\quad convenit illa mihi, convenit illa tibi.''
Cur tamen Actiacas miseram me mittis ad oras, 
\quad cum profugum possis ipse referre pedem? 
tu mihi Leucadia potes esse salubrior unda; 
\quad et forma et meritis tu mihi Phoebus eris. 
an potes, o scopulis undaque ferocior omni, 
\quad si moriar, titulum mortis habere meae? 
a quanto melius tecum mea pectora iungi, 
\quad quam saxis poterant praecipitanda dari! 
haec sunt illa, Phaon, quae tu laudare solebas
\quad visaque sunt totiens ingeniosa tibi. 
nunc vellem facunda forem!  dolor artibus obstat
\quad ingeniumque meis substitit omne malis. 
non mihi respondent veteres in carmina vires; 
\quad plectra dolore tacent muta, dolore lyra est. 
Lesbides aequoreae, nupturaque nuptaque proles, 
\quad Lesbides, Aeolia nomina dicta lyra, 
Lesbides, infamem quae me fecistis amatae, 
\quad desinite ad citharas turba venire meas! 
abstulit omne Phaon, quod vobis ante placebat, 
\quad me miseram!  dixi quam modo paene:  ``meus.'' 
efficite ut redeat.  vates quoque vestra redibit. 
\quad ingenio vires ille dat, ille rapit. 
Ecquid ago precibus pectusve agreste movetur,
\quad an riget et Zephyri verba caduca ferunt? 
qui mea verba ferunt, vellem tua vela referrent; 
\quad hoc te, si saperes, lente, decebat opus. 
sive redis, puppique tuae votiva parantur 
\quad munera, quid laceras pectora nostra mora? 
solve ratem!  Venus orta mari mare praestat amanti. 
\quad aura dabit cursum---tu modo solve ratem! 
ipse gubernator residens in puppe Cupido; 
\quad ipse dabit tenera vela legetque manu. 
sive iuvat longe fugisse Pelasgida Sappho
\quad (nec tamen invenies, cur ego digna fugi)
hoc saltem miserae crudelis epistula dicat, 
\quad ut mihi Leucadiae fata petantur aquae.
}

\beginsection XVI. Paris Helenae 

{\obeylines\linesbyfive
Hanc tibi Priamides mitto, Ledaea, salutem, 
\quad quae tribui sola te mihi dante potest. 
eloquar, an flammae non est opus indice notae, 
\quad et plus quam vellem, iam meus extat amor? 
ille quidem lateat malim, dum tempora dentur 
\quad laetitiae mixtos non habitura metus. 
sed male dissimulo; quis enim celaverit ignem, 
\quad lumine qui semper proditur ipse suo? 
si tamen expectas, vocem quoque rebus ut addam:  
\quad uror---habes animi nuntia verba mei.
parce, precor, fasso, nec vultu cetera duro 
\quad perlege, sed formae conveniente tuae. 
iamdudum gratum est, quod epistula nostra recepta 
\quad spem facit, hoc recipi me quoque posse modo. 
quae rata sit; nec te frustra promiserit, opto, 
\quad hoc mihi quae suasit, mater Amoris, iter.
namque ego divino monitu---ne nescia pecces--- 
\quad advehor et coepto non leve numen adest. 
praemia magna quidem, sed non indebita posco:
\quad pollicita est thalamo te Cytherea meo.
hac duce Sigeo dubias a litore feci 
\quad longa Phereclea per freta puppe vias. 
illa dedit faciles auras ventosque secundos--- 
\quad in mare nimirum ius habet orta mari. 
perstet et ut pelagi, sic pectoris adiuvet aestum,
\quad deferat in portus et mea vota suos. 
attulimus flammas, non hic invenimus, illas. 
\quad hae mihi tam longae causa fuere viae.
nam neque tristis hiems neque nos huc appulit error; 
\quad Taenaris est classi terra petita meae.
nec me crede fretum merces portante carina 
\quad findere---quas habeo, di tueantur opes.
nec venio Graias veluti spectator ad urbes;
\quad oppida sunt regni divitiora mei. 
te peto, quam pepigit lecto Venus aurea nostro; 
\quad te prius optavi quam mihi nota fores.
ante tuos animo vidi quam lumine vultus; 
\quad prima tulit vulnus nuntia fama tui. 
nec tamen est mirum, si sicut oportuit arcu, 
\quad missilibus telis eminus ictus amo.
sic placuit fatis; quae ne convellere temptes, 
\quad accipe cum vera dicta relata fide. 
matris adhuc utero partu remorante tenebar; 
\quad iam gravidus iusto pondere venter erat. 
illa sibi ingentem visa est sub imagine somni 
\quad flammiferam pleno reddere ventre facem. 
territa consurgit metuendaque noctis opacae 
\quad visa seni Priamo, vatibus ille refert. 
arsurum Paridis vates canit Ilion igni--- 
\quad pectoris, ut nunc est, fax fuit illa mei.
forma vigorque animi, quamvis de plebe videbar, 
\quad indicium tectae nobilitatis erat. 
est locus in mediis nemorosae vallibus Idae 
\quad devius et piceis ilicibusque frequens, 
qui nec ovis placidae nec amantis saxa capellae 
\quad nec patulo tardae carpitur ore bovis;
hinc ego Dardaniae muros excelsaque tecta 
\quad et freta prospiciens arbore nixus eram--- 
ecce, pedum pulsu visa est mihi terra moveri--- 
\quad vera loquar veri vix habitura fidem---
constitit ante oculos actus velocibus alis 
\quad Atlantis magni Pleionesque nepos--- 
fas vidisse fuit, fas sit mihi visa referre--- 
\quad inque dei digitis aurea virga fuit.
tresque simul divae, Venus et cum Pallade Iuno, 
\quad graminibus teneros inposuere pedes. 
obstupui, gelidusque comas erexerat horror, 
\quad cum mihi `pone metum!' nuntius ales ait:
`arbiter es formae; certamina siste dearum,
\quad vincere quae forma digna sit una duas.'
neve recusarem, verbis Iovis imperat et se 
\quad protinus aetheria tollit in astra via. 
mens mea convaluit, subitoque audacia venit
\quad nec timui vultu quamque notare meo. 
vincere erant omnes dignae iudexque querebar 
\quad non omnes causam vincere posse suam. 
sed tamen ex illis iam tunc magis una placebat, 
\quad hanc esse ut scires, unde movetur amor.
tantaque vincendi cura est; ingentibus ardent 
\quad iudicium donis sollicitare meum.
regna Iovis coniunx, virtutem filia iactat; 
\quad ipse potens dubito fortis an esse velim. 
dulce Venus risit; `nec te, Pari, munera tangant 
\quad utraque suspensi plena timoris,' ait; 
`nos dabimus, quod ames, et pulchrae filia Ledae 
\quad ibit in amplexus pulchrior illa tuos.' 
dixit, et ex aequo donis formaque probata 
\quad victorem caelo rettulit illa pedem.
interea, credo, versis ad prospera fatis 
\quad regius agnoscor per rata signa puer.
laeta domus nato per tempora longa recepto, 
\quad addit et ad festos hunc quoque Troia diem. 
utque ego te cupio, sic me cupiere puellae; 
\quad multarum votum sola tenere potes. 
nec tantum regum natae petiere ducumque, 
\quad sed nymphis etiam curaque amorque fui. 
quas super Oenonen facies mutarer in orbem
\quad nec Priamo est a te dignior ulla nurus. 
sed mihi cunctarum subeunt fastidia, postquam 
\quad coniugii spes est, Tyndari, facta tui.
te vigilans oculis, animo te nocte videbam, 
\quad lumina cum placido victa sopore iacent. 
quid facies praesens, quae nondum visa placebas? 
\quad ardebam, quamvis hic procul ignis erat.
nec potui debere mihi spem longius istam, 
\quad caerulea peterem quin mea vota via. 
Troia caeduntur Phrygia pineta securi 
\quad quaeque erat aequoreis utilis arbor aquis; 
ardua proceris spoliantur Gargara silvis, 
\quad innumerasque mihi longa dat Ida trabes.
fundatura citas flectuntur robora naves
\quad texitur et costis panda carina suis. 
addimus antennas et vela sequentia malo
\quad accipit et pictos puppis adunca deos; 
qua tamen ipse vehor, comitata Cupidine parvo
\quad sponsor coniugii stat dea picta sui.
imposita est factae postquam manus ultima classi, 
\quad protinus Aegaeis ire lubebat aquis.
at pater et genetrix inhibent mea vota rogando 
\quad propositumque pia voce morantur iter;
et soror effusis ut erat Cassandra capillis, 
\quad cum vellent nostrae iam dare vela rates, 
`quo ruis?' exclamat, `referes incendia tecum! 
\quad quanta per has nescis flamma petatur aquas!' 
vera fuit vates; dictos invenimus ignes
\quad et ferus in molli pectore flagrat amor.
portubus egredior ventisque ferentibus usus 
\quad applicor in terras, Oebali nympha, tuas. 
excipit hospitio vir me tuus:  hoc quoque factum 
\quad non sine consilio numinibusque deum.
ille quidem ostendit, quidquid Lacedaemone tota 
\quad ostendi dignum conspicuumque fuit; 
sed mihi laudatam cupienti cernere formam 
\quad lumina nil aliud quo caperentur erat. 
ut vidi, obstipui praecordiaque intima sensi 
\quad attonitus curis intumuisse novis. 
his similes vultus, quantum reminiscor, habebat,
\quad venit in arbitrium cum Cytherea meum. 
si tu venisses pariter certamen in illud, 
\quad in dubium Veneris palma futura fuit.
magna quidem de te rumor praeconia fecit, 
\quad nullaque de facie nescia terra tua est; 
nec tibi par usquam Phrygia nec solis ab ortu 
\quad inter formosas altera nomen habet! 
credis et hoc nobis?---minor est tua gloria vero
\quad famaque de forma paene maligna tua est.
plus hic invenio, quam quod promiserat illa, 
\quad et tua materia gloria victa sua est. 
ergo arsit merito, qui noverat omnia, Theseus, 
\quad et visa es tanto digna rapina viro,
more tuae gentis nitida dum nuda palaestra 
\quad ludis et es nudis femina mixta viris. 
quod rapuit, laudo; miror quod reddidit umquam. 
\quad tam bona constanter praeda tenenda fuit. 
ante recessisset caput hoc cervice cruenta, 
\quad quam tu de thalamis abstraherere meis. 
tene manus umquam nostrae dimittere vellent? 
\quad tene meo paterer vivus abire sinu? 
si reddenda fores, aliquid tamen ante tulissem
\quad nec Venus ex toto nostra fuisset iners.
vel mihi virginitas esset libata vel illud 
\quad quod poterat salva virginitate rapi. 
da modo te, quae sit Paridis constantia nosces:
\quad flamma rogi flammas finiet una meas. 
praeposui regnis ego te, quae maxima quondam 
\quad pollicita est nobis nupta sororque Iovis,
dumque tuo possem circumdare bracchia collo, 
\quad contempta est virtus Pallade dante mihi. 
nec piget aut umquam stulte legisse videbor; 
\quad permanet in voto mens mea firma suo.
spem modo ne nostram fieri patiare caducam, 
\quad deprecor, o tanto digna labore peti!
non ego coniugium generosae degener opto, 
\quad nec mea, crede mihi, turpiter uxor eris. 
Pliada, si quaeres, in nostra gente Iovemque 
\quad invenies, medios ut taceamus avos.
sceptra parens Asiae, qua nulla beatior ora est, 
\quad finibus inmensis vix obeunda, tenet. 
innumeras urbes atque aurea tecta videbis
\quad quaeque suos dicas templa decere deos.
Ilion adspicies firmataque turribus altis 
\quad moenia, Phoebeae structa canore lyrae. 
quid tibi de turba narrem numeroque virorum? 
\quad vix populum tellus sustinet illa suum. 
occurrent denso tibi Troades agmine matres
\quad nec capient Phrygias atria nostra nurus. 
o quotiens dices: `quam pauper Achaia nostra est!' 
\quad una domus quaevis urbis habebit opes. 
nec mihi fas fuerit Sparten contemnere vestram:
\quad in qua tu nata es, terra beata mihi est.
parca sed est Sparte, tu cultu divite digna; 
\quad ad talem formam non facit iste locus. 
hanc faciem largis sine fine paratibus uti 
\quad deliciisque decet luxuriare novis. 
cum videas cultus nostra de gente virorum, 
\quad qualem Dardanias credis habere nurus? 
da modo te facilem nec dedignare maritum, 
\quad rure Therapnaeo nata puella, Phrygem. 
Phryx erat et nostro genitus de sanguine, qui nunc 
\quad cum dis potando nectare miscet aquas.
Phryx erat Aurorae coniunx, tamen abstulit illum 
\quad extremum noctis quae dea finit iter. 
Phryx etiam Anchises, volucrum cui mater Amorum 
\quad gaudet in Idaeis concubuisse iugis. 
nec, puto, conlatis forma Menelaus et annis 
\quad iudice te nobis anteferendus erit. 
non dabimus certe socerum tibi clara fugantem 
\quad lumina, qui trepidos a dape vertat equos; 
nec Priamo pater est soceri de caede cruentus 
\quad et qui Myrtoas crimine signat aquas;
nec proavo Stygia nostro captantur in unda 
\quad poma, nec in mediis quaeritur umor aquis. 
quid tamen hoc refert, si te tenet ortus ab illis?
\quad cogitur huic domui Iuppiter esse socer.
heu facinus! totis indignus noctibus ille 
\quad te tenet amplexu perfruiturque tuo; 
at mihi conspiceris posita vix denique mensa
\quad multaque quae laedant hoc quoque tempus habet. 
hostibus eveniant convivia talia nostris, 
\quad experior posito qualia saepe mero.
paenitet hospitii, cum me spectante lacertos 
\quad imponit collo rusticus iste tuo. 
rumpor et invideo---quid ni tamen omnia narrem?--- 
\quad membra superiecta cum tua veste fovet. 
oscula cum vero coram non dura daretis, 
\quad ante oculos posui pocula sumpta meos; 
lumina demitto cum te tenet artius ille, 
\quad crescit et invito lentus in ore cibus.
saepe dedi gemitus; et te, lasciva, notavi 
\quad in gemitu risum non tenuisse meo.
saepe mero volui flammam compescere, at illa 
\quad crevit, et ebrietas ignis in igne fuit.
multaque ne videam, versa cervice recumbo; 
\quad sed revocas oculos protinus ipsa meos. 
quid faciam, dubito; dolor est meus illa videre, 
\quad sed dolor a facie maior abesse tua. 
qua licet et possum, luctor celare furorem,
\quad sed tamen apparet dissimulatus amor. 
nec tibi verba damus; sentis mea vulnera, sentis;
\quad atque utinam soli sint ea nota tibi.
a, quotiens lacrimis venientibus ora reflexi, 
\quad ne causam fletus quaereret ille mei.
a, quotiens aliquem narravi potus amorem, 
\quad ad vulnus referens singula verba tuos, 
indiciumque mei ficto sub nomine feci;
\quad ille ego, si nescis, verus amator eram. 
quin etiam ut possem verbis petulantius uti, 
\quad non semel ebrietas est simulata mihi. 
Prodita sunt, memini, tunica tua pectora laxa 
\quad atque oculis aditum nuda dedere meis
pectora vel puris nivibus vel lacte tuamve 
\quad complexo matrem candidiora Iove. 
dum stupeo visis---nam pocula forte tenebam--- 
\quad tortilis a digitis excidit ansa meis. 
oscula si natae dederas, ego protinus illa 
\quad Hermiones tenero laetus ab ore tuli.
et modo cantabam veteres resupinus amores
\quad et modo per nutum signa tegenda dabam. 
et comitum primas Clymenen Aethramque, tuarum 
\quad ausus sum blandis nuper adire sonis;
quae mihi non aliud, quam formidare locutae 
\quad orantis medias deseruere preces. 
di facerent, pretium magni certaminis esses, 
\quad teque suo posset victor habere toro,
ut tulit Hippomenes Schoeneida praemia cursus, 
\quad venit ut in Phrygios Hippodamia sinus, 
ut ferus Alcides Acheloia cornua fregit, 
\quad dum petit amplexus, Deianira, tuos. 
nostra per has leges audacia fortiter isset
\quad teque mei scires esse laboris opus.
nunc mihi nil superest nisi te, formosa, precari
\quad amplectique tuos, si patiare, pedes. 
o decus, o praesens geminorum gloria fratrum, 
\quad o Iove digna viro, ni Iove nata fores, 
aut ego Sigeos repetam te coniuge portus
\quad aut hic Taenaria contegar exul humo! 
non mea sunt summa leviter destricta sagitta 
\quad pectora; descendit vulnus ad ossa meum! 
hoc mihi, nam repeto, fore ut a caeleste sagitta 
\quad figar, erat verax vaticinata soror.
parce datum fatis, Helene, contemnere amorem--- 
\quad sic habeas faciles in tua vota deos.
multa quidem subeunt; sed coram ut plura loquamur, 
\quad excipe me lecto nocte silente tuo.
an pudet et metuis Venerem temerare maritam 
\quad castaque legitimi fallere iura tori? 
a, nimium simplex Helene, ne rustica dicam, 
\quad hanc faciem culpa posse carere putas? 
aut faciem mutes aut sis non dura, necesse est; 
\quad lis est cum forma magna pudicitiae.
Iuppiter his gaudet, gaudet Venus aurea furtis; 
\quad haec tibi nempe patrem furta dedere Iovem. 
vix fieri, si sunt vires in semine amorum, 
\quad et Iovis et Ledae filia casta potes. 
casta tamen tum sis, cum te mea Troia tenebit, 
\quad et tua sim quaeso crimina solus ego. 
nunc ea peccemus quae corriget hora iugalis, 
\quad si modo promisit non mihi vana Venus.
sed tibi et hoc suadet rebus, non voce, maritus, 
\quad neve sui furtis hospitis obstet, abest.
non habuit tempus, quo Cresia regna videret
\quad aptius---o mira calliditate virum! 
`res, et ut Idaei mando tibi,' dixit iturus, 
\quad `curam pro nobis hospitis, uxor, agas.' 
neglegis absentis, testor, mandata mariti;
\quad cura tibi non est hospitis ulla tui. 
huncine tu speras hominem sine pectore dotes 
\quad posse satis formae, Tyndari, nosse tuae? 
falleris:  ignorat, nec, si bona magna putaret, 
\quad quae tenet, externo crederet illa viro.
ut te nec mea vox nec te meus incitet ardor, 
\quad cogimur ipsius commoditate frui:
aut erimus stulti, sic ut superemus et ipsum, 
\quad si tam securum tempus abibit iners.
paene suis ad te manibus deducit amantem; 
\quad utere mandantis simplicitate viri! 
sola iaces viduo tam longa nocte cubili; 
\quad in viduo iaceo solus et ipse toro. 
te mihi meque tibi communia gaudia iungant; 
\quad candidior medio nox erit illa die.
tunc ego iurabo quaevis tibi numina meque 
\quad adstringam verbis in sacra vestra meis; 
tunc ego, si non est fallax fiducia nostri, 
\quad efficiam praesens, ut mea regna petas. 
si pudet et metuis ne me videare secuta, 
\quad ipse reus sine te criminis huius ero.
nam sequar Aegidae factum fratrumque tuorum;
\quad exemplo tangi non propiore potes. 
te rapuit Theseus, geminas Leucippidas illi; 
\quad quartus in exemplis adnumerabor ego.
Troia classis adest armis instructa virisque; 
\quad iam facient celeres remus et aura vias. 
ibis Dardanias ingens regina per urbes, 
\quad teque novam credet vulgus adesse deam, 
quaque feres gressus, adolebunt cinnama flammae, 
\quad caesaque sanguineam victima planget humum. 
dona pater fratresque et cum genetrice sorores 
\quad Iliadesque omnes totaque Troia dabit. 
ei mihi! pars a me vix dicitur ulla futuri. 
\quad plura feres quam quae littera nostra refert.
nec tu rapta time, ne nos fera bella sequantur, 
\quad concitet et vires Graecia magna suas. 
tot prius abductis ecqua est repetita per arma? 
\quad crede mihi, vanos res habet ista metus. 
nomine ceperunt Aquilonis Erechthida Thraces
\quad et tuta a bello Bistonis ora fuit.
Phasida puppe nova vexit Pagasaeus Iason, 
\quad laesa neque est Colcha Thessala terra manu. 
te quoque qui rapuit, rapuit Minoida Theseus; 
\quad nulla tamen Minos Cretas ad arma vocat.
terror in his ipso maior solet esse periclo;
\quad quaeque timere libet, pertimuisse pudet. 
finge tamen, si vis, ingens consurgere bellum:
\quad et mihi sunt vires, et mea tela nocent. 
nec minor est Asiae quam vestrae copia terrae:
\quad illa viris dives, dives abundat equis. 
nec plus Atrides animi Menelaus habebit 
\quad quam Paris aut armis anteferendus erit. 
paene puer caesis abducta armenta recepi
\quad hostibus et causam nominis inde tuli.
paene puer iuvenes vario certamine vici, 
\quad in quibus Ilioneus Deiphobusque fuit.
neve putes, non me nisi comminus esse timendum, 
\quad figitur in iusso nostra sagitta loco. 
num potes haec illi primae dare facta iuventae,
\quad instruere Atriden num potes arte mea? 
omnia si dederis, numquid dabis Hectora fratrem? 
\quad unus is innumeri militis instar erit.
quid valeam nescis et te mea robora fallunt; 
\quad ignoras cui sis nupta futura viro.
aut igitur nullo belli repetere tumultu, 
\quad aut cedent Marti Dorica castra meo. 
nec tamen indigner pro tanta sumere ferrum 
\quad coniuge; certamen praemia magna movent. 
tu quoque, si de te totus contenderit orbis, 
\quad nomen ab aeterna posteritate feres 
spe modo non timida dis hinc egressa secundis
\quad exige cum plena munera pacta fide. 
}

\beginsection XVII. Helene Paridi

{\obeylines\linesbyfive
\dag  Si mihi quae legi, Pari, non legisse liceret,
\quad servarem numeros sicut et ante probae. \dag 
Nunc oculos tua cum violarit epistula nostros, 
\quad non rescribendi gloria visa levis. 
ausus es hospitii temeratis advena sacris 
\quad legitimam nuptae sollicitare fidem! 
scilicet idcirco ventosa per aequora vectum 
\quad excepit portu Taenaris ora suo
nec tibi, diversa quamvis e gente venires, 
\quad oppositas habuit regia nostra fores, 
esset ut officii merces iniuria tanti?
\quad qui sic intrabas, hospes an hostis eras?
nec dubito quin haec, cum sit tam iusta, vocetur 
\quad rustica iudicio nostra querela tuo. 
rustica sim sane, dum non oblita pudoris
\quad dumque tenor vitae sit sine labe meae. 
si non est ficto tristis mihi vultus in ore
\quad nec sedeo duris torva superciliis, 
fama tamen clara est, et adhuc sine crimine lusi
\quad et laudem de me nullus adulter habet. 
quo magis admiror, quae sit fiducia coepti
\quad spemque tori dederit quae tibi causa mei.
an quia vim nobis Neptunius attulit heros, 
\quad rapta semel videor bis quoque digna rapi? 
crimen erat nostrum, si delenita fuissem; 
\quad cum sim rapta, meum quid nisi nolle fuit? 
non tamen e facto fructum tulit ille petitum; 
\quad excepto redii passa timore nihil. 
oscula luctanti tantummodo pauca protervus 
\quad abstulit:  ulterius nil habet ille mei. 
quae tua nequitia est, non his contenta fuisset.
\quad di melius!  similis non fuit ille tui.
reddidit intactam minuitque modestia crimen
\quad et iuvenem facti paenituisse patet.
Thesea paenituit, Paris ut succederet illi, 
\quad ne quando nomen non sit in ore meum? 
nec tamen irascor---quis enim succenset amanti?--- 
\quad si modo, quem praefers, non simulatur amor. 
hoc quoque enim dubito, non quod fiducia desit, 
\quad aut mea sit facies non bene nota mihi,
sed quia credulitas damno solet esse puellis
\quad verbaque dicuntur vestra carere fide.
at peccant aliae, matronaque rara pudica est. 
\quad quis prohibet raris nomen inesse meum? 
nam mea quod visa est tibi mater idonea, cuius 
\quad exemplo flecti me quoque posse putes, 
matris in admisso falsa sub imagine lusae 
\quad error inest; pluma tectus adulter erat. 
nil ego, si peccem, possum nescisse; nec ullus 
\quad error qui facti crimen obumbret erit. 
illa bene erravit vitiumque auctore redemit. 
\quad felix in culpa quo Iove dicar ego?
et genus et proavos et regia nomina iactas;
\quad clara satis domus haec nobilitate sua est. 
Iuppiter ut soceri proavus taceatur et omne 
\quad Tantalidae Pelopis Tyndareique decus;
dat mihi Leda Iovem cygno decepta parentem, 
\quad quae falsam gremio credula fovit avem. 
i nunc et Phrygiae late primordia gentis 
\quad cumque suo Priamum Laumedonte refer! 
quos ego suspicio; sed qui tibi gloria magna est 
\quad quintus, is a nostro nomine primus erit.
sceptra tuae quamvis rear esse potentia terrae, 
\quad non tamen haec illis esse minora puto. 
si iam divitiis locus hic numeroque virorum 
\quad vincitur, at certe barbara terra tua est. 
munera tanta quidem promittit epistula dives 
\quad ut possint ipsas illa movere deas.
sed si iam vellem fines transire pudoris, 
\quad tu melior culpae causa futurus eras. 
aut ego perpetuo famam sine labe tenebo
\quad aut ego te potius quam tua dona sequar.
utque ea non sperno, sic acceptissima semper 
\quad munera sunt, auctor quae pretiosa facit. 
plus multo est, quod amas, quod sum tibi causa laboris, 
\quad quod per tam longas spes tua venit aquas.
illa quoque, adposita quae nunc facis, improbe, mensa, 
\quad quamvis experiar dissimulare, noto---
cum modo me spectas oculis, lascive, protervis, 
\quad quos vix instantes lumina nostra ferunt, 
et modo suspiras, modo pocula proxima nobis 
\quad sumis, quaque bibi, tu quoque parte bibis.
a, quotiens digitis, quotiens ego tecta notavi 
\quad signa supercilio paene loquente dari! 
et saepe extimui ne vir meus illa videret, 
\quad non satis occultis erubuique notis.
saepe vel exiguo vel nullo murmure dixi: 
\quad `nil pudet hunc!' nec vox haec mea falsa fuit. 
orbe quoque in mensae legi sub nomine nostro, 
\quad quod deducta mero littera fecit, `amo.' 
credere me tamen hoc oculo renuente negavi.
\quad ei mihi, iam didici sic ego posse loqui!
his ego blanditiis, si peccatura fuissem, 
\quad flecterer; his poterant pectora nostra capi. 
est quoque, confiteor, facies tibi rara potestque 
\quad velle sub amplexus ire puella tuos.
altera sed potius felix sine crimine fiat, 
\quad quam cadat externo noster amore pudor. 
disce modo exemplo formosis posse carere; 
\quad est virtus placitis abstinuisse bonis. 
quam multos credis iuvenes optare, quod optas?
\quad qui sapiant, oculos an Paris unus habes?
non tu plus cernis, sed plus temerarius audes;
\quad nec tibi plus cordis sed minus oris, adest.
tunc ego te vellem celeri venisse carina, 
\quad cum mea virginitas mille petita procis.
si te vidissem, primus de mille fuisses;
\quad iudicio veniam vir dabit ipse meo. 
ad possessa venis praeceptaque gaudia serus; 
\quad spes tua lenta fuit; quod petis, alter habet. 
ut tamen optarim fieri tua Troica coniunx, 
\quad invitam sic me nec Menelaus habet.
desine molle, precor, verbis convellere pectus
\quad neve mihi, quam te dicis amare, noce; 
sed sine quam tribuit sortem fortuna tueri
\quad nec spolium nostri turpe pudoris habe.
at Venus hoc pacta est, et in altae vallibus Idae 
\quad tres tibi se nudas exhibuere deae;
unaque cum regnum, belli daret altera laudem
\quad `Tyndaridis coniunx,' tertia dixit, `eris!' 
credere vix equidem caelestia corpora possum 
\quad arbitrio formam supposuisse tuo;
utque sit hoc verum, certe pars altera ficta est, 
\quad iudicii pretium qua data dicor ego. 
non est tanta mihi fiducia corporis, ut me 
\quad maxima teste dea dona fuisse putem. 
contenta est oculis hominum mea forma probari; 
\quad laudatrix Venus est invidiosa mihi. 
sed nihil infirmo; faveo quoque laudibus istis;
\quad nam, mens, vox quare, quod cupit esse, neget? 
nec tu succense nimium mihi creditus aegre; 
\quad tarda solet magnis rebus inesse fides.
prima mea est igitur Veneri placuisse voluptas;
\quad proxima, me visam praemia summa tibi, 
nec te Palladios nec te Iunonis honores 
\quad auditis Helenae praeposuisse bonis. 
ergo ego sum virtus, ego sum tibi nobile regnum?
\quad ferrea sim, si non hoc ego pectus amem. 
ferrea, crede mihi, non sum; sed amare repugno 
\quad illum, quem fieri vix puto posse meum. 
quid bibulum curvo proscindere litus aratro
\quad spemque sequi coner quam locus ipse negat?
sum rudis ad Veneris furtum nullaque fidelem --
\quad di mihi sunt testes!---lusimus arte virum!
nunc quoque, quod tacito mando mea verba libello, 
\quad fungitur officio littera nostra novo. 
felices, quibus usus adest! ego nescia rerum 
\quad difficilem culpae suspicor esse viam. 
ipse malo metus est; iam nunc confundor et omnes 
\quad in nostris oculos vultibus esse reor. 
nec reor hoc falso; sensi mala murmura vulgi
\quad et quasdam voces rettulit Aethra mihi.
at tu dissimula, nisi si desistere mavis.
\quad sed cur desistas? dissimulare potes. 
lude, sed occulte! maior, non maxima, nobis 
\quad est data libertas, quod Menelaus abest. 
ille quidem procul est, ita re cogente, profectus; 
\quad magna fuit subitae iustaque causa viae;
aut mihi sic visum est. ego, cum dubitaret an iret, 
\quad `quam primum,' dixi, `fac rediturus eas!' 
omine laetatus dedit oscula, `resque domusque 
\quad et tibi sit curae Troicus hospes,' ait.
vix tenui risum, quem dum conpescere luctor, 
\quad nil illi potui dicere praeter `erit.' 
uela quidem Creten ventis dedit ille secundis; 
\quad sed tu non ideo cuncta licere puta! 
sic meus hinc vir abest ut me custodiat absens.
\quad an nescis longas regibus esse manus? 
forma quoque est oneri; nam quo constantius ore 
\quad laudamur vestro, iustius ille timet. 
quae iuvat, ut nunc est, eadem mihi gloria damno est, 
\quad et melius famae verba dedisse fuit.
nec quod abest hic me tecum mirare relictam;
\quad moribus et vitae credidit ille meae. 
de facie metuit, vitae confidit, et illum 
\quad securum probitas, forma timere facit. 
tempora ne pereant ultro data praecipis, utque 
\quad simplicis utamur commoditate viri. 
et libet et timeo, nec adhuc exacta voluntas 
\quad est satis; in dubio pectora nostra labant. 
et vir abest nobis et tu sine coniuge dormis, 
\quad inque vicem tua me, te mea forma capit;
et longae noctes et iam sermone coimus 
\quad et tu, me miseram! blandus, et una domus. 
et peream, si non invitant omnia culpam; 
\quad nescio quo tardor sed tamen ipsa metu.
quod male persuades, utinam bene cogere posses! 
\quad vi mea rusticitas excutienda fuit. 
utilis interdum est ipsis iniuria passis. 
\quad sic certe felix esse coacta forem. 
dum novus est, potius coepto pugnemus amori! 
\quad flamma recens parva sparsa resedit aqua.
certus in hospitibus non est amor; errat, ut ipsi, 
\quad cumque nihil speres firmius esse, fugit. 
Hypsipyle testis, testis Minoia virgo est;
\quad in non exhibitis utraque lusa toris. 
tu quoque dilectam multos, infide, per annos 
\quad diceris Oenonen destituisse tuam. 
nec tamen ipse negas; et nobis omnia de te 
\quad quaerere, si nescis, maxima cura fuit. 
adde quod, ut cupias constans in amore manere, 
\quad non potes. expediunt iam tua vela Phryges;
dum loqueris mecum, dum nox sperata paratur, 
\quad qui ferat in patriam, iam tibi ventus erit. 
cursibus in mediis novitatis plena relinques 
\quad gaudia; cum ventis noster abibit amor. 
an sequar, ut suades, laudataque Pergama visam 
\quad pronurus et magni Laumedontis ero? 
non ita contemno volucris praeconia famae, 
\quad ut probris terras impleat illa meis. 
quid de me poterit Sparte, quid Achaia tota, 
\quad quid gentes Asiae, quid tua Troia loqui?
quid Priamus de me, Priami quid sentiet uxor
\quad totque tui fratres Dardanidesque nurus? 
tu quoque qui poteris fore me sperare fidelem
\quad et non exemplis anxius esse tuis? 
quicumque Iliacos intraverit advena portus, 
\quad is tibi solliciti causa timoris erit. 
ipse mihi quotiens iratus `adultera!' dices, 
\quad oblitus nostro crimen inesse tuum! 
delicti fies idem reprehensor et auctor. 
\quad terra, precor, vultus obruat ante meos!
at fruar Iliacis opibus cultuque beato
\quad donaque promissis uberiora feram:
purpura nempe mihi pretiosaque texta dabuntur, 
\quad congestoque auri pondere dives ero! 
da veniam fassae!  non sunt tua munera tanti; 
\quad nescio quo tellus me tenet ista modo. 
quis mihi, si laedar, Phrygiis succurret in oris? 
\quad unde petam fratres, unde parentis opem? 
omnia Medeae fallax promisit Iason:
\quad pulsa est Aesonia num minus illa domo?
non erat Aeetes, ad quem despecta rediret, 
\quad non Idyia parens Chalciopeve soror. 
tale nihil timeo, sed nec Medea timebat;
\quad fallitur augurio spes bona saepe suo. 
omnibus invenies, quae nunc iactantur in alto, 
\quad navibus a portu lene fuisse fretum. 
fax quoque me terret, quam se peperisse cruentam 
\quad ante diem partus est tua visa parens; 
et vatum timeo monitus, quos igne Pelasgo 
\quad Ilion arsurum praemonuisse ferunt.
utque favet Cytherea tibi, quia vicit habetque 
\quad parta per arbitrium bina tropaea tuum, 
sic illas vereor, quae, si tua gloria vera est, 
\quad iudice te causam non tenuere duae;
nec dubito, quin te si prosequar arma parentur. 
\quad ibit per gladios, ei mihi! noster amor. 
an fera Centauris indicere bella coegit 
\quad Atracis Haemonios Hippodamia viros:
tu fore tam iusta lentum Menelaon in ira 
\quad et geminos fratres Tyndareumque putas?
quod bene te iactes et fortia facta loquaris, 
\quad a verbis facies dissidet ista suis. 
apta magis Veneri quam sunt tua corpora Marti. 
\quad bella gerant fortes, tu, Pari, semper ama! 
Hectora, quem laudas, pro te pugnare iubeto; 
\quad militia est operis altera digna tuis. 
his ego, si saperem pauloque audacior essem, 
\quad uterer; utetur, siqua puella sapit.
aut ego deposito sapiam fortasse pudore 
\quad et dabo cunctatas tempore victa manus.
quod petis, ut furtim praesentes ista loquamur, 
\quad scimus, quid captes conloquiumque voces; 
sed nimium properas, et adhuc tua messis in herba est. 
\quad haec mora sit voto forsan amica tuo. 
hactenus; arcanum furtivae conscia mentis 
\quad littera iam lasso pollice sistat opus. 
cetera per socias Clymenen Aethramque loquamur, 
\quad quae mihi sunt comites consiliumque duae. \quad \quad 
}

\beginsection XVIII. Leander Heroni 

{\obeylines\linesbyfive
\dag  Quam cuperem solitas, Hero, tibi ferre per undas
\quad accipe Leandri, dum venit ipse, manum. \dag 
Mittit Abydenus, quam mallet ferre, salutem, 
\quad si cadat unda maris, Sesti puella, tibi. 
si mihi di faciles si sunt in amore secundi, 
\quad invitis oculis haec mea verba leges. 
sed non sunt faciles; nam cur mea vota morantur 
\quad currere me nota nec patiuntur aqua? 
ipsa vides caelum pice nigrius et freta ventis 
\quad turbida perque cavas vix adeunda rates. 
unus, et hic audax, a quo tibi littera nostra 
\quad redditur, e portu navita movit iter;
adscensurus eram, nisi quod cum vincula prorae 
\quad solveret, in speculis omnis Abydos erat. 
non poteram celare meos, velut ante, parentes, 
\quad quemque tegi volumus, non latuisset amor. 
protinus haec scribens, `felix, i, littera!' dixi, 
\quad `iam tibi formosam porriget illa manum. 
forsitan admotis etiam tangere labellis, 
\quad rumpere dum niveo vincula dente volet.' 
talibus exiguo dictis mihi murmure verbis, 
\quad cetera cum charta dextra locuta mea est.
at quanto mallem, quam scriberet, illa nataret, 
\quad meque per adsuetas sedula ferret aquas! 
aptior illa quidem placido dare verbera ponto; 
\quad est tamen et sensus apta ministra mei.
septima nox agitur, spatium mihi longius anno, 
\quad sollicitum raucis ut mare fervet aquis. 
his ego si vidi mulcentem pectora somnum 
\quad noctibus, insani sit mora longa freti. 
rupe sedens aliqua specto tua litora tristis 
\quad et, quo non possum corpore, mente feror.
lumina quin etiam summa vigilantia turre 
\quad aut videt aut acies nostra videre putat. 
ter mihi deposita est in sicca vestis harena; 
\quad ter grave temptavi carpere nudus iter:
obstitit inceptis tumidum iuvenalibus aequor
\quad mersit et adversis ora natantis aquis. 
at tu, de rapidis inmansuetissime ventis, 
\quad quid mecum certa proelia mente geris? 
in me, si nescis, Borea, non aequora, saevis.
\quad quid faceres, esset ni tibi notus amor?
tam gelidus quod sis, num te tamen, improbe, quondam 
\quad ignibus Actaeis incaluisse negas? 
gaudia rapturo siquis tibi claudere vellet 
\quad aerios aditus, quo paterere modo? 
parce, precor, facilemque move moderatius auram!  
\quad imperet Hippotades sic tibi triste nihil! 
vana peto; precibusque meis obmurmurat ipse 
\quad quasque quatit, nulla parte coercet aquas. 
nunc daret audaces utinam mihi Daedalus alas!
\quad Icarium quamvis hinc prope litus abest.
quidquid erit, patiar, liceat modo corpus in auras 
\quad tollere, quod dubia saepe pependit aqua.
interea, dum cuncta negant ventique fretumque, 
\quad mente agito furti tempora prima mei. 
nox erat incipiens---namque est meminisse voluptas--- 
\quad cum foribus patriis egrediebar amans. 
nec mora, deposito pariter cum veste timore 
\quad iactabam liquido bracchia lenta mari. 
luna fere tremulum praebebat lumen eunti 
\quad ut comes in nostras officiosa vias.
hanc ego suspiciens, `faveas, dea candida,' dixi, 
\quad `et subeant animo Latmia saxa tuo.
non sinit Endymion te pectoris esse severi;
\quad flecte, precor, vultus ad mea furta tuos! 
tu dea mortalem caelo delapsa petebas; 
\quad vera loqui liceat!---quam sequor ipsa dea est. 
neu referam mores caelesti pectore dignos, 
\quad forma nisi in veras non cadit illa deas. 
a Veneris facie non est prior ulla tuaque; 
\quad neve meis credas vocibus, ipsa vide!
quantum, cum fulges radiis argentea puris, 
\quad concedunt flammis sidera cuncta tuis, 
tanto formosis formosior omnibus illa est;
\quad si dubitas, caecum, Cynthia, lumen habes.' 
haec ego vel certe non his diversa locutus 
\quad per mihi cedentes sponte ferebar aquas. 
unda repercussae radiabat imagine lunae
\quad et nitor in tacita nocte diurnus erat.
nullaque vox usquam, nullum veniebat ad aures 
\quad praeter dimotae corpore murmur aquae.
Alcyones solae memores Ceycis amati
\quad nescio quid visae sunt mihi dulce queri. 
iamque fatigatis umero sub utroque lacertis 
\quad fortiter in summas erigor altus aquas. 
ut procul adspexi lumen, `meus ignis in illo est: 
\quad illa meum,' dixi, `litora lumen habent.' 
et subito lassis vires rediere lacertis, 
\quad visaque quam fuerat mollior unda mihi. 
frigora ne possim gelidi sentire profundi, 
\quad qui calet in cupido pectore, praestat amor.
quo magis accedo propioraque litora fiunt, 
\quad quoque minus restat, plus libet ire mihi. 
cum vero possum cerni quoque, protinus addis 
\quad spectatrix animos, ut valeamque facis. 
nunc etiam nando dominae placuisse laboro, 
\quad atque oculis iacto bracchia nostra tuis. 
te tua vix prohibet nutrix descendere in altum; 
\quad hoc quoque enim vidi, nec mihi verba dabas. 
nec tamen effecit, quamvis retinebat euntem, 
\quad ne fieret prima pes tuus udus aqua.
excipis amplexu feliciaque oscula iungis--- 
\quad oscula, di magni, trans mare digna peti!
eque tuis demptos umeris mihi tradis amictus
\quad et madidam siccas aequoris imbre comam. 
cetera nox et nos et turris conscia novit
\quad quodque mihi lumen per vada monstrat iter. 
non magis illius numerari gaudia noctis 
\quad Hellespontiaci quam maris alga potest; 
quo brevius spatium nobis ad furta dabatur, 
\quad hoc magis est cautum, ne foret illud iners.
iamque fugatura Tithoni coniuge noctem 
\quad praevius Aurorae Lucifer ortus erat;
oscula congerimus properata sine ordine raptim 
\quad et querimur parvas noctibus esse moras. 
atque ita cunctatus monitu nutricis amaro 
\quad frigida deserta litora turre peto. 
digredimur flentes repetoque ego virginis aequor 
\quad respiciens dominam, dum licet, usque meam. 
siqua fides vero est, veniens hinc esse natator, 
\quad cum redeo, videor naufragus esse mihi.
hoc quoque, si credes: ad te via prona videtur; 
\quad a te cum redeo, clivus inertis aquae. 
invitus repeto patriam; quis credere possit? 
\quad invitus certe nunc moror urbe mea. 
ei mihi! cur animis iuncti secernimur undis
\quad unaque mens, tellus non habet una duos? 
vel tua me Sestus, vel te mea sumat Abydos; 
\quad tam tua terra mihi, quam tibi nostra placet. 
cur ego confundor, quotiens confunditur aequor? 
\quad cur mihi causa levis, ventus, obesse potest?
iam nostros curvi norunt delphines amores
\quad ignotum nec me piscibus esse reor. 
iam patet attritus solitarum limes aquarum, 
\quad non aliter multa quam via pressa rota. 
quod mihi non esset nisi sic iter, ante querebar; 
\quad at nunc per ventos hoc quoque deesse queror. 
fluctibus immodicis Athamantidos aequora canent
\quad vixque manet portu tuta carina suo; 
hoc mare, cum primum de virgine nomina mersa, 
\quad quae tenet, est nanctum, tale fuisse puto.
est satis amissa locus hic infamis ab Helle est, 
\quad utque mihi parcat, nomine crimen habet.
invideo Phrixo, quem per freta tristia tutum 
\quad aurea lanigero vellere vexit ovis; 
nec tamen officium pecoris navisve requiro, 
\quad dummodo, quas findam corpore, dentur aquae. 
arte egeo nulla; fiat modo copia nandi, 
\quad idem navigium, navita, vector ero
nec sequor aut Helicen aut qua Tyros utitur Arcton; 
\quad publica non curat sidera noster amor.
Andromedan alius spectet claramque Coronam
\quad quaeque micat gelido Parrhasis Ursa polo; 
at mihi quod Perseus et cum Iove Liber amarunt, 
\quad indicium dubiae non placet esse viae. 
est aliud lumen, multo mihi certius istis, 
\quad non errat tenebris quo duce noster amor; 
hoc ego dum spectem, Colchos et in ultima Ponti
\quad quaque viam fecit Thessala pinus eam
et iuvenem possim superare Palaemona nando 
\quad morsaque quem subito reddidit herba deum.
saepe per adsiduos languent mea bracchia motus, 
\quad vixque per immensas fessa trahuntur aquas. 
his ego cum dixi: `pretium non vile laboris, 
\quad iam dominae vobis colla tenenda dabo,' 
protinus illa valent, atque ad sua praemia tendunt, 
\quad ut celer Eleo carcere missus equus. 
ipse meos igitur servo, quibus uror, amores 
\quad teque, magis caelo digna puella, sequor. 
digna quidem caelo, sed adhuc tellure morare, 
\quad aut dic, ad superos et mihi qua sit iter!
hic es et exigue misero contingis amanti, 
\quad cumque mea fiunt turbida mente freta. 
quid mihi, quod lato non separor aequore, prodest? 
\quad num minus haec nobis tam brevis obstat aqua? 
an malim, dubito, toto procul orbe remotus 
\quad cum domina longe spem quoque habere meam. 
quo propius nunc es, flamma propiore calesco
\quad et res non semper, spes mihi semper adest. 
paene manu quod amo, tanta est vicinia, tango; 
\quad saepe sed, heu, lacrimas hoc mihi `paene' movet!
velle quid est aliud fugientia prendere poma 
\quad spemque suo refugi fluminis ore sequi? 
ergo ego te numquam, nisi cum volet unda, tenebo
\quad et me felicem nulla videbit hiems, 
cumque minus firmum nil sit quam ventus et unda, 
\quad in ventis et aqua spes mea semper erit? 
aestus adhuc tamen est. quid, cum mihi laeserit aequor 
\quad Plias et Arctophylax Oleniumque pecus? 
aut ego non novi, quam sim temerarius, aut me 
\quad in freta non cautus tum quoque mittet Amor;
neve putes id me, quod abest, promittere, tempus, 
\quad pignora polliciti non tibi tarda dabo. 
sit tumidum paucis etiam nunc noctibus aequor;
\quad ire per invitas experiemur aquas.
aut mihi continget felix audacia salvo
\quad aut mors solliciti finis amoris erit.
optabo tamen ut partis expellar in illas
\quad et teneant portus naufraga membra tuos.
flebis enim tactuque meum dignabere corpus 
\quad et `mortis,' dices, `huic ego causa fui!'
scilicet interitus offenderis omine nostri, 
\quad litteraque invisa est hac mea parte tibi. 
desino; parce queri. sed ut et mare finiat iram, 
\quad accedant, quaeso, fac tua vota meis. 
pace brevi nobis opus est, dum transferor isto; 
\quad cum tua contigero litora, perstet hiems!
istic est aptum nostrae navale carinae
\quad et melius nulla stat mea puppis aqua. 
illic me claudat Boreas, ubi dulce morari est;
\quad tunc piger ad nandum, tunc ego cautus ero
nec faciam surdis convicia fluctibus ulla
\quad triste nataturo nec querar esse fretum. 
me pariter venti teneant tenerique lacerti, 
\quad per causas istic impediarque duas
cum patietur hiems, remis ego corporis utar; 
\quad lumen in adspectu tu modo semper habe.
interea pro me pernoctet epistula tecum, 
\quad quam precor ut minima prosequar ipse mora.\quad \quad 
}

\beginsection XIX. Hero Leandro

{\obeylines\linesbyfive
Quam mihi misisti verbis, Leandre, salutem 
\quad ut possim missam rebus habere, veni! 
longa mora est nobis omnis, quae gaudia differt. 
\quad da veniam fassae; non patienter amo.
urimur igne pari, sed sum tibi viribus impar: 
\quad fortius ingenium suspicor esse viris. 
ut corpus, teneris ita mens infirma puellis;
\quad deficiam, parvi temporis adde moram.
vos modo venando, modo rus geniale colendo 
\quad ponitis in varia tempora longa mora.
aut fora vos retinent aut unctae dona palaestrae
\quad flectitis aut freno colla sequacis equi; 
nunc volucrem laqueo, nunc piscem ducitis hamo,
\quad diluitur posito serior hora mero. 
his mihi summotae, vel si minus acriter urar, 
\quad quod faciam, superest praeter amare nihil. 
quod superest facio, teque, o mea sola voluptas, 
\quad plus quoque, quam reddi quod mihi possit, amo.
aut ego cum cana de te nutrice susurro, 
\quad quaeque tuum, miror, causa moretur iter;
aut mare prospiciens odioso concita vento 
\quad corripio verbis aequora paene tuis; 
aut ubi saevitiae paulum gravis unda remisit, 
\quad posse quidem, sed te nolle venire, queror; 
dumque queror lacrimae per amantia lumina manant, 
\quad pollice quas tremulo conscia siccat anus. 
saepe tui specto si sint in litore passus, 
\quad impositas tamquam servet harena notas; 
utque rogem de te et scribam tibi, siquis Abydo 
\quad venerit aut, quaero, siquis Abydon eat.
quid referam, quotiens dem vestibus oscula, quas tu 
\quad Hellespontiaca ponis iturus aqua? 
sic ubi lux acta est et noctis amicior hora 
\quad exhibuit pulso sidera clara die, 
protinus in summa vigilantia lumina turre 
\quad ponimus, adsuetae signa notamque viae,
tortaque versato ducentes stamina fuso 
\quad feminea tardas fallimus arte moras. 
quid loquar interea tam longo tempore, quaeris:
\quad nil nisi Leandri nomen in ore meo est.
`iamne putas exisse domo mea gaudia, nutrix, 
\quad an vigilant omnes, et timet ille suos? 
iamne suas umeris illum deponere vestes, 
\quad pallade iam pingui tinguere membra putas?' 
adnuit illa fere; non nostra quod oscula curet, 
\quad sed movet obrepens somnus anile caput. 
postque morae minimum `iam certe navigat,' inquam, 
\quad `lentaque dimotis bracchia iactat aquis.' 
paucaque cum tacta perfeci stamina terra
\quad an medio possis, quaerimus, esse freto.
et modo prospicimus, timida modo voce precamur, 
\quad ut tibi det faciles utilis aura vias; 
auribus incertas voces captamus et omnem 
\quad adventus strepitum credimus esse tui. 
sic ubi deceptae pars est mihi maxima noctis 
\quad acta, subit furtim lumina fessa sopor. 
forsitan invitus mecum tamen, improbe, dormis
\quad et, quamquam non vis ipse venire, venis. 
nam modo te videor prope iam spectare natantem, 
\quad bracchia nunc umeris umida ferre meis,
nunc dare quae soleo, madidis velamina membris, 
\quad pectora nunc nostro iuncta fovere sinu 
multaque praeterea linguae reticenda modestae
\quad quae fecisse iuvat, facta referre pudet. 
me miseram! brevis est haec et non vera voluptas; 
\quad nam tu cum somno semper abire soles.
firmius, o, cupidi tandem coeamus amantes, 
\quad nec careant vera gaudia nostra fide.
cur ego tot viduas exegi frigida noctes? 
\quad cur totiens a me, lente morator, abes?
est mare, confiteor, non nunc tractabile nanti; 
\quad nocte sed hesterna lenior aura fuit. 
cur ea praeterita est? cur non ventura timebas? 
\quad tam bona cur periit, nec tibi rapta via est? 
protinus ut similis detur tibi copia cursus, 
\quad hoc melior certe, quo prior, illa fuit. 
at cito mutata est pacati forma profundi. 
\quad tempore, cum properas, saepe minore venis. 
hic, puto, deprensus nil quod querereris haberes
\quad meque tibi amplexo nulla noceret hiems.
certe ego tum ventos audirem laeta sonantes
\quad et numquam placidas esse precarer aquas. 
quid tamen evenit, cur sis metuentior undae 
\quad contemptumque prius nunc vereare fretum? 
nam memini, cum te saevum veniente minaxque 
\quad non minus, aut multo non minus, aequor erat; 
cum tibi clamabam: `sic tu temerarius esto, 
\quad ne miserae virtus sit tua flenda mihi.' 
unde novus timor hic quoque illa audacia fugit? 
\quad magnus ubi est spretis ille natator aquis?
sis tamen hoc potius, quam quod prius esse solebas, 
\quad et facias placidum per mare tutus iter--- 
dummodo sis idem; dum sic, ut scribis, amemur
\quad flammaque non fiat frigidus illa cinis.
non ego tam ventos timeo mea vota morantes, 
\quad quam similis vento ne tuus erret amor, 
ne non sim tanti, superentque pericula causam
\quad et videar merces esse labore minor. 
interdum metuo, patria ne laedar et impar 
\quad dicar Abydeno Thressa puella toro.
ferre tamen possum patientius omnia, quam si 
\quad otia nescio qua paelice captus agis, 
in tua si veniunt alieni colla lacerti
\quad fitque novus nostri finis amoris amor. 
a, potius peream, quam crimine vulnerer isto, 
\quad fataque sint culpa nostra priora tua! 
nec quia venturi dederis mihi signa doloris, 
\quad haec loquor aut fama sollicitata nova. 
omnia sed vereor!  quis enim securus amavit? 
\quad cogit et absentes plura timere locus.
felices illas, sua quas praesentia nosse 
\quad crimina vera iubet, falsa timere vetat.
nos tam vana movet, quam facta iniuria fallit, 
\quad incitat et morsus error uterque pares. 
o utinam venias!  aut ut ventusve paterve 
\quad causaque sit certe femina nulla morae! 
quodsi quam sciero, moriar, mihi crede, dolendo; 
\quad iamdudum pecca, si mea fata petis.
sed neque peccabis, frustraque ego terreor istis, 
\quad quoque minus venias, invida pugnat hiems.
me miseram! quanto planguntur litora fluctu, 
\quad et latet obscura condita nube dies! 
forsitan ad pontum mater pia venerit Helles
\quad mersaque roratis nata fleatur aquis;
an mare ab inviso privignae nomine dictum 
\quad vexat in aequoream versa noverca deam? 
non favet, ut nunc est, teneris locus iste puellis; 
\quad hac Helle periit, hac ego laedor aqua. 
at tibi flammarum memori, Neptune, tuarum 
\quad nullus erat ventis impediendus amor:
si neque Amymone nec, laudatissima forma, 
\quad criminis est Tyro fabula vana tui, 
lucidaque Alcyone Calyceque Hecataeone nata, 
\quad et nondum nexis angue Medusa comis
flavaque Laudice caeloque recepta Celaeno
\quad et quarum memini nomina lecta mihi. 
has certe pluresque canunt, Neptune, poetae 
\quad molle latus lateri conposuisse tuo. 
cur igitur, totiens vires expertus amoris, 
\quad adsuetum nobis turbine claudis iter?
parce, ferox, latoque mari tua proelia misce;
\quad seducit terras haec brevis unda duas. 
te decet aut magnas magnum iactare carinas
\quad aut etiam totis classibus esse trucem; 
turpe deo pelagi iuvenem terrere natantem
\quad gloriaque est stagno quolibet ista minor. 
nobilis ille quidem est et clarus origine, sed non 
\quad a tibi suspecto ducit Ulixe genus. 
da veniam servaque duos. natat ille; sed isdem 
\quad corpus Leandri, spes mea pendet aquis.
sternuit etn lumen---posito nam scribimus illo--- 
\quad sternuit et nobis prospera signa dedit. 
ecce, merum nutrix faustos instillat in ignes
\quad `cras' que `erimus plures' inquit et ipsa bibit. 
effice nos plures evicta per aequora lapsus, 
\quad o penitus toto corde recepte mihi! 
in tua castra redi, socii desertor amoris; 
\quad ponuntur medio cur mea membra toro? 
quod timeas, non est! auso Venus ipsa favebit
\quad sternet et aequoreas aequore nata vias.
ire libet medias ipsi mihi saepe per undas, 
\quad sed solet hoc maribus tutius esse fretum. 
nam cur hac vectis Phrixo Phrixique sorore 
\quad sola dedit vastis femina nomen aquis? 
forsitan ad reditum metuas ne tempora desint, 
\quad aut gemini nequeas ferre laboris onus. 
at nos diversi medium coeamus in aequor 
\quad obviaque in summis oscula demus aquis
atque ita quisque suas iterum redeamus ad urbes; 
\quad exiguum sed plus quam nihil illud erit.
vel pudor hic utinam, qui nos clam cogit amare,
\quad vel timidus famae cedere vellet amor! 
nunc male res iunctae, calor et reverentia pugnant. 
\quad quid sequar, in dubio est; haec decet, ille iuvat. 
ut semel intravit Colchos Pagasaeus Iason, 
\quad impositam celeri Phasida puppe tulit; 
ut semel Idaeus Lacedaemona venit adulter, 
\quad cum praeda rediit protinus ille sua.
tu quam saepe petis quod amas, tam saepe relinquis, 
\quad et quotiens grave sit puppibus ire, natas.
sic tamen, o iuvenis, tumidarum victor aquarum, 
\quad sic facito spernas, ut vereare, fretum. 
arte laboratae merguntur ab aequore naves; 
\quad tu tua plus remis bracchia posse putas? 
quod cupis, hoc nautae metuunt, Leandre, natare; 
\quad exitus hic fractis puppibus esse solet. 
me miseram! cupio non persuadere quod hortor
\quad sisque, precor, monitis fortior ipse meis;
dummodo pervenias excussaque saepe per undas 
\quad inicias umeris bracchia lassa meis.
sed mihi, caeruleas quotiens obvertor ad undas, 
\quad nescio quid pavidum frigore pectus habet. 
nec minus hesternae confundor imagine noctis, 
\quad quamvis est sacris illa piata meis. 
namque sub aurora iam dormitante lucerna
\quad somnia quo cerni tempore vera solent, 
stamina de digitis cecidere sopore remissis
\quad collaque pulvino nostra ferenda dedi. 
hic ego ventosas nantem delphina per undas 
\quad cernere non dubia sum mihi visa fide:
quem postquam bibulis illisit fluctus harenis, 
\quad unda simul miserum vitaque deseruit. 
quidquid id est, timeo; nec tu mea somnia ride 
\quad nec nisi tranquillo bracchia crede mari.
si tibi non parcis, dilectae parce puellae, 
\quad quae numquam nisi te sospite sospes ero.
spes tamen est fractis vicinae pacis in undis; 
\quad tu placidas toto pectore finde vias.
interea, quoniam nanti freta pervia non sunt, 
\quad leniat invisas littera missa moras.
}

\beginsection XX. Acontius Cydippae

{\obeylines\linesbyfive
\dag  Accipe, Cydippe, despecti namen Aconti --
\quad illius in pomo qui tibi verba dedit. \dag 
Pone metum! nihil hic iterum iurabis amanti; 
\quad promissam satis est te semel esse mihi. 
perlege! discedat sic corpore languor ab isto, 
\quad quod meus est ulla parte dolere dolor! 
\medskip
quid pudor ante subit?  nam, sicut in aede Dianae
\quad suspicor ingenuas erubuisse genas. 
coniugium pactamque fidem, non crimina posco; 
\quad debitus ut coniunx, non ut adulter amo. 
verba licet repetas, quae demptus ab arbore fetus 
\quad pertulit ad castas me iaciente manus;
invenies illic id te spondere, quod opto 
\quad te potius, virgo, quam meminisse deam. 
nunc quoque idem (timeo), sed idem tamen acrius illud; 
\quad adsumpsit vires auctaque flamma mora est, 
quique fuit numquam parvus, nunc tempore longo 
\quad et spe, quam dederas tu mihi, crevit amor.
spem mihi tu dederas; meus hic tibi credidit ardor. 
\quad non potes hoc factum teste negare dea. 
adfuit et praesens, ut erat, tua verba notavit 
\quad et visa est mota dicta tulisse coma.
deceptam dicas nostra te fraude licebit, 
\quad dum fraudis nostrae causa feratur amor. 
fraus mea quid petiit, nisi uti tibi iungerer uni? 
\quad id me, quod quereris, conciliare potest. 
non ego natura nec sum tam callidus usu; 
\quad sollertem tu me, crede, puella, facis. 
te mihi compositis, siquid tamen egimus, a me 
\quad adstrinxit verbis ingeniosus Amor. 
dictatis ab eo feci sponsalia verbis
\quad consultoque fui iuris Amore vafer.
sit fraus huic facto nomen, dicarque dolosus, 
\quad si tamen est, quod ames, velle tenere dolus. 
en, iterum scribo mittoque rogantia verba! 
\quad altera fraus haec est, quodque queraris habes. 
si noceo, quod amo, fateor, sine fine nocebo, 
\quad teque, peti caveas tu licet, usque petam. 
per gladios alii placitas rapuere puellas; 
\quad scripta mihi caute littera crimen erit? 
di faciant, possim plures imponere nodos, 
\quad ut tua sit nulla libera parte fides.
mille doli restant, clivo sudamus in imo; 
\quad ardor inexpertum nil sinet esse meus. 
sit dubium, possisne capi; captabere certe. 
\quad exitus in dis est, sed capiere tamen.
ut partem effugias, non omnia retia falles, 
\quad quae tibi, quam credis, plura tetendit Amor. 
si non proficient artes, veniemus ad arma, 
\quad inque tui cupido rapta ferere sinu. 
non sum qui soleam Paridis reprehendere factum
\quad nec quemquam, qui vir, posset ut esse, fuit.
nos quoque---sed taceo. mors huius poena rapinae 
\quad ut sit, erit quam te non habuisse minor. 
aut esses formosa minus, peterere modeste; 
\quad audaces facie cogimur esse tua. 
tu facis hoc oculique tui, quibus ignea cedunt 
\quad sidera, qui flammae causa fuere meae; 
hoc faciunt flavi crines et eburnea cervix
\quad quaeque, precor, veniant in mea colla manus
et decor et vultus sine rusticitate pudentes
\quad et, Thetidis qualis vix rear esse, pedes.
cetera si possem laudare, beatior essem, 
\quad nec dubito, totum quin sibi par sit opus. 
hac ego compulsus, non est mirabile, forma,
\quad si pignus volui vocis habere tuae. 
denique, dum captam tu te cogare fateri, 
\quad insidiis esto capta puella meis. 
invidiam patiar; passo sua praemia dentur. 
\quad cur suus a tanto crimine fructus abest? 
Hesionen Telamon, Briseida cepit Achilles; 
\quad utraque victorem nempe secuta virum.
quamlibet accuses et sis irata licebit, 
\quad irata liceat dum mihi posse frui.
idem qui facimus, factam tenuabimus iram, 
\quad copia placandi sit modo parva tui. 
ante tuos liceat flentem consistere vultus 
\quad et liceat lacrimis addere verba suis
utque solent famuli, cum verbera saeva verentur, 
\quad tendere submissas ad tua crura manus! 
ignoras tua iura; voca! cur arguor absens? 
\quad iamdudum dominae more venire iube.
ipsa meos scindas licet imperiosa capillos
\quad oraque sint digitis livida nostra tuis. 
omnia perpetiar; tantum fortasse timebo, 
\quad corpore laedatur ne manus ista meo. 
sed neque conpedibus nec me conpesce catenis;
\quad servabor firmo vinctus amore tui.
cum bene se quantumque volet satiaverit ira, 
\quad ipsa tibi dices: `quam patienter amat!' 
ipsa tibi dices, ubi videris omnia ferre: 
\quad `tam bene qui servit, serviat iste mihi!'
nunc reus infelix absens agor, et mea, cum sit 
\quad optima, non ullo causa tuente perit. 
hoc quoque quod tum vis, sit scriptum iniuria nostrum, 
\quad quod de me solo nempe queraris, habes. 
non meruit falli mecum quoque Delia; si non 
\quad vis mihi promissum reddere, redde deae. 
adfuit et vidit, cum tu decepta rubebas, 
\quad et vocem memori condidit aure tuam. 
omina re careant! nihil est violentius illa, 
\quad cum sua, quod nolim, numina laesa videt.
testis erit Calydonis aper sic saevus, ut illo 
\quad sit magis in natum saeva reperta parens. 
testis et Actaeon, quondam fera creditus illis, 
\quad ipse dedit leto cum quibus ante feras; 
quaeque superba parens saxo per corpus oborto 
\quad nunc quoque Mygdonia flebilis adstat humo. 
ei mihi! Cydippe, timeo tibi dicere verum, 
\quad ne videar causa falsa monere mea; 
dicendum tamen est.  hoc est, mihi crede, quod aegra 
\quad ipso nubendi tempore saepe iaces.
consulit ipsa tibi, neu sis periura, laborat, 
\quad et salvam salva te cupit esse fide. 
inde fit, ut, quotiens existere perfida temptas, 
\quad peccatum totiens corrigat illa tuum. 
parce movere feros animosae virginis arcus; 
\quad mitis adhuc fieri, si patiare, potest. 
parce, precor, teneros corrumpere febribus artus; 
\quad servetur facies ista fruenda mihi. 
serventur vultus ad nostra incendia nati, 
\quad quique subest niveo lenis in ore rubor.
hostibus et siquis, ne fias nostra, repugnat, 
\quad sic sit ut invalida te solet esse mihi.
torqueor ex aequo vel te nubente vel aegra 
\quad dicere nec possum, quid minus ipse velim; 
maceror interdum, quod sim tibi causa dolendi 
\quad teque mea laedi calliditate puto. 
in caput ut nostrum dominae periuria, quaeso, 
\quad eveniant; poena tuta sit illa mea!
ne tamen ignorem, quid agas, ad limina crebro 
\quad anxius huc illuc dissimulanter eo;
subsequor ancillam furtim famulumque requirens,
\quad profuerint somni quid tibi quidve cibi. 
me miserum, quod non medicorum iussa ministro
\quad effingoque manus insideoque toro! 
et rursus miserum, quod me procul inde remoto, 
\quad quem minime vellem, forsitan alter adest.
ille manus istas effingit et adsidet aegrae 
\quad invisus superis cum superisque mihi, 
dumque suo temptat salientem pollice venam, 
\quad candida per causam bracchia saepe tenet
contrectatque sinus et forsitan oscula iungit;
\quad officio merces plenior ista suo est.
quis tibi permisit nostras praecerpere messes? 
\quad ad saepem alterius quis tibi fecit iter?
iste sinus meus est! mea turpiter oscula sumis! 
\quad a mihi promisso corpore tolle manus! 
improbe, tolle manus! quam tangis, nostra futura est; 
\quad postmodo si facies istud, adulter eris. 
elige de vacuis quam non sibi vindicet alter; 
\quad si nescis: dominum res habet ista suum.
nec mihi credideris: recitetur formula pacti; 
\quad neu falsam dicas esse, fac ipsa legat.
alterius thalamo tibi nos, tibi dicimus exi! 
\quad quid facis hic? exi! non vacat iste torus.
nam quod habes et tu gemini verba altera pacti, 
\quad non erit idcirco par tua causa meae. 
haec mihi se pepigit, pater hanc tibi, primus ab illa; 
\quad sed propior certe quam pater ipsa sibi est. 
promisit pater hanc, haec se iuravit amanti; 
\quad ille homines, haec est testificata deam.
hic metuit mendax, haec et periura vocari; 
\quad an dubitas, hic sit maior an ille metus? 
denique ut amborum conferre pericula possis, 
\quad respice ad eventus: haec cubat, ille valet. 
nos quoque dissimili certamina mente subimus;
\quad nec spes par nobis nec timor aequus adest. 
tu petis ex tuto; gravior mihi morte repulsa est, 
\quad idque ego iam, quod tu forsan amabis, amo. 
si tibi iustitiae, si recti cura fuisset, 
\quad cedere debueras ignibus ipse meis.
nunc, quoniam ferus hic pro causa pugnat iniqua, 
\quad ad quid, Cydippe, littera nostra redit. 
hic facit ut iaceas et sis suspecta Dianae; 
\quad hunc tu, si sapias, limen adire vetes. 
hoc faciente subis tam saeva pericula vitae,
\quad atque utinam pro te, qui movet illa, cadat! 
quem si reppuleris nec, quem dea damnat, amaris, 
\quad tu tunc continuo, certe ego salvus ero. 
siste metum, virgo! stabili potiere salute, 
\quad fac modo polliciti conscia templa colas;
non bove mactato caelestia numina gaudent, 
\quad sed, quae praestanda est et sine teste, fide.
ut valeant aliae, ferrum patiuntur et ignes, 
\quad fert aliis tristem sucus amarus opem. 
nil opus est istis; tantum periuria vita 
\quad teque simul serva meque datamque fidem! 
praeteritae veniam dabit ignorantia culpae:
\quad exciderant animo foedera lecta tuo. 
admonita es modo voce mea, modo casibus istis, 
\quad quos, quotiens temptas fallere, ferre soles.
his quoque vitatis in partu nempe rogabis, 
\quad ut tibi luciferas adferat illa manus? 
audiet et repetens quae sunt audita requiret, 
\quad iste tibi de quo coniuge partus eat. 
promittes votum; scit te promittere falso.
\quad iurabis; scit te fallere posse deos.
non agitur de me; cura maiore laboro. 
\quad anxia sunt causa pectora nostra tua. 
cur modo te dubiam pavidi flevere parentes, 
\quad ignaros culpae quos facis esse tuae?
et cur ignorent?  matri licet omnia narres. 
\quad nil tua, Cydippe, facta ruboris habent. 
ordine fac referas ut sis mihi cognita primum 
\quad sacra pharetratae dum facit ipsa deae; 
ut te conspecta subito, si forte notasti, 
\quad restiterim fixis in tua membra genis; 
et te dum nimium miror, nota certa furoris, 
\quad deciderint umero pallia lapsa meo; 
postmodo nescio qua venisse volubile malum
\quad verba ferens doctis insidiosa notis;
quod quia sit lectum sancta praesente Diana
\quad esse tuam vinctam numine teste fidem.
ne tamen ignoret, scripti sententia quae sit, 
\quad lecta tibi quondam nunc quoque verba refer. 
`nube, precor' dicet `cui te bona numina iungunt; 
\quad quem fore iurasti, sit gener ille mihi. 
quisquis is est, placeat, quoniam placet ante Dianae.' 
\quad talis erit mater, si modo mater erit. 
sed tamen ut quaerat quis sim qualisque; videto:
\quad inveniet vobis consuluisse deam.
insula Coryciis quondam celeberrima nymphis
\quad cingitur Aegaeo, nomine Cea, mari. 
illa mihi patria est; nec, si generosa probatis 
\quad nomina, despectis arguor ortus avis. 
sunt et opes nobis, sunt et sine crimine mores; 
\quad amplius utque nihil, me tibi iungit Amor. 
appeteres talem vel non iurata maritum; 
\quad iuratae vel non talis habendus erat. 
haec tibi me in somnis iaculatrix scribere Phoebe; 
\quad haec tibi me vigilem scribere iussit Amor;
e quibus alterius mihi iam nocuere sagittae, 
\quad alterius noceant ne tibi tela, cave! 
iuncta salus nostra est---miserere meique tuique:
\quad quid dubitas unam ferre duobus opem? 
quod si contigerit, cum iam data signa sonabunt, 
\quad tinctaque votivo sanguine Delos erit,
aurea ponetur mali felicis imago, 
\quad causaque versiculis scripta duobus erit: 
``effigie pomi testatur acontius huius 
\quad quae fuerint in eo scripta fuisse rata.''
longior infirmum ne lasset epistula corpus 
\quad clausaque consueto sit sibi fine: vale!
}

\beginsection XXI. Cydippe Acontio

{\obeylines\linesbyfive
\dag  Littera pervenit tua quo consuevit, Aconti
\quad et paene est oculis insidiata meis. \dag 
Pertimui scriptumque tuum sine murmure legi, 
\quad iuraret ne quos inscia lingua deos. 
et, puto, captasses iterum, nisi ut ipse fateris, 
\quad promissam scires me satis esse semel. 
nec lectura fui, sed si tibi dura fuissem, 
\quad aucta foret saevae forsitan ira deae. 
omnia cum faciam, cum dem pia tura Dianae, 
\quad illa tamen iusta plus tibi parte favet
utque cupis credi, memori te vindicat ira:
\quad talis in Hippolyto vix fuit illa suo.
at melius virgo favisset virginis annis, 
\quad quos vereor paucos ne velit esse mihi. 
languor enim causis non apparentibus haeret,
\quad adiuvor et nulla fessa medentis ope. 
quam tibi nunc gracilem vix haec rescribere quamque 
\quad pallida vix cubito membra levare putas? 
nunc timor accedit, ne quis nisi conscia nutrix 
\quad colloquii nobis sentiat esse vices. 
ante fores sedet haec quid agamque rogantibus intus, 
\quad ut possim tuto scribere, `dormit' ait.
mox, ubi, secreti longi causa optima, somnus 
\quad credibilis tarda desinit esse mora, 
iamque venire videt quos non admittere durum est, 
\quad excreat et dicta dat mihi signa nota. 
sicut erant, properans verba inperfecta relinquo, 
\quad et tegitur trepido littera coepta sinu. 
inde meos digitos iterum repetita fatigat; 
\quad quantus sit nobis adspicis ipse labor. 
quo peream si dignus eras, ut vera loquamur; 
\quad sed melior iusto quamque mereris ego.
\medskip
ergo te propter totiens incerta salutis 
\quad commentis poenas doque dedique tuis? 
haec nobis formae te laudatore superbae 
\quad contingit merces et placuisse nocet? 
si tibi deformis, quod mallem, visa fuissem, 
\quad culpatum nulla corpus egeret ope; 
nunc laudata gemo, nunc me certamine vestro 
\quad perditis et proprio vulneror ipsa bono. 
dum neque tu cedis, nec se putat ille secundum, 
\quad tu votis obstas illius, ille tuis,
ipsa velut navis iactor, quam certus in altum 
\quad propellit Boreas, aestus et unda refert.
cumque dies caris optata parentibus instat, 
\quad immodicus pariter corporis ardor inest.
nunc mihi coniugii tempus crudelis ad ipsum 
\quad Persephone nostras pulsat acerba fores.
iam pudet et timeo, quamvis mihi conscia non sim, 
\quad offensos videar ne meruisse deos. 
accidere haec aliquis casu contendit, et alter 
\quad acceptum superis hunc negat esse virum;
neve nihil credas in te quoque dicere famam, 
\quad facta veneficiis pars putat ista tuis. 
causa latet, mala nostra patent; vos pace movetis 
\quad aspera submota proelia, plector ego.
dic mihi nunc, solitoque tibi ne decipe more;
\quad quid facies odio, sic ubi amore noces? 
si laedis quod amas, hostem sapienter amabis;
\quad me, precor, ut serves, perdere velle velis! 
aut tibi iam nulla est speratae cura puellae, 
\quad quam ferus indigna tabe perire sinis,
aut dea si frustra pro me tibi saeva rogatur, 
\quad quid mihi te iactas?  gratia nulla tua est. 
elige, quid fingas: non vis placare Dianam.
\quad immemor es nostri; non potes---illa tui est.
vel numquam mallem vel non mihi tempore in illo 
\quad esset in Aegaeis cognita Delos aquis.
tunc mea difficili deducta est aequore navis
\quad et fuit ad coeptas hora sinistra vias. 
quo pede processi?  quo me pede limine movi?
\quad picta citae tetigi quo pede texta ratis?
bis tamen adverso redierunt carbasa vento:
\quad mentior, a demens! ille secundus erat.
ille secundus erat qui me referebat euntem
\quad quique parum felix impediebat iter. 
atque utinam constans contra mea vela fuisset!
\quad sed stultum est venti de levitate queri. 
mota loci fama properabam visere Delon 
\quad et facere ignava puppe videbar iter. 
quam saepe ut tardis feci convicia remis
\quad questaque sum vento lintea parca dari.
et iam transieram Myconon, iam Tenon et Andron, 
\quad inque meis oculis candida Delos erat; 
quam procul ut vidi, `quid me fugis, insula' dixi
\quad `laberis in magno numquid ut ante mari?' 
institeram terrae, cum iam prope luce peracta 
\quad demere purpureis sol iuga vellet equis. 
quos idem solitos postquam revocavit ad ortus, 
\quad comuntur nostrae matre iubente comae. 
ipsa dedit gemmas digitis et crinibus aurum
\quad et vestes umeris induit ipsa meis.
protinus egressae superis, quibus insula sacra est, 
\quad flava salutatis tura merumque damus; 
dumque parens aras votivo sanguine tingit
\quad sectaque fumosis ingerit exta focis, 
sedula me nutrix altas quoque ducit in aedes
\quad erramusque vago per loca sacra pede;
et modo porticibus spatior modo munera regum 
\quad miror et in cunctis stantia signa locis.
miror et innumeris structam de cornibus aram
\quad et de qua pariens arbore nixa dea est
et quae praeterea---neque enim meminive libetve 
\quad quidquid ibi vidi dicere---Delos habet. 
forsitan haec spectans a te spectabar, Aconti, 
\quad visaque simplicitas est mea posse capi. 
in templum redeo gradibus sublime Dianae--- 
\quad tutior hoc ecquis debuit esse locus? 
mittitur ante pedes malum cum carmine tali--- 
\quad ei mihi!  iuravi nunc quoque paene tibi! 
sustulit hoc nutrix mirataque `perlege' dixit. 
\quad insidias legi, magne poeta, tuas.
nomine coniugii dicto confusa pudore, 
\quad sensi me totis erubuisse genis, 
luminaque in gremio veluti defixa tenebam,
\quad lumina propositi facta ministra tui. 
improbe, quid gaudes aut quae tibi gloria parta est? 
\quad quidve vir elusa virgine laudis habes? 
non ego constiteram sumpta peltata securi, 
\quad qualis in Iliaco Penthesilea solo; 
nullus Amazonio caelatus balteus auro, 
\quad sicut ab Hippolyta, praeda relata tibi est.
verba quid exultas tua si mihi verba dederunt
\quad sumque parum prudens capta puella dolis? 
Cydippen pomum, pomum Schoeneida cepit; 
\quad tu nunc Hippomenes scilicet alter eris?
at fuerat melius, si te puer iste tenebat, 
\quad quem tu nescio quas dicis habere faces, 
more bonis solito spem non corrumpere fraude; 
\quad exoranda tibi, non capienda fui.
cur, me cum peteres, ea non profitenda putabas, 
\quad propter quae nobis ipse petendus eras?
cogere cur potius quam persuadere volebas, 
\quad si poteram audita condicione capi? 
quid tibi nunc prodest iurandi formula iuris 
\quad linguaque praesentem testificata deam? 
quae iurat mens est.  nil coniuravimus illa; 
\quad illa fidem dictis addere sola potest. 
consilium prudensque animi sententia iurat
\quad et nisi iudicii vincula nulla valent. 
si tibi coniugium volui promittere nostrum, 
\quad exige polliciti debita iura tori.
sed si nil dedimus praeter sine pectore vocem, 
\quad verba suis frustra viribus orba tenes. 
non ego iuravi, legi iurantia verba; 
\quad vir mihi non isto more legendus eras. 
decipe sic alias, succedat epistula pomo;
\quad si valet hoc magnas ditibus aufer opes; 
fac iurent reges sua se tibi regna daturos
\quad sitque tuum toto quidquid in orbe placet! 
maior es hoc ipsa multo, mihi crede, Diana, 
\quad si tua tam praesens littera numen habet.
cum tamen haec dixi, cum me tibi firma negavi, 
\quad cum bene promissi causa peracta mei est, 
confiteor, timeo saevae Latoidos iram 
\quad et corpus laedi suspicor inde meum.
nam quare, quotiens socialia sacra parantur, 
\quad nupturae totiens languida membra cadunt? 
ter mihi iam veniens positas Hymenaeus ad aras 
\quad fugit, et a thalami limine terga dedit
vixque manu pigra totiens infusa resurgunt 
\quad lumina, vix moto corripit igne faces.
saepe coronatis stillant unguenta capillis 
\quad et trahitur multo splendida palla croco. 
cum tetigit limen, lacrimas mortisque timorem 
\quad cernit et a cultu multa remota suo, 
proicit ipse sua deductas fronte coronas
\quad spissaque de nitidis tergit amoma comis; 
et pudet in tristi laetum consurgere turba, 
\quad quique erat in palla, transit in ora rubor. 
at mihi, vae miserae! torrentur febribus artus 
\quad et gravius iusto pallia pondus habent.
nostraque plorantes video super ora parentes
\quad et face pro thalami fax mihi mortis adest. 
parce laboranti, picta dea laeta pharetra, 
\quad daque salutiferam iam mihi fratris opem. 
turpe tibi est, illum causas depellere leti, 
\quad te contra titulum mortis habere meae. 
numquid, in umbroso cum velles fonte lavari, 
\quad imprudens vultus ad tua labra tuli?
praeteriive tuas de tot caelestibus aras, 
\quad ave mea spreta est vestra parente parens?
nil ego peccavi, nisi quod periuria legi 
\quad inque parum fausto carmine docta fui. 
tu quoque pro nobis, si non mentiris amorem, 
\quad tura feras; prosint quae nocuere manus! 
cur, qui succenses quod adhuc tibi pacta puella 
\quad non tua sit, fieri ne tua possit, agis? 
omnia de viva tibi sunt speranda; quid aufert 
\quad saeva mihi vitam, spem tibi diva mei? 
nec tu credideris illum, cui destinor uxor, 
\quad aegra superposita membra fovere manu.
adsidet ille quidem, quantum permittitur ipsi;
\quad sed meminit nostrum virginis esse torum. 
iam quoque nescio quid de se sensisse videtur; 
\quad nam lacrimae causa saepe latente cadunt, 
et minus audacter blanditur et oscula rara 
\quad applicat et timido me vocat ore suam. 
nec miror sensisse, notis cum prodar apertis; 
\quad in dextrum vertor, cum venit ille, latus
nec loquor, et tecto simulatur lumine somnus
\quad captantem tactus reicioque manum.
ingemit et tacito suspirat pectore, me quod
\quad offensam, quamvis non mereatur, habet. 
ei mihi, quod gaudes et te iuvat ista voluntas! 
\quad ei mihi, quod sensus sum tibi fassa meos! 
tu mihi siqua foret, tu nostra iustius ira, 
\quad qui mihi tendebas retia, dignus eras. 
scribis, ut invalidum liceat tibi visere corpus:
\quad es procul a nobis, et tamen inde noces. 
mirabar quare tibi nomen Acontius esset; 
\quad quod faciat longe vulnus, acumen habes.
certe ego convalui nondum de vulnere tali, 
\quad ut iaculo scriptis eminus icta tuis. 
quid tamen huc venias? sane miserabile corpus, 
\quad ingenii videas magna tropaea tui! 
concidimus macie; color est sine sanguine, qualem 
\quad in pomo refero mente fuisse tuo.
candida nec mixto sublucent ora rubore. 
\quad forma novi talis marmoris esse solet; 
argenti color est inter convivia talis, 
\quad quod tactum gelidae frigore pallet aquae.
si me nunc videas, visam prius esse negabis;
\quad `arte nec est' dices `ista petita mea.' 
promissique fidem, ne sim tibi iuncta, remittes
\quad et cupies illud non meminisse deam. 
forsitan et facies iurem ut contraria rursus, 
\quad quaeque legam mittes altera verba mihi. 
\dag  sed tamen adspiceres vellem prout ipse rogabas, 
\quad et discas sponsae languida membra tuae! \dag 
durius ut ferro iam sit tibi pectus, Aconti, 
\quad tu veniam nostris vocibus ipse petas.
ne tamen ignores: ope qua revalescere possim, 
\quad quaeritur a Delphis fata canente deo. 
is quoque nescio quam, nunc ut vaga fama susurrat, 
\quad neglectam queritur testis habere fidem. 
hoc deus, hoc vates, hoc edita carmina dicunt:
\quad a, desunt voto numina nulla tuo! 
unde tibi favor hic? nisi si nova forte reperta est,
\quad quae capiat magnos littera lecta deos.
teque tenente deos numen sequor ipsa deorum
\quad doque libens victas in tua vota manus;
fassaque sum matri deceptae foedera linguae 
\quad lumina fixa tenens plena pudoris humo. 
cetera cura tua est plus hoc quoque virgine factum;
\quad non timuit tecum quod mea charta loqui. 
iam satis invalidos calamo lassavimus artus;
\quad et manus officium longius aegra negat. 
quid nisi, si cupio mihi iam contingere tecum, 
\quad restat, ut adscribat littera nostra ``Vale!''
}
\bye